viết bài văn về mạch cảm xúc bài thơ sang thu của nhà thơ Hữu thỉnh

“Sang thu” là bài thơ được Hữu Thỉnh sáng tác vào cuối năm 1977, được rút ra từ tập thơ ” Từ chiến hào đến thành phố” xuất bản năm 1991. Bài thơ thể hiện những rung cảm, cảm nhận tinh tế của tác giả về những biến chuyển của khoảng khắc giao mùa từ hạ sang thu. Để qua đó tác giả đã có được những suy ngẫm về đời người vô cùng sâu sắc.

Đầu tiên là cảm nhận về không gian giao mùa của làng quê Việt Nam được tả giả cảm nhận bằng những hình ảnh và tín hiệu đặc trưng của mùa thu. Những cảm nhận của tác giả bắt nguồn từ cảm giác ” bỗng” nhận ra ” hương ổi”, đây là một phát hiện bất ngờ, ngỡ ngàng. Một mùi hương ngọt, nhẹ, thơm vàng giòn phả vào trong gió thu. Đây là cơn gió se se lạnh, là đặc điểm của gió thu miền Bắc. Thu đến mà không báo trước khiến tác giả bất ngờ nhận ra chỉ qua mùi hương. Ông sử dụng kết hợp khứu giác và thính giác để nhận ra mùa thu, về những cảm nhận tín hiệu mùa thu qua hình ảnh ” Sương chùng chình qua ngõ”. Sương thu cũng mang những nét đặc trưng riêng, đó là làn khói mong manh bay vờn nhè nhẹ. Nhờ nghệ thuật nhân hóa, làn sương ấy được cảm nhận không còn sự vô cảm, mà lại có hồn. Sương mà lại mang tâm trạng ” chùng chình” như con người,  giống như là đang cố ý đi chậm lại, đợi chờ một ai đó mà lưu luyến. “Hình như” là biểu hiện cảm xúc không chắc chắn, không rõ ràng của Hữu Thỉnh. Như vậy bằng một tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên, Hữu Thỉnh đã có cảm nhận sự giao mùa từ hạ sang thu thật tinh tế. Không chỉ cảm nhận thiên nhiên qua không gian gần và hẹp, Hữu Thỉnh còn cảm nhận những chuyển biến của đất trời sang thu trong không gian rộng lớn hơn kéo dài từ dưới đất lên đến tận trời cao.

Tác giả sử dụng hai hình ảnh đối lập đầu tiên ” sông dềnh dàng” và ” chim vội vã” đã thể hiện sức quan sát tinh tế của mình. Hình ảnh dòng sông trôi chậm chạp được nhân hóa như một con người như đang suy nghĩ một điều gì đó. Đối lập với hình ảnh dòng sông là hình ảnh đàn chim đang vội vã bay về phương nam tránh rét ngay khi chúng cảm nhận được chút gió se se lạnh. Bên cạnh đó có một hình ảnh vô cùng độc đáo được Hữu Thỉnh cảm nhận trong khổ này chính là ” đám mây”. Tác giả vẫn sử dụng nghệ thuật nhân hóa, đám mây mùa hạ lại ” vắt” nửa mình chứ không phải vắt hết. Từ ” vắt” đã cho chúng ta cảm nhận đám mây giống như một dải lụa mỏng lơ lửng trên bầu trời, nó đang vắt một nửa để tạo nên ranh giới chia cắt hai mùa, nửa nghiêng về mùa hạ, nửa nghiêng về mùa thu. Qua khổ thơ, tác giả thể hiện cảm xúc si mê, ngây ngất trước cảnh đẹp của thiên nhiên.

Bốn câu cuối bài thơ ” Sang thu” không những thể hiện những chuyển biến âm thầm của tạo vật mà còn mang theo suy tư về đời người khi chớm thu. ” Vẫn còn bao nhiêu nắng/ Đã vơi dần cơn mưa/ Sấm cũng bớt bất ngờ” những chi tiết như là ” nắng, mưa, sấm” mô tả cảnh đặc trưng mùa thu. Kết hợp với từ chỉ mức độ như là ” vẫn còn, bớt, vơi” đã thẻ hiện sự chuyển biến của tự nhiên hạ đã nhạt dàn và thu đậm nét hơn. Đặc biệt, hai câu cuối mang ý nghĩa biểu tượng cao: ” Sấm cũng bớt bất ngờ/ Trên hàng cây đứng tuổi”. Sấm là hình ảnh của thiên nhiên nhưng nó cũng mang biểu tượng cho sự rúng động, bất biến của đất trời tác động vào con người. Còn ” hàng cây đứng tuổi” là hàng cây đã trải qua bao mùa thay lá, hàng cây đã đi qua nhiều thu, nhiều hạ, trở nên vững vàng, già dặn hơn. Thông qua hai hình ảnh này, Hữu Thỉnh đã gửi cho chúng ta một triết lí về cuộc đời vô cùng sâu sắc: con người từng có nhiều trải nghiệm, từng gặp nhiều thử thách đã có nhiều kinh nghiệm sẽ có sự vững vàng, sẵn sàng đón nhận những biến cố thử thách của cuộc đời, họ sẽ hiểu đời nhiều hơn. Thông qua đó chúng ta cũng nghĩ đến hình ảnh con người Việt Nam đã trải qua bao cuộc chiến tranh xâm lược của kẻ thù, đã có sự hi sinh, mất mát những giờ đây họ vẫn kiên cường để bảo vệ được thành quả của ông cha và những người đi trước.

Thông qua bài thơ, có thể nói rằng Hữu Thỉnh là một nhà thơ vô cùng tài ba khi có những cảm nhận về đất trời vào thời điểm chớm thu. Những câu thơ của ông đã đi vào lòng người và để lại cho người đọc nhiều cảm xúc. Chắc hẳn phải có một tình yêu thiên nhiên, quê hương, ông mới có thể cảm nhận được vẻ đẹp thiên nhiên bước chuyển từ mùa hạ sang thu hay đến như vậy.