I. Mở bài:
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận (hình tượng Thúy Kiều).
II. Thân bài:
a) Hình tượng Thúy Kiều qua đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”
- Vẻ đẹp nhan sắc của Thúy Kiều được miêu tả bằng nghệ thuật ước lệ “làn thu thủy”, “nét xuân sơn”.
+ Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, đôi mắt Kiều trong như làn nước mùa thu, chân mày của nàng thanh tú như nét núi mùa xuân.
+ Vẻ đẹp của Kiều khiến thiên nhiên tạo hóa phải đố kị, ghen ghét (“hoa ghen”, “liễu hờn”) → dự cảm về một số phận bất hạnh.
- Vẻ đẹp tài năng của Thúy Kiều:
+ Tài năng của Kiều đạt đến mức lí tưởng theo quan niệm thẩm mĩ phong kiến, gồm đủ cả cầm – kì – thi – họa.
+ Đặc biệt, tài năng đàn của Kiều đã trở thành sở trường, “nghề riêng” đạt đến trình độ tuyệt kĩ, điêu luyện.
→ Nguyễn Du đã sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ, so sánh để ca ngợi vẻ đẹp của Thúy Kiều. Qua đó thể hiện sự trân trọng, tự hào của nhà thơ đối với vẻ đẹp của con người.
b) Số phận bi kịch của Thúy Kiều
* Bị coi như món hàng, ba lần bị đẩy vào chốn lầu xanh
- Cuộc đời Kiều gặp nhiều sóng gió, tai biến, thăng trầm khi gia đình gặp nạn, cha và em bị bắt, Kiều quyết định bán mình chuộc cha.
- Kiều rơi vào tay Mã Giám Sinh, bị lừa gạt, làm gái lầu xanh, bị Tú Bà buôn thịt bán người lừa gạt lần hai.
- Từ Hải cứu Kiều ra khỏi lầu xanh nhưng lại bị Hồ Tôn Hiến lừa nên chết đứng, Kiều phải hầu rượu đánh đàn trong tiệc mừng công của Hồ Tôn Hiến rồi bị ép gả cho viên thổ quan.
=> Ba lần Kiều bị đẩy vào chốn lầu xanh, bị chà đạp nhân phẩm, bị coi như món hàng.
* Tình yêu không trọn vẹn
- Kiều có mối tình đầu đẹp đẽ với Kim Trọng, thề nguyền đính ước dưới ánh trăng.
- Khi gia đình gặp nạn, Kiều buộc phải hi sinh chữ tình vì chữ hiếu, bán mình chuộc cha.
- Kiều gặp Từ Hải, hai người nên duyên vợ chồng. Sau khi báo ân báo oán, Kiều luôn sống trong day dứt, lo lắng cho Kim Trọng.
- Kiều bị Hồ Tôn Hiến hãm hại, Từ Hải cũng chết đứng, Kiều phải hầu rượu đánh đàn trong tiệc mừng công của hắn, sau đó bị ép gả cho viên thổ quan.
=> Mối tình Kim - Kiều đã không trọn vẹn, đầy đau khổ, chia lìa.
* Cái giá của danh vọng và quyền lực
- Kiều gặp Từ Hải, được Từ Hải giúp đỡ, che chở, bảo vệ.
- Từ Hải giúp Kiều báo ân báo oán, trả thù những kẻ đã gây ra tội ác với gia đình nàng.
- Nhưng cuối cùng, Từ Hải vẫn không thoát khỏi cái chết, còn Kiều thì tiếp tục cuộc đời lưu lạc.
=> Danh vọng và quyền lực chỉ mang lại cho con người những ảo mộng, không thể thay đổi được thực tại nghiệt ngã.
c) Đánh giá chung
- Hình tượng Thúy Kiều là biểu tượng cho vẻ đẹp và số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.
- Nguyễn Du đã xây dựng hình tượng Thúy Kiều với tất cả tấm lòng trân trọng, thương xót và đồng cảm sâu sắc.
III. Kết bài:
Khẳng định lại giá trị của hình tượng Thúy Kiều