nội dung của cuốn truyện mộ đom đóm

Mộ đom đóm bắt đầu với cảnh ở cổng Nam ga Sannomiya và kết thúc cũng ở đây. Và hầu như tất cả nội dung câu chuyện là ký ức của Seita, một cậu bé học lớp 9, sống trong thời chiến, sống trong nạn đói.

Hình ảnh Seita hiện lên trong những trang sách đầu giống hệt như một cái xác bị rút hồn, chết đói, chết khát và mạng sống thì ngày càng chập chờn như cái bóng đèn cũ kĩ ở nhà hoang.

Trong khu nhà ga đó, không chỉ có mình Seita, rất nhiều đứa trẻ cũng giống cậu, cơ thể tiều tụy hốc hác và phó thác cuộc đời cho số phận. Người đi qua ga thờ ơ, vô tâm với khung cảnh ấy và đôi lúc cảm thấy bình thường với biết bao cái chết trước mặt. Seita quan sát mọi thứ đền mòn mỏi, ý thức dường như đã sắp tắt lịm đi, chỉ đến khi nhân viên quanh đó ném hộp kẹo của Seita ra một khoảng tối xung quanh, hộp kẹo rơi xuống, bật nắm, và chất bột màu trắng đổ ra, ba mẩu xương nhỏ lăn lóc. Điều ấy đã làm khuấy động mọi thứ, đặc biệt là lũ đom đóm.

Những mẩu xương trắng ấy là của  Setsuko, em gái Seita. Cô bé đã chết vì suy dinh dưỡng, và dường như Seita cũng sắp lâm vào hoàn cảnh tương tự như cô bé.

Có lẽ trong hoàn cảnh ấy, Seita dường như đang nhớ lại những ngày trước đó, kể từ khi 350 chiếc máy bom B52 ném bom xuống Kobe. Lúc đó mẹ cậu nhóc đang bị ốm và cậu phải thay mẹ trông em vì bố đang theo tàu tuần dương ra trận.

Ngày hôm đấy, vẫn có bom rơi, vẫn có người chết. Cậu cõng Setsuko chạy trốn, chạy đi ấn náu rồi chạy đến trường thăm mẹ, sau đó lại chạy về với em. Sau đó, Seita gửi Setsuko tới nhà họ hàng và đi nhìn mẹ lần cuối, bởi mẹ cậu đã không qua khỏi cơn nguy kịch.

Seita đến gặp em gái ở nhà họ hàng, dấu đi việc mẹ hai đứa đã mất trước đứa trẻ ngây thơ ấy.

Tuy nhiên, bi kịch nối tiếp bi kịch. Nhà họ hàng cho Seita và Setsuko ở nhờ có một bà cô góa tham lam, có bao nhiêu đồ của cháu cũng cố gắng trấn cho bằng hết.

Nhưng sau một khoảng thời gian, tính nết kẹt sỉ và vô duyên của bà góa phụ kia cũng bộc lộ rõ ràng, bà hằn học và hay tỏ thái độ cáu gắt với anh em nhà Setsuko.

Sau đó, Seita đành bế Setsuko vào trong hang ở. Những ngày sau đó, hai anh em cứ sống như vậy với nhau, sống trong hoàn cảnh thiếu thốn ở dưới hang, mũi thì hít đủ mùi khói, mùi bom đạn của kẻ thù nhưng bụng thì đói meo, sắp chết.

Cô bé Setsuko hiện lên một cách đáng thương cùng những câu hỏi, lời chuyện trò ngây thơ. Em biết rằng mẹ em đã chết qua lời bà cô, cơ thể em ngày càng suy nhược, ngày càng trầm trọng, bởi hai anh em không đủ cái ăn. Đã có lúc Seita phải cắn ngón tay để cho em uống máu.

Nhưng đến trưa của một ngày tháng Tám, Setsuko đã tắc thở.

Cậu đem Setsuko đến chùa hỏa táng. Cậu đặt Setsuko vào giỏ mây, nhét bút bê, nhét ví và một vài thứ khác xung quanh cô bé, rồi châm lửa.

Seita cứ ngồi đó, nhìn làn khói phất phơ bay nghi ngút trên trời. Trên trời dội khói xuống, đáp lại nó là làn khói yếu ớt của một sinh mạng đã ra đi.

Hỏa táng song, Seita cứ nằm đó, nằm cạnh em để em không cô quạnh.

Cho đến sáng hôm sau, cậu tỉnh dậy và rời đi, không muốn quay lại nữa.

Bóng lưng trong quá khứ của cậu quay lại vào bạn đọc và hình ảnh cậu quay mặt vào chúng ta. Để giờ đây, hình ảnh một đứa trẻ lớp Chín đáng thương, sắp chết đang nằm thoi thóp và tắt lịm dần đi, cậu bé sau đó cũng đã đi theo Setsuko.

Và thật trớ trêu rằng, trước ngày Seita rút hơi thở cuối cùng, “Đại cương Chính sách bảo vệ trẻ mồ côi do chiến tranh” đã được thông qua…