em hãy nêu tên một số lý thuyết cơ bản về lựa chọn nghề nghiệp

Phạm Bảo Vy

Dưới đây là một số lý thuyết cơ bản về lựa chọn nghề nghiệp:

1. Lý thuyết lựa chọn nghề nghiệp của John Holland (Thuyết về kiểu tính cách nghề nghiệp)
2. Lý thuyết này cho rằng sự phù hợp giữa tính cách cá nhân và môi trường nghề nghiệp là yếu tố quan trọng trong việc lựa chọn nghề nghiệp. Holland đã phân loại các kiểu tính cách thành 6 loại cơ bản:

• Realistic (Thực tế): Những người thích làm việc với công cụ, máy móc.
• Investigative (Nghiên cứu): Những người yêu thích phân tích, khám phá và giải quyết vấn đề.
• Artistic (Sáng tạo): Những người thích nghệ thuật, sáng tạo, không theo khuôn mẫu.
• Social (Xã hội): Những người thích giúp đỡ người khác và làm việc nhóm.
• Enterprising (Khởi nghiệp): Những người có khả năng lãnh đạo, thích thử thách và giao tiếp.
• Conventional (Quản lý): Những người thích công việc có cấu trúc, rõ ràng và hệ thống.

1. Lý thuyết này giúp định hướng nghề nghiệp dựa trên sự phù hợp giữa tính cách và công việc.
2. Lý thuyết về các giai đoạn phát triển nghề nghiệp của Donald Super
3. Donald Super đề xuất rằng nghề nghiệp không phải là một quyết định đơn lẻ, mà là một quá trình phát triển lâu dài qua các giai đoạn của cuộc đời. Các giai đoạn này bao gồm:

• Giai đoạn khái niệm (Growth): Hình thành nhận thức về nghề nghiệp trong tuổi thiếu niên.
• Giai đoạn khám phá (Exploration): Thử nghiệm và tìm kiếm nghề nghiệp thích hợp khi trưởng thành.
• Giai đoạn ổn định (Establishment): Cố gắng vươn lên trong công việc đã chọn.
• Giai đoạn duy trì (Maintenance): Đảm bảo sự ổn định và phát triển trong nghề nghiệp.
• Giai đoạn giảm thiểu (Disengagement): Chuẩn bị nghỉ hưu.

1. Lý thuyết này nhấn mạnh sự phát triển nghề nghiệp liên tục qua các giai đoạn khác nhau của cuộc đời.
2. Lý thuyết về sự lựa chọn nghề nghiệp của Frank Parson
3. Frank Parson là người sáng lập lý thuyết chọn nghề dựa trên ba yếu tố chính:

• Hiểu biết về bản thân: Biết rõ về năng lực, sở thích và giá trị cá nhân.
• Hiểu biết về các công việc: Biết rõ về yêu cầu công việc, nhiệm vụ và môi trường công việc.
• Sự kết hợp giữa bản thân và công việc: Đưa ra quyết định nghề nghiệp phù hợp với khả năng và sở thích.

1. Lý thuyết về nghề nghiệp của Linda Gottfredson
2. Linda Gottfredson tập trung vào việc lựa chọn nghề nghiệp theo lý thuyết "Sự tự do lựa chọn nghề nghiệp". Bà cho rằng sự lựa chọn nghề nghiệp của mỗi người chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố xã hội, gia đình và văn hóa. Các yếu tố này tạo ra những "rào cản" đối với việc lựa chọn nghề nghiệp của cá nhân. Lý thuyết này giúp hiểu rõ cách thức mà con người đối mặt với các rào cản trong việc thực hiện lựa chọn nghề nghiệp của mình.
3. Lý thuyết học hỏi nghề nghiệp của Albert Bandura
4. Albert Bandura cho rằng lựa chọn nghề nghiệp có thể được hình thành thông qua học hỏi và quá trình quan sát. Con người có thể thay đổi hoặc phát triển sự nghiệp thông qua việc học hỏi từ các mô hình, quan sát và thực hành trong môi trường xã hội.

Các lý thuyết này đều nhấn mạnh rằng việc lựa chọn nghề nghiệp không chỉ dựa vào một yếu tố duy nhất mà là sự kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau như tính cách, sở thích, kỹ năng, và môi trường xã hội. Chúng giúp cá nhân có được cái nhìn rõ ràng hơn khi đưa ra quyết định nghề nghiệp của mình.