I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: NHỚ DÒNG SÔNG QUÊ MẸ Dòng sông ấy uốn quanh bờ bãi, Nước trong xanh như ánh mắt tuổi thơ. Con thuyền nhỏ bập bềnh theo...

câu 1. i. phần đọc hiểu (4,0 điểm) đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: nhớ dòng sông quê mẹ dòng sông ấy uốn quanh bờ bãi, nước trong xanh như ánh mắt tuổi thơ. con thuyền nhỏ bập bềnh theo con sóng, chở ước mơ con trẻ đến chân trời. chiều nghiêng xuống, khói lam vờn mái rạ, tiếng mẹ gọi ngân dài giữa hoàng hôn. ôi con sông - dòng đời ta gửi lại, chảy qua tim, qua kỷ niệm chẳng nguôi. (trích “nhớ dòng sông quê mẹ” – sưu tầm) xác định thể thơ của đoạn thơ trên

Xác định thể thơ:

Đoạn thơ được viết theo thể thơ tự do. Thể thơ tự do cho phép tác giả linh hoạt trong việc sắp xếp câu chữ, tạo nên nhịp điệu riêng biệt, phù hợp với nội dung và cảm xúc của bài thơ.

câu 2. - Những hình ảnh gợi lên kỉ niệm tuổi thơ của tác giả: Con thuyền nhỏ bập bềnh theo con sóng, chở ước mơ con trẻ đến chân trời; Chiều nghiêng xuống, khói lam vờn mái rạ, tiếng mẹ gọi ngân dài giữa hoàng hôn.

câu 3. Trong câu thơ "Dòng sông ấy uốn quanh bờ bãi, nước trong xanh như ánh mắt tuổi thơ", tác giả sử dụng hai biện pháp tu từ chính là nhân hóa và so sánh.

* Nhân hóa: Tác giả đã nhân hóa dòng sông bằng cách sử dụng động từ "uốn" - hành động thường được gán cho con người để miêu tả sự mềm mại, uyển chuyển của dòng sông. Điều này giúp cho hình ảnh dòng sông trở nên sinh động, gần gũi với con người hơn.
* So sánh: Câu thơ so sánh "nước trong xanh như ánh mắt tuổi thơ". So sánh ngang bằng này tạo nên sự tương đồng về màu sắc, độ trong veo giữa dòng sông và đôi mắt trẻ thơ. Hình ảnh này gợi lên vẻ đẹp tinh khôi, trong sáng, hồn nhiên của tuổi thơ, đồng thời thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả đối với dòng sông quê hương.

Tác dụng của hai biện pháp tu từ này là:

* Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ, khiến cho hình ảnh dòng sông quê hương trở nên sống động, gần gũi, thân thuộc với mỗi người.
* Thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả đối với dòng sông quê hương, nơi lưu giữ những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ.
* Gợi nhắc về giá trị thiêng liêng của quê hương, đất nước, khơi dậy lòng tự hào dân tộc trong mỗi người.

câu 4. Qua đoạn thơ trên, có thể thấy được tình cảm sâu sắc mà tác giả dành cho quê hương mình. Đó là những kỉ niệm đẹp đẽ gắn liền với tuổi thơ, với những hình ảnh quen thuộc như "dòng sông", "con thuyền", "ước mơ". Tình cảm đó được thể hiện qua những từ ngữ giàu sức gợi hình, gợi cảm như "nước trong xanh", "ánh mắt tuổi thơ", "chở ước mơ con trẻ", "tiếng mẹ gọi",... Những hình ảnh này đã khơi gợi lên trong lòng người đọc những kí ức đẹp đẽ về quê hương, về tuổi thơ. Đồng thời, nó cũng thể hiện sự trân trọng, nâng niu của tác giả đối với những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

câu 5. Tình yêu quê hương là một tình cảm thiêng liêng, cao quý mà mỗi người đều cần có. Trong cuộc sống hôm nay, tình yêu quê hương càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Trước hết, tình yêu quê hương giúp chúng ta gắn bó với nơi chôn rau cắt rốn, với những người thân yêu, với những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ. Tình yêu quê hương cũng giúp chúng ta có thêm động lực để phấn đấu, vươn lên trong cuộc sống. Khi chúng ta yêu quê hương, chúng ta sẽ luôn muốn góp sức mình để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Trong xã hội hiện đại, khi con người đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách, tình yêu quê hương càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Nó giúp chúng ta vượt qua những cám dỗ, những thói hư tật xấu của xã hội, giữ vững bản lĩnh, nhân cách của mình. Tình yêu quê hương cũng giúp chúng ta có thêm niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.

Để thể hiện tình yêu quê hương, mỗi người cần có ý thức trách nhiệm với quê hương, đất nước. Chúng ta cần tích cực học tập, rèn luyện, nâng cao tri thức, kỹ năng để góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần tham gia các hoạt động xã hội, góp phần giải quyết những vấn đề bức xúc của quê hương, đất nước.

Mỗi người hãy cùng chung tay góp sức để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh. Hãy bắt đầu từ những việc làm nhỏ bé nhất, như chăm sóc vườn cây, trồng hoa, dọn dẹp vệ sinh đường làng, ngõ xóm,...

câu 1: 1. Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong bài thơ trên là miêu tả.
2. Biện pháp tu từ so sánh "nước trong xanh như ánh mắt tuổi thơ" giúp cho hình ảnh dòng sông trở nên sinh động hơn, gợi lên vẻ đẹp thanh bình, yên ả của làng quê Việt Nam. Đồng thời, biện pháp này cũng thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả đối với dòng sông quê hương.
3. Câu thơ "chở ước mơ con trẻ đến chân trời" đã khắc họa thành công hình ảnh dòng sông không chỉ là nơi lưu giữ những kỉ niệm tuổi thơ mà còn là nơi nuôi dưỡng ước mơ, khát vọng của mỗi người con đất Việt. Dòng sông như một người bạn đồng hành, luôn ở bên cạnh, chia sẻ niềm vui, nỗi buồn cùng con người.
4. Hình ảnh "con sông - dòng đời ta gửi lại" mang ý nghĩa sâu sắc về sự gắn bó mật thiết giữa con người và thiên nhiên. Con sông là chứng nhân lịch sử, là nơi lưu giữ những kí ức, những giá trị tinh thần của dân tộc. Nó cũng là nơi để con người tìm về với cội nguồn, với quá khứ của mình.
5. Bài thơ đã khơi gợi trong em lòng biết ơn, kính trọng đối với cha mẹ, thầy cô, những người đã có công sinh thành, dưỡng dục chúng ta nên người. Em sẽ cố gắng học tập thật tốt, rèn luyện đạo đức để trở thành người có ích cho xã hội, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

câu2: 1. Biện pháp tu từ:
- Nhân hóa: "Dòng sông ấy uốn quanh bờ bãi", "nước trong xanh như ánh mắt tuổi thơ". Tác giả đã sử dụng biện pháp nhân hóa để miêu tả dòng sông như một sinh thể có hồn, có cảm xúc, tạo nên sự gần gũi, thân thuộc với con người.
- So sánh: "Con thuyền nhỏ bập bềnh theo con sóng, chở ước mơ con trẻ đến chân trời" - so sánh con thuyền với những ước mơ của trẻ em, gợi lên sự ngây thơ, hồn nhiên, đầy hy vọng về tương lai tươi sáng.
2. Tác dụng:
- Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt, giúp người đọc dễ dàng hình dung được vẻ đẹp của dòng sông quê hương.
- Thể hiện tình cảm yêu mến, tự hào của tác giả đối với dòng sông quê hương, đồng thời khơi gợi lòng biết ơn, trân trọng đối với cội nguồn, nơi chôn rau cắt rốn của mỗi người.
3. Phân tích chi tiết:
- "Uốn quanh bờ bãi": Hình ảnh này gợi lên sự mềm mại, uyển chuyển của dòng sông, như một dải lụa mềm mại ôm lấy làng quê.
- "Nước trong xanh như ánh mắt tuổi thơ": So sánh độc đáo, làm nổi bật vẻ đẹp trong veo, tinh khôi của dòng sông, đồng thời ẩn dụ cho tâm hồn trong sáng, hồn nhiên của tuổi thơ.
- "Con thuyền nhỏ bập bềnh theo con sóng, chở ước mơ con trẻ đến chân trời": Hình ảnh con thuyền nhỏ bé, bập bềnh trên dòng sông, mang theo những ước mơ của trẻ em, gợi lên sự ngây thơ, hồn nhiên, đầy hy vọng về tương lai tươi sáng.
- "Khói lam vờn mái rạ": Gợi lên khung cảnh thanh bình, yên ả của làng quê Việt Nam, đồng thời thể hiện sự ấm áp, hạnh phúc của cuộc sống thường nhật.
- "Mẹ gọi ngân dài giữa hoàng hôn": Tiếng gọi của mẹ vang vọng giữa không gian chiều tà, gợi lên nỗi nhớ da diết về quê hương, về những kỉ niệm tuổi thơ.
4. Kết luận:
- Đoạn thơ sử dụng nhiều biện pháp tu từ đặc sắc, góp phần tạo nên bức tranh thiên nhiên thơ mộng, trữ tình về dòng sông quê hương. Đồng thời, nó cũng thể hiện tình cảm sâu nặng của tác giả đối với quê hương, đất nước.
<>.

câu3: Phân tích biện pháp tu từ:

* So sánh: "nước trong xanh như ánh mắt tuổi thơ"
* Dấu hiệu nhận biết: Từ so sánh "như".
* Tác dụng:
* Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ, làm cho hình ảnh dòng sông thêm sinh động, gần gũi, dễ cảm nhận.
* Nhấn mạnh vẻ đẹp trong veo, tinh khôi của dòng sông, đồng thời gợi lên những kỷ niệm tuổi thơ hồn nhiên, ngây thơ của tác giả.
* Qua đó, thể hiện tình cảm, cảm xúc tha thiết của tác giả đối với dòng sông quê hương, nơi lưu giữ những ký ức đẹp đẽ về tuổi thơ.

Kết luận:

Biện pháp tu từ so sánh trong đoạn thơ đã góp phần tạo nên một bức tranh thiên nhiên sống động, giàu cảm xúc, đồng thời khơi gợi những suy ngẫm về giá trị của quê hương, về những kỷ niệm tuổi thơ trong tâm hồn mỗi người.

câu4: 1. Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.
2. Nội dung chính: Bài thơ thể hiện nỗi nhớ da diết về dòng sông quê hương, nơi lưu giữ những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ. Dòng sông được miêu tả với vẻ đẹp bình dị, thanh bình, mang đậm dấu ấn của làng quê Việt Nam. Nỗi nhớ ấy được thể hiện qua hình ảnh dòng sông uốn lượn, nước trong xanh, con thuyền nhỏ, buổi chiều tà, khói lam, tiếng mẹ gọi… Tất cả tạo nên một bức tranh quê hương đầy xúc động, gợi lên tình cảm sâu nặng của tác giả đối với quê hương.
3. Biện pháp tu từ:
* So sánh: "nước trong xanh như ánh mắt tuổi thơ" - So sánh dòng sông với đôi mắt của tuổi thơ, thể hiện sự trong veo, hồn nhiên, ngây thơ của tuổi thơ.
* Nhân hóa: "dòng sông ấy uốn quanh bờ bãi", "con thuyền nhỏ bập bềnh theo con sóng". Tác giả đã nhân hóa dòng sông, khiến nó trở nên sinh động, gần gũi như một người bạn đồng hành của tuổi thơ.
* Ẩn dụ: "chảy qua tim, qua kỷ niệm chẳng nguôi" - Ẩn dụ dòng sông chảy qua trái tim, tượng trưng cho dòng chảy thời gian, lưu giữ những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ.
* Điệp ngữ: "ôi con sông" - Điệp ngữ nhấn mạnh tình cảm tha thiết của tác giả đối với dòng sông quê hương.
4. Tác dụng: Các biện pháp tu từ trên góp phần làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho bài thơ, giúp người đọc dễ dàng hình dung được vẻ đẹp của dòng sông quê hương và cảm nhận được nỗi nhớ da diết của tác giả. Đồng thời, chúng cũng thể hiện rõ nét tình cảm sâu sắc, lòng biết ơn của tác giả đối với quê hương, đất nước.
5. Kết luận: Bài thơ "Nhớ dòng sông quê mẹ" là một minh chứng cho tình yêu quê hương tha thiết, nồng nàn của tác giả. Qua những hình ảnh giản dị, mộc mạc nhưng đầy ý nghĩa, tác giả đã khắc họa thành công vẻ đẹp của dòng sông quê hương, đồng thời thể hiện nỗi nhớ da diết, lòng biết ơn sâu sắc đối với quê hương, đất nước.

câu5: 1. Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.
2. Biện pháp tu từ: So sánh "nước trong xanh như ánh mắt tuổi thơ".
3. Tác dụng:
- Tăng sức gợi hình, gợi tả cho sự diễn đạt.
- Nhấn mạnh vẻ đẹp trong veo, thuần khiết của dòng sông quê hương.
- Thể hiện tình cảm yêu mến, tự hào của tác giả dành cho dòng sông quê hương.
4. Nội dung chính: Đoạn thơ thể hiện nỗi nhớ da diết về dòng sông quê hương của tác giả. Dòng sông không chỉ là nơi lưu giữ những kỉ niệm tuổi thơ mà còn là biểu tượng của quê hương, đất nước.
5. Tình yêu quê hương đất nước là một tình cảm thiêng liêng, cao quý của mỗi con người. Nó được thể hiện qua nhiều cách khác nhau, từ việc trân trọng những giá trị truyền thống, văn hóa của dân tộc, đến việc bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Trong thời đại ngày nay, khi đất nước đang trên đà hội nhập quốc tế, tình yêu quê hương càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Mỗi người cần ý thức được trách nhiệm của mình trong việc xây dựng và phát triển quê hương, đất nước. Hãy cùng chung tay góp sức để tạo nên một Việt Nam giàu đẹp, văn minh.