ĐỀ 40: Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm hoang mang của buổi...

câu 1: Đoạn trích "Hằng năm..." miêu tả tâm trạng nhân vật "tôi" khi nhớ về kỉ niệm ngày đầu tiên đi học. Tâm trạng đó vừa náo nức, bồn chồn lại vừa lo lắng, bỡ ngỡ. Nhân vật "tôi" đã quan sát cảnh vật bằng cả tâm hồn nhạy cảm của mình để rồi rung động trước những thay đổi của thiên nhiên lúc giao mùa. Hình ảnh so sánh đặc sắc "những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mầm non gặp nắng ấm" đã thể hiện sâu sắc cảm xúc của nhân vật "tôi".

câu 2: Chi tiết báo hiệu thời điểm tác giả nhớ lại những kỷ niệm buổi tựu trường là "Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc".

câu 3: Đoạn trích đã cho ta thấy được tình cảm sâu sắc mà người mẹ dành cho đứa con bé bỏng của mình. Người mẹ luôn quan tâm, chăm sóc từng chút một cho cậu bé. Từ việc chuẩn bị quần áo mới, sách vở mới để đón chào năm học mới, đến việc dắt tay đưa cậu tới trường, bà đều làm rất chu đáo. Bà muốn tạo ra một ấn tượng tốt đẹp về ngôi trường này trong trí óc non nớt của con trai mình. Điều này chứng tỏ rằng người mẹ luôn mong muốn con cái mình được hạnh phúc và thành công trong cuộc sống. Ngoài ra, bà còn động viên, khích lệ tinh thần cho cậu bé bằng cách nói rằng tất cả mọi người ai cũng đều đi học, kể cả những người lớn tuổi hơn nữa. Những lời nói ấm áp ấy đã giúp cho cậu bé thêm tự tin và vững bước trên con đường học vấn phía trước. Tóm lại, qua đoạn trích trên, chúng ta có thể thấy được tình mẫu tử thiêng liêng, cao quý mà người mẹ dành tặng cho con trai của mình. Đó là một tình cảm vô cùng đáng trân trọng và cần được gìn giữ.

câu 4: Truyện ngắn "Tôi đi học" là một tác phẩm giàu chất thơ bởi sự kết hợp hài hòa giữa nội dung, hình thức và ngôn ngữ.

Về nội dung: Truyện kể về những kỉ niệm đẹp đẽ, hồn nhiên của nhân vật "tôi" trong ngày đầu tiên đi học. Nội dung truyện nhẹ nhàng, giản dị, nhưng lại chứa đựng những giá trị nhân văn sâu sắc. Tác giả đã khéo léo sử dụng những chi tiết nhỏ nhặt để khắc họa tâm trạng, suy nghĩ của nhân vật "tôi", từ đó gợi lên những rung động tinh tế trong lòng độc giả.

Về hình thức: Truyện được viết theo lối tự sự, với giọng điệu nhẹ nhàng, trữ tình. Hình ảnh được sử dụng trong truyện rất sinh động, giàu sức gợi, giúp người đọc dễ dàng hình dung ra khung cảnh thiên nhiên và tâm trạng của nhân vật. Ví dụ, hình ảnh "lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc" gợi lên vẻ đẹp thanh bình, yên ả của mùa thu; hình ảnh "những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết" gợi lên sự ngây thơ, hồn nhiên của tuổi thơ.

Về ngôn ngữ: Ngôn ngữ trong truyện ngắn "Tôi đi học" rất giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống thường nhật. Tuy nhiên, ngôn ngữ ấy lại rất giàu tính biểu cảm, giúp tác giả truyền tải hiệu quả những cảm xúc, suy nghĩ của mình. Ví dụ, cụm từ "náo nức những kỉ niệm hoang mang" thể hiện sự háo hức, hồi hộp của nhân vật "tôi"; cụm từ "tưng bừng rộn rã" thể hiện niềm vui sướng, phấn khởi khi được đi học.

Nhìn chung, truyện ngắn "Tôi đi học" là một tác phẩm giàu chất thơ bởi sự kết hợp hài hòa giữa nội dung, hình thức và ngôn ngữ. Tác phẩm đã khơi gợi trong lòng độc giả những rung động tinh tế về tuổi thơ, về mái trường, về quê hương đất nước.