Đề bài : Phân tích bài thơ Lai Tân theo dàn ý sau Mở bài : -Giới thiệu khái quát về Hồ Chí Minh - Giới thiệu về bài thơ và đánh giá khái quát Thân bài : - Khái quát về hoàn cảnh / cảm hứng / đề tài hoặ...

Bài thơ "Lai Tân" là một bài thơ thất ngôn tứ tuyệt ngắn gọn nhưng đã phác họa sinh động bức tranh thời sự về chế độ xã hội Tưởng Giới Thạch. Hồ Chí Minh đã mượn rượu chè để châm biếm thói hư tật xấu của quan lại cái cũ.

Mở đầu bài thơ, Hồ Chí Minh vẽ ra bức tranh hiện thực trong nhà tù:

Ban trưởng nhà lao chuyên đánh bạc,
Giải người, cảnh trưởng kiếm ăn quanh.
Chong đèn, huyện trưởng làm công việc,
Trời đất Lai Tân vẫn thái bình.

Bức tranh hiện thực trong nhà tù được miêu tả cụ thể, chân thật với thái độ mỉa mai, châm biếm của tác giả. Trong tù, mọi việc đều do ban trưởng phụ trách. Thế nhưng, công việc của ban trưởng lại là đánh bạc hàng ngày. Còn cảnh trưởng thì lợi dụng việc giải tù để "kiếm ăn quanh". Cả ban trưởng và cảnh trưởng đều tìm cách vơ vét cho đầy túi mình. Ngoài xã hội thì quan trên thủ đoạn, dối trá, tham nhũng. Đến trong tù, mọi việc cũng do bọn quan lại định đoạt. Chúng không những xảo quyệt, dối trá ở bên ngoài mà còn tham nhũng, ăn bẩn ngay khi vào tù. Bức tranh hiện thực nhà tù được miêu tả cụ thể, chân thật cũng là lời tố cáo, lên án hành động của bọn quan lại.

Không chỉ vậy, bài thơ còn khắc họa bức chân dung của tên cai ngục. Tên cai ngục được gọi là "huyện trưởng" tức là người đứng đầu của một huyện. Nhưng công việc của hắn là "chong đèn" để hút thuốc phiện. Hắn là một kẻ cầm đầu bộ máy chính quyền nhưng lại nghiện ngập, lười biếng. Té ra kẻ cầm đầu bộ máy chính quyền ở đây cũng là một tên tù đày, chỉ khác là tù đày một cách hợp lệ! Như vậy, cả ban trưởng, cảnh trưởng hay huyện trưởng đều lộ mặt là những kẻ bất lương, xấu xa. Chúng cùng hội cùng thuyền bè với nhau.

Ba nhân vật xuất hiện trong bài thơ đều đảm nhận những vai trò, chức năng khác nhau trong bộ máy chính quyền nhưng chúng đều giống nhau ở bản chất xấu xa, thối rữa. Bài thơ đã bóc trần bản chất xấu xa của chúng, bộc lộ sự khinh bỉ, căm ghét của tác giả.

Với nghệ thuật châm biếm sắc sảo, bài thơ Lai Tân đã vạch trần bộ mặt xấu xa, thối nát của chính quyền Tưởng Giới Thạch. Bài thơ cũng thể hiện tấm lòng của tác giả đối với cuộc sống và con người.
<>