I. MỞ BÀI:
Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm:
Văn Cao - một nghệ sĩ đa tài (nhạc sĩ, họa sĩ, nhà thơ) với phong cách nghệ thuật độc đáo, giàu tính biểu tượng.
"Thời gian" - một thi phẩm đặc sắc, thể hiện những chiêm nghiệm sâu sắc của ông về cuộc đời, con người và nghệ thuật. Bài thơ ngắn gọn nhưng chứa đựng nhiều tầng nghĩa.

II. THÂN BÀI
1. Phân tích cấu tứ bài thơ
Cấu tứ vòng tròn (vòng xoay):

Bài thơ mở đầu với hình ảnh "Sương trắng vỡ tan trên cánh đồng" và kết thúc với "Sương trắng lại bay lên trời cao".

Giải thích: Đây là một cấu tứ độc đáo, gợi lên sự tuần hoàn, luân hồi của vạn vật trong tự nhiên (nước bốc hơi thành sương, rồi sương lại tan vào không khí), nhưng đồng thời cũng thể hiện quy luật của thời gian: luôn trôi chảy, không ngừng nghỉ.

Sự vận động này mang tính tất yếu, không thể đảo ngược, thể hiện sự vô tình, lạnh lẽng của thời gian.

2. Phân tích hình ảnh tượng trưng và ý nghĩa của chúng
Hình ảnh "sương trắng":

Tượng trưng cho sự mong manh, phù du của đời người: Sương tan nhanh trong ánh nắng, cũng như cuộc đời con người ngắn ngủi, vô thường.

Tượng trưng cho những giấc mơ, hoài bão: "Sương trắng vỡ tan" có thể là sự vỡ mộng, tan vỡ của những ước mơ, hy vọng.

Sự lặp lại hình ảnh ở đầu và cuối bài thơ nhấn mạnh sự lặp lại của vòng đời, vòng luân hồi, cho thấy nỗi trăn trở của nhà thơ về sự tồn tại.

Hình ảnh "tiếng chim":

"Tiếng chim hót trên bờ rào": Gợi sự sống, niềm vui, nhưng là một sự sống nhỏ bé, đơn lẻ, có thể vụt tắt bất cứ lúc nào.

"Tiếng chim hót trên cành cao": Thể hiện khát vọng tự do, vươn lên nhưng cũng đầy cô đơn, lạc lõng.

Sự đối lập: "Tiếng chim hót" (âm thanh của sự sống) đối lập với không gian tĩnh lặng, vô định của thời gian, càng làm tăng thêm cảm giác cô đơn của con người trước vũ trụ.

Hình ảnh "chiếc lá":

"Chiếc lá khô lìa cành": Một hình ảnh rất quen thuộc nhưng lại mang ý nghĩa triết lý sâu sắc. Nó tượng trưng cho sự chia ly, mất mát, và cái chết.

"Và tiếng chuông ngân": Tiếng chuông vang vọng, có thể là tiếng chuông chùa, gợi lên sự vô thường, nhắc nhở con người về sự hữu hạn của đời sống và quy luật sinh - diệt.

3. Đánh giá chung
Về nội dung:

Bài thơ mang tính triết lý sâu sắc về thời gian và sự sống.

Văn Cao không chỉ miêu tả một quy luật tự nhiên mà còn bộc lộ nỗi buồn, sự trăn trở của một tâm hồn nhạy cảm trước sự vận động của đời sống.

Thể hiện sự cô đơn của con người trước vũ trụ bao la.

Về nghệ thuật:

Ngôn ngữ thơ: Giản dị, trong sáng nhưng giàu sức gợi. Các hình ảnh được chọn lọc tinh tế, mang tính tượng trưng cao.

Giọng điệu: Buồn bã, trầm lắng nhưng không bi lụy, mà đầy suy tư, chiêm nghiệm.

Kết cấu: Độc đáo, tạo nên một vòng tròn khép kín, thể hiện sự trôi chảy không ngừng của thời gian.

III. KẾT BÀI
Tổng kết vấn đề:

Khẳng định lại giá trị của bài thơ "Thời gian": Một thi phẩm xuất sắc của Văn Cao.

Cấu tứ và hình ảnh tượng trưng đã giúp bài thơ vượt lên khỏi giới hạn của một bài thơ trữ tình, mang đến những chiêm nghiệm sâu sắc về cuộc đời.

Mở rộng:

Bài thơ là lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng đầy ám ảnh về sự vô thường của đời sống.

Giá trị của bài thơ không chỉ nằm ở vẻ đẹp nghệ thuật mà còn ở thông điệp nhân văn: mỗi con người nên trân trọng từng khoảnh khắc của hiện tại, sống có ý nghĩa để vượt lên sự hữu hạn của thời gian.