Bài thơ khắc họa một cách rõ nét vẻ đẹp huyền ảo và lung linh của không gian nông thôn vùng đồng bằng Bắc Bộ, nơi chứa đựng hồn thu mang những đặc trưng riêng biệt của làng quê Việt Nam, một bức tranh sống động với những nét đặc sắc của đời sống dân gian. Qua từng câu chữ, tác giả không chỉ tái hiện những cảnh vật thanh bình, êm ả mà còn ẩn chứa trong đó nỗi lòng trăn trở về thời thế, một nỗi ưu tư sâu sắc mà tác giả cố gắng giấu kín, nhưng lại in hằn một cách rõ rệt trong cách nhìn và cảm nhận về cảnh vật xung quanh.

Bài thơ không chỉ đơn thuần là những hình ảnh của quê hương mà còn là một hành trình trở về với những gì bình dị, gần gũi nhất trong tâm hồn của mỗi người. Những hình ảnh thân thuộc, giản dị ấy không chỉ khơi gợi cảm xúc mà còn chạm đến những kỷ niệm, gợi nhớ về quê hương trong tâm trí của những người con xa xứ. Quê hương là nơi con người gắn bó sâu sắc, là điểm tựa tinh thần vững chắc, là nơi đã nâng đỡ từng bước chân đầu tiên của mỗi người trong hành trình dài dặc của cuộc đời, nơi mà mỗi người đều có thể tìm thấy tình yêu thương và sự an yên.

Bên trong bài thơ là những nét đẹp bình dị, gần gũi đặc trưng của vùng quê nông thôn đồng bằng Bắc Bộ trong thời kỳ nhà Nguyễn. Tác giả, qua những vần thơ nhẹ nhàng, muốn gửi gắm đến độc giả những cảm xúc chân thực nhất về quê hương, về đất nước, và đặc biệt là sự thương cảm sâu sắc của Nguyễn Khuyến đối với nhân dân, cũng như sự bất lực trong tâm trạng của bản thân khi đất nước rơi vào hoàn cảnh khó khăn, lâm nguy. Chính những cảm xúc này làm cho bài thơ trở nên sống động và có sức lay động mạnh mẽ, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc.