Áo Tết là một truyện ngắn đầy cảm động của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, kể về một cô bé tên Em với mong ước giản dị: có được một chiếc áo mới mặc vào ngày Tết. Từ câu chuyện giản đơn ấy, tác phẩm không chỉ khắc họa cuộc sống nghèo khó của người dân miền quê sông nước mà còn gửi gắm những giá trị nhân văn sâu sắc. Trong đó, hình tượng nhân vật bé Em là trung tâm, mang đến điểm nhấn cảm xúc và thể hiện rõ chủ đề truyện.

Trước hết, bé Em là hình ảnh đại diện cho những đứa trẻ miền quê nghèo Nam Bộ – hồn nhiên, trong sáng nhưng cũng đầy nhạy cảm và sâu sắc. Em hiện lên với niềm khát khao giản dị: có một chiếc áo Tết mới. Mong muốn ấy không mang tính vật chất đơn thuần mà còn là biểu hiện của khát vọng được yêu thương, được hòa nhập và tự tin giữa đám đông bạn bè. Khi thấy bạn bè có áo mới, em tự ti, mặc cảm, rồi thất vọng. Điều ấy khiến người đọc thắt lòng, bởi trong một xã hội đủ đầy ngày nay, nhu cầu ấy tưởng chừng nhỏ bé, nhưng với một đứa trẻ nghèo, nó lại là cả một giấc mơ.

Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư đã xây dựng hình tượng bé Em bằng cái nhìn đầy yêu thương và thấu cảm. Em không khóc lóc, vùng vằng hay đòi hỏi. Nỗi buồn của em lặng lẽ, âm thầm – “mắt cụp xuống”, “im lặng”, “không chịu nói chuyện”… Em chọn cách giấu nỗi buồn vào trong lòng, không muốn làm ba mẹ buồn thêm. Chính sự trưởng thành vượt tuổi này khiến nhân vật trở nên đặc biệt, ghi dấu trong lòng người đọc sự thương mến, xót xa.

Chủ đề của truyện ngắn “Áo Tết” không chỉ là nói về một ước mơ bé nhỏ mà còn là lời nhắc nhở về những khoảng trống yêu thương trong cuộc sống. Tác phẩm giúp người đọc nhận ra rằng: trong xã hội vẫn còn đó những đứa trẻ thiếu thốn tình cảm, vật chất – những đứa trẻ luôn mong chờ sự quan tâm dù là nhỏ nhất từ gia đình và cộng đồng. Qua đó, truyện khơi dậy trong mỗi người sự thấu hiểu, chia sẻ và lòng trắc ẩn với những phận người yếu ớt, đặc biệt là trẻ em.

Về nghệ thuật, nhà văn đã sử dụng lối kể chuyện nhẹ nhàng, giản dị nhưng giàu chất thơ, đúng với phong cách quen thuộc của Nguyễn Ngọc Tư. Tác phẩm không có kịch tính cao trào, cũng không quá bi lụy, nhưng chạm đến tầng sâu cảm xúc của người đọc. Đặc biệt, việc xây dựng nhân vật Em qua từng cử chỉ, ánh mắt, lời nói – không miêu tả nhiều nhưng lại đủ để lay động lòng người – là một thành công lớn về mặt nghệ thuật. Không gian Tết hiện lên với sự đối lập giữa hình ảnh náo nhiệt, vui vẻ của cộng đồng và sự cô đơn, tủi thân của bé Em càng làm nổi bật nỗi buồn âm thầm mà em mang theo.

Tóm lại, bé Em là một hình tượng nghệ thuật nhỏ bé nhưng đầy sức lay động trong truyện ngắn “Áo Tết”. Nhân vật không chỉ thể hiện rõ chủ đề nhân văn của tác phẩm mà còn được khắc họa bằng nghệ thuật miêu tả tâm lý tinh tế, xúc động. Truyện giúp người đọc thêm yêu thương, trân trọng những điều nhỏ bé trong cuộc sống, đồng thời nhắc nhở ta hãy luôn quan tâm, sẻ chia với những phận đời còn thiếu thốn quanh mình – nhất là vào dịp Tết, thời điểm đáng lẽ ra phải trọn vẹn sum vầy và hạnh phúc nhất.