Địa hình là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phân hóa tự nhiên ở nước ta. Có thể nói rằng, địa hình làm cho nước ta có được sự đa dạng về khí hậu, sinh vật và cảnh quan. Dưới đây là một số điểm chính về ảnh hưởng của địa hình đối với phân hóa tự nhiên ở nước ta:

• Địa hình nước ta chủ yếu là đồi núi thấp, chiếm khoảng 80% diện tíc. Địa hình này tạo ra những điều kiện khác nhau về khí hậu và sinh vật ở các khu vực khác nhau. Có thể phân chia thành ba vòng đai tự nhiên theo độ cao như sau:
• Đại nhiệt đới gió mùa: ở độ cao dưới 600 - 700 m (miền Bắc) hoặc dưới 900 - 1000 m (miền Nam). Đây là vùng có khí hậu nóng và ẩm, thích hợp cho sự phát triển của rừng ngập mặn, rừng nguyên sinh và rừng thứ sinh. Đây cũng là vùng có nhiều loài động vật và thực vật quý hiếm, như voi, tê giác, gấu, báo, hoa lan, cây quý…
• Đại cận nhiệt đới gió mùa trên núi: lên đến độ cao 2.600 m. Đây là vùng có khí hậu mát mẻ và khô ráo, thích hợp cho sự phát triển của rừng lá rụng và rừng thông. Đây cũng là vùng có nhiều loài động vật và thực vật đặc trưng, như khỉ, sóc, gà rừng, hoa mai, hoa anh đào…
• Đại ôn đới trên núi: từ độ cao 2.600 m trở lên. Đây là vùng có khí hậu lạnh và khắc nghiệt, chỉ có sự phát triển của rừng cây bụi và cỏ. Đây cũng là vùng có ít loài động vật và thực vật, như dê núi, chuột chù, hoa tam giác mạch…
• Địa hình cũng ảnh hưởng đến sự phân bố của các nguồn tài nguyên tự nhiên và khai thác kinh tế của nước ta. Có thể kể đến một số ví dụ như sau:
• Địa hình miền núi có nhiều khoáng sản quý giá, như than, bô xít, thiếc, chì… Những nguồn tài nguyên này góp phần quan trọng vào sự phát triển công nghiệp của nước ta.
• Địa hình miền duyên hải có nhiều bãi biển đẹp và các khu bảo tồn thiên nhiên. Những nguồn tài nguyên này góp phần quan trọng vào sự phát triển du lịch của nước ta.
• Địa hình miền đồng bằng có nhiều sông ngòi chảy qua và phù sa phong phú. Những nguồn tài nguyên này góp phần quan trọng vào sự phát triển nông nghiệp của nước ta.