1. Bài thơ được sáng tác theo thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật.

+ 8 câu mỗi câu 7 tiếng.

2. Ngắt nhịp 4/3

3. Con quốc quốc, cái gia gia

4. Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là nỗi buồn da diết, nỗi nhớ nhà, nhớ quê và thương người con gái phương xa. Qua đó Ca ngợi tình yêu quê hướng, đất nước cảu tác giả.

5. Chủ đề:  tả cảnh Đèo Ngang lúc xế tà và nói lên nỗi buồn cô đơn, nỗi nhớ nhà thương nước.

6. Tác dụng: nhấn mạnh vào sự nhỏ bé của con người trước thiên nhiên rộng lớn. Con người chỉ nằm là một chấm buồn lặng lẽ giữa một thiên nhiên rộng lớn. Cảnh vật và con người dường như có sự xa cách khiến cho không khí càng thêm hoang vu, cô quạnh.

7. Ngôn ngữ: Ở bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan: thể hiện nỗi buồn kín đáo “ta với ta”, thuật dùng từ và diễn tả tài tình, đọc lên lòng ta có một cảm giác bâng khuâng, một nỗi buồn man mác. Nhà thơ đã sử dụng thành thạo các từ láy, từ tượng hình, tượng thanh và cách chơi chữ đồng âm trong thơ. Ngôn ngữ trong bài thơ thể hiện sự trang trọng mực thước mang màu sắc cổ kính.

8. Ý nghĩa bài thơ: nỗi cô đơn, trống trải của tác giả trước thiên nhiên rộng lớn.  Qua đó gửi gắm lòng yêu , nỗi nhớ với quê hương, đất nước.

- “Bóng xế tà”, đây là thời điểm kết thúc của một ngày, khi con người thường trở về nhà sau một ngày lao động vất vả. Vậy mà nhà thơ lại một mình tại nơi đèo Ngang càng khiến cho nỗi cô đơn trở nên tột cùng.

- Tiều vài chú: hình ảnh vài chú tiều với dáng đứng lom khom dưới chân núi.

- Chợ mấy nhà: hình ảnh vài căn nhà nhỏ bé thưa thớt, lác đác bên sông.

=> Nhấn mạnh vào sự nhỏ bé của con người trước thiên nhiên rộng lớn. Con người chỉ nằm là một chấm buồn lặng lẽ giữa một thiên nhiên rộng lớn. Cảnh vật và con người dường như có sự xa cách khiến cho không khí càng thêm hoang vu, cô quạnh.

- “con quốc quốc” và “cái gia gia” không chỉ là hình ảnh thực về hai loại chim (chim đỗ quyên, chim đa đa). Mà ở đây, nhà thơ đã sử dụng thủ pháp lấy động tả tĩnh: tiếng kêu “quốc quốc”, “đa đa” để qua đó bộc lộ nỗi lòng nhớ thương của mình với đất nước, quê hương.

=> Diễn tả nhớ nhung sâu đậm của Bà Huyện Thanh Quan.

-  Sự cô đơn của nhà thơ: “một mảnh tình riêng” - tình cảm riêng tư của nhà thơ không có ai để chia sẻ, “ta với ta” - đều chỉ nhà thơ, lúc này bà chỉ có một mình đối diện với chính mình, cô đơn và lẻ loi.

9.

Đây là bài thơ thất ngôn bát cú luật trắc .

- Luật: luật trắc vì tiếng thứ hai của câu 1 là tiếng thanh trắc (tới).

- Niêm: câu 1 niêm với câu 8, câu 2 niêm với câu 3, câu 4 niêm với câu 5, câu 6 niêm với câu 7, câu 8 lại niêm với câu 1.

10.

- Vần: chỉ hiệp theo một vần là vần bằng, gieo ở cuối câu 1 (tà) và các câu chẵn là 2, 4, 6 và 8 (hoa – nhà – gia – ta).

11.

- Cỏ cây chen đá, lá chen hoa. => Điệp ngữ

- Lom khom dưới núi tiều vài chú, => Đảo ngữ

- Lác đác bên sông chợ mấy nhà. => Đảo ngữ

- Nhớ nước, đau lòng con cuốc cuốc, => Chơi chữ

- Thương nhà, mỏi miệng cái da da. => Chơi chữ

- Dừng chân đứng lại: trời, non, nước, => Liệt kê

- Một mảnh tình riêng, ta với ta. => Điệp ngữ

12.

- Liệt kê : cỏ cây, đá, lá, hoa.

⇒ Tác dụng : Gợi lên cảnh thiên nhiên ở Đèo Ngang rậm rạp, đầy sức sống.

- Liệt kê : trời, non, nước.

⇒ Tác dụng : Giúp ta hình dung ra một không gian rộng lớn, mênh mông/ góp phần tăng sức biểu cảm cho câu thơ( sự cô đơn, lẻ lời của bà Huyện Thanh Quan).

13.  Bốn phần : đề, thực, luận, kết.

14.  Thuật dùng từ và diễn tả tài tình, đọc lên lòng ta có một cảm giác bâng khuâng, một nỗi buồn man mác. Nhà thơ đã sử dụng thành thạo các từ láy, từ tượng hình, tượng thanh và cách chơi chữ đồng âm trong thơ. Ngôn ngữ trong bài thơ thể hiện sự trang trọng mực thước mang màu sắc cổ kính.

15.

“Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà”

16. Bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan nổi bật lên với cảm xúc u buồn cùng nỗi nhớ nhà, nhớ quê da diết của tác giả. Nỗi nhớ ấy không chỉ thể hiện tấm lòng yêu thương, tình yêu chân thành đối với quê hương đất nước mà còn thể hiện được tình cảnh lẻ loi, đơn độc của nhân vật này trong không gian hoang vắng, rợn ngợp của đất trời.

Phần II: Làm văn:

Ở Hà Nội có rất nhiều di tích lịch sử, văn hóa nổi tiếng. Và tôi đã có dịp đến thăm nhà tù Hỏa Lò để biết thêm nhiều kiến thức vô cùng bổ ích.

Chiều chủ nhật, tôi và chị gái đã bắt xe buýt từ nhà để đến thăm nhà tù Hỏa Lò. Xe đi mất khoảng ba mươi phút là đến nơi. Nhà tù Hỏa Lò nằm ở số 1 phố Hoả Lò, phường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Nơi đây được mệnh danh là “địa ngục trần gian” - được thực dân Pháp xây dựng để giam giữ các chiến sĩ cách mạng vô cùng quan trọng của Việt Nam.

Chị gái đã đi mua vé vào cửa. Sau đó, chúng tôi lần lượt có các khu vực nhà giam gồm có một nhà dùng cho việc canh gác; một nhà dùng làm bệnh xá; một nhà dùng làm nhà thương bố thí; hai nhà dùng để giam bị can (chưa thành án); một nhà dùng để làm phân xưởng thợ mộc, sắt, may, da; năm nhà dùng để giam tù nhân đã thành án; bốn trại xà lim để giam tử tù, tù nhân nguy hiểm, tù nhân vi phạm nội quy nhà tù. Ở mỗi khu vực nhà giam đều có những bảng chú thích để người xem hiểu rõ hơn. Tôi đặc biệt ấn tượng nhất khi đến nhìn tham quan nhà giam dành cho tù nhân phạm tội tử hình. Chiếc máy chém dành cho phạm nhân tử hình sẽ khiến bất cứ ai nhìn thấy phải rùng mình.

Những nhà giam nhỏ bé, chật hẹp với bốn bức tường dày không có gì lọt qua được cũng khiến tôi cảm thấy ám ảnh. Sự tối tăm, tù túng khiến cho tôi cảm nhận được sự khổ cực cũng như sự kiên cường của những chiến sĩ cách mạng khi bị giam giữ ở đây. Từ đó, tôi càng cảm thấy tự hào và biết ơn về công lao to lớn của những người chiến sĩ cách mạng.

Đúng như câu: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn” - chuyến tham quan nhà tù Hỏa Lò đã giúp tôi có thêm nhiều kiến thức bổ ích. Tôi mong rằng sẽ có thêm nhiều chuyến tham quan như vậy.