Xuân Quỳnh là một trong những cây bút xuất sắc của nền văn học Việt Nam hiện đại, đặc biệt nổi bật với những tác phẩm thể hiện tình yêu, tình bạn, và sự gắn bó với cuộc sống. Truyện ngắn "Bạn Lộc" là một tác phẩm nổi bật của bà, với những tình cảm giản dị nhưng sâu sắc về tình bạn, tình yêu và sự hi sinh trong cuộc sống. Truyện không chỉ mang đến cho người đọc một hình ảnh về tình bạn đẹp giữa hai nhân vật mà còn là một bài học về lòng trung thực, sự hy sinh và niềm tin vào tình người. Nhân vật Lộc trong tác phẩm chính là biểu tượng của sự trong sáng, chân thành và nhiệt huyết của tuổi trẻ, làm nổi bật chủ đề tình bạn và những giá trị nhân văn sâu sắc mà Xuân Quỳnh muốn truyền tải.

Lộc được khắc họa với thân hình gầy gò, yếu ớt, luôn được bạn bè gọi là "Lộc còi" vì chiều cao và thể trạng không phát triển như bạn bè cùng trang lứa. Tuy nhiên, ẩn sâu bên trong dáng hình nhỏ bé ấy lại là sức sống mãnh liệt của một cậu bé mười một tuổi. Lộc là người có tinh thần kiên cường, không chịu khuất phục, gục ngã trước khó khăn. Cuộc sống gia đình của Lộc cũng không hề dễ dàng, mẹ của Lộc đã qua đời từ lâu, để lại một mình bố Lộc với căn bệnh hiểm nghèo làm lụng và chăm sóc con cái. Bố Lộc bị bệnh và có thể sẽ mù hẳn, ông chẳng thể gánh vác trọng trách to lớn của gia đình nhỏ thân yêu. Lộc tuy còn nhỏ song phải gánh vác nhiều công việc trong gia đình, vừa học, vừa giúp chăm sóc bố, hoàn thành các công việc trong gia đình, sửa chữa dép nhựa cho hợp tác xã. Điều này khiến cho Lộc trưởng thành hơn so với độ tuổi của mình. Lộc là tấm gương sáng về sự nỗ lực, sự hy sinh trong gia đình, thể hiện một cách rõ ràng lòng yêu thương và trách nhiệm đối với gia đình. Mặc dù sức khỏe yếu, thường xuyên cảm thấy mệt mỏi khi học, nhưng Lộc không bao giờ để sự yếu đuối của mình cản trở việc học hành. Thực tế, Lộc học rất giỏi, đặc biệt là môn toán, môn mà nhân vật "tôi" - bạn thân của Lộc lại không mạnh. Chính vì vậy, Lộc đã trở thành người bạn, người thầy giúp đỡ "tôi", mặc dù chính cậu cũng không có điều kiện học tập thuận lợi như những bạn khác.

Lộc mang nét tính cách giản dị, cẩn thận và khá "ki bo" nên được các bạn trong lớp gọi với cái tên "Lộc - ki". Cậu trân trọng, giữ gìn rất cẩn thận tất thảy những thứ đồ vật "cũ kĩ" của mình. Đối với Lộc, mỗi món đồ ấy đều là "kho báu" giá trị, không phải vì chúng đắt tiền mà vì chúng là những gì mà gia đình cô bé có thể mang lại trong hoàn cảnh khó khăn như vậy. Lộc trân trọng, giữ gìn vì chỉ một trong những món đồ ấy bị hư hại thì ắt cậu lại phải bỏ ra "một khoản" rất "đắt đỏ". Những thói quen này của Lộc khiến "tôi" đôi khi cảm thấy khó chịu, nhưng qua thời gian, "tôi" dần hiểu được lý do tại sao Lộc lại như vậy. Những khó khăn trong cuộc sống đã dạy Lộc sự tiết kiệm và cẩn thận. Cậu không muốn lãng phí những gì mình có, vì cậu biết rằng những thứ đó không dễ dàng có được trong hoàn cảnh gia đình của mình.

Tình bạn giữa tôi và Lộc không chỉ đơn giản là sự gắn bó trong học tập, mà còn là một tình bạn được tạo thành bởi sự thấu hiểu, sẻ chia và hy sinh. Lộc là người bạn học giỏi, giúp đỡ "tôi" về môn toán, hơn thế lại luôn có tấm lòng rộng mở, sẵn sàng chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, lo lắng của mình với "tôi". Lộc không bao giờ đòi hỏi gì từ nhân vật "tôi" hay bất kì điều gì trong cuộc sống, chỉ đơn giản là làm những việc nhỏ bé bằng cả tấm lòng: như giảng giải bài toán cho "tôi", chăm sóc bố, dọn dẹp nhà cửa, giúp đỡ gia đình trong những lúc khó khăn. Lộc cũng là người rất quan tâm đến "tôi". Mỗi khi "tôi" gặp khó khăn, Lộc luôn là người đứng ra an ủi, động viên, san sẻ những áp lực, buồn bã với cậu.

Đó chính là sự hy sinh thầm lặng của Lộc. Cậu không thể tiếp tục học như những người bạn khác, nhưng lại gửi gắm niềm tin vào "tôi", mong "tôi" sẽ tiếp bước chặng đường học tập dở dang ấy. Thậm chí, khi Lộc nhận thấy chiếc bút Trường Sơn quý giá của mình sẽ không còn dùng nữa, cậu đã quyết định tặng nó cho "tôi". Lộc đã hi sinh những gì nhỏ bé nhất, nhưng lại mang đến cho tôi một món quà vô giá - sự quan tâm và tình bạn chân thành.

Nhân vật Lộc trong truyện ngắn “Bạn Lộc” của Xuân Quỳnh là hình mẫu của một người bạn chân thành, một nhân vật có nội tâm mạnh mẽ ẩn sâu trong dáng hình gầy gò, mỏng manh. Lộc mang đến cho người đọc một bài học về tình bạn, sự hy sinh, và sự kiên cường trong cuộc sống. Tình bạn giữa "tôi" và Lộc không chỉ là những giờ học bài, mà còn là sự sẻ chia, chăm sóc, và yêu thương. Lộc, dù trong hoàn cảnh khó khăn, vẫn luôn là tấm gương sáng về lòng trung thực, sự trách nhiệm và tình yêu thương trong mỗi người. Tình bạn giữa "tôi" và Lộc không chỉ là sự gắn bó giữa hai người bạn, mà còn là minh chứng cho tình yêu thương trong gia đình, sự hy sinh và niềm tin vào cuộc sống.