* Đề tài: người nông dân nghèo đói vị vùi lấp và người trí thức nghèo sống mòn mỏi trong xã hội cũ

* Chủ đề: phản ánh cuộc đời nghèo khổ, cô đơn và cái chết cùng quặn đau thương của người nông dân trong xã hội cũ, những con người tuy đói khổ nhưng trong sạch và nhân hậu đáng thương.

* Tư tưởng:

+ Giá trị hiện thực:

- Bức tranh xã hội phong kiến thối nát, vơ vét tất cả tài sản, tiền bạc,dồn chân người nông dân đến bước đường cùng.

- Số phận bi thảm của người nông dân,vì cái đói cái khổ mà phải chọn cái chết.

+ Giá trị nhân đạo:

- Lên án, tố cáo xã hội phong kiến tàn ác, nhẫn tâm vùi dập người nông dân xuống vũng lầy khiến cuộc sống của họ khổ cực,tan nát.

- Cảm thông, yêu thương, đồng cảm cho số phận, cuộc đời "lênh đênh" không ngã rẽ của người nông dân trong xã hội phong kiến.

- Ca ngợi phẩm chất,nhân cách trong sạch, dù nghèo nàn nhưng họ không bị cái xấu cái ác tha hóa biến chất