1/Hai câu cuối bài thơ là lời nhắc nhở của bậc sinh thành: phải tự mình vượt qua, tự mình đứng dậy, tự vươn lên bằng sự cố gắng, nỗ lực của bản thân. Mỗi người tự quyết định cuộc đời của mình. Để con người ta có thể phát triển thì tất nhiên phải có sự nỗ lực và cố gắng của bản thân. Hai câu thơ đã để lại cho em rất nhiều suy ngẫm về sự tự cố gắng vươn lên trong cuộc sống.

2/Thông điệp ý nghĩa nhất đối với em qua bài thơ đó là luôn phải kiên trì, mạnh mẽ, không được khuất phục trước khó khăn, thử thách và phải lao động cật lực, dựa trên sức lực chính bản thân để thành công.