Bài thơ "Chiều xuân" của Anh Thơ trong tập thơ "Bức Tran Quê" thực sự là một tác phẩm tinh tế, đẹp đẽ, chứa đựng nhiều cảm xúc sâu sắc về quê hương và vẻ đẹp của chiều xuân. Không chỉ mô tả cảnh quê yên bình, mà nhà thơ còn kết hợp với những cảm nhận tâm hồn vô cùng tế nhị, làm cho bức tranh quê hương trở nên sống động và tận cùng dịu dàng. Khổ thơ thứ nhất khắc họa một chiều xuân tràn ngập hương sắc quê hương. Cảnh mưa bụi là hình ảnh quen thuộc, mô tả sự tươi mới của vùng quê sau cơn mưa. "Bến sông vắng khách" là biểu tượng cho sự yên bình, trôi qua bao thăng trầm và gió lạnh của thời gian. "Quán tranh" và "chòm xoan đầy hoa tím" là những hình ảnh tượng trưng cho vẻ đẹp thuần khiết và tinh tế của làng quê, nơi mà mỗi chiều xuân trở thành một bức tranh sống động và hài hòa. Khổ thơ này không chỉ là mô tả hình ảnh mà còn là sự hòa mình vào không gian đó, cảm nhận mỗi chi tiết, mỗi hương thơm như là một trải nghiệm tâm linh. Anh Thơ đã tận dụng ngôn ngữ mộc mạc, đơn giản nhưng rất giàu cảm xúc, giúp người đọc dễ dàng hòa mình vào không gian yên bình và dịu dàng của chiều xuân quê hương.

“Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng

Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi

Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng

Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời”.

Trong bức tranh chiều mưa lạnh, bến sông ven làng trở nên càng tiêu điều và vắng vẻ hơn. Quang cảnh thiếu sắc màu và ánh sáng như làm cho không khí trở nên lạc lõng. Dưới sự tĩnh lặng tuyệt đối, không gian vẫn sống động qua sự nhẹ nhàng, nhưng đầy ý nghĩa: Mưa rơi nhè nhẹ, làm giọt nước bắn bụi mịt mờ lên bến sông hẻo lánh. Con đò, thường ngày hối hả với những chuyến chở khách, giờ đây như lạc quan lẻ loi, chìm đắm trong dòng nước trôi. Quán tranh, nơi trước đây náo nhiệt với tiếng cười và tiếng nói, bây giờ như một bức tranh cô lập, đứng im lặng giữa không gian trống trải.

Chòm xoan hoa tím, một lúc vinh quang nay đã tàn lụi, giữa bức tranh mùa xuân ẩn chứa hơi lạnh của buổi tàn đông. Những đường nét mềm mại, nhưng đồng thời mang theo một nỗi buồn sâu sắc khó tả thành lời, làm cho cảnh sắc trở nên trữ tình và cảm xúc. Ở khổ thứ hai, tác giả chuyển từ cái nhìn toàn cảnh bức tranh xuống chi tiết hơn, gần gũi với con người và sự sống động của thiên nhiên.

“Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ,

Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ

Mấy cánh bướm rập rờn trôi trước gió.

Những trâu bò thong thả cúi ăn mưa .”

Nhà thơ tiếp tục tả chiều xuân bằng hình ảnh về con người, làm cho bức tranh thiên nhiên trở nên sinh động và gần gũi hơn. Anh Thơ sử dụng hình ảnh của những người phụ nữ trên sân thượng mở, những bức rèm trắng bay theo gió để mô tả sự bình yên và hạnh phúc của cuộc sống quê hương. Các chi tiết như "vòm mắt hiền" và "miệng cười thanh thoát" tạo nên hình ảnh của những người phụ nữ gặp nhau, trò chuyện vui vẻ, tạo nên không khí thân thiện và ấm cúng. Những cảm xúc này được nhấn mạnh thông qua việc sử dụng các từ ngữ như "hiền" và "thanh thoát". Sự phản chiếu của chiều xuân cũng được thể hiện qua ánh sáng và màu sắc. "Bóng rợp lên mái tóc xanh đen" mô tả bức tranh ánh sáng dịu dàng chiếu lên mái tóc của những người phụ nữ, tạo nên vẻ đẹp tinh khôi và hài hòa. Màu xanh đen của mái tóc cũng là biểu tượng cho sức sống và trẻ trung. Những chi tiết nhỏ như "nón lá trắng, áo dài xanh" làm cho bức tranh thêm phần tươi mới và sôi động, kết hợp với hình ảnh của bông hoa mai mở, tạo nên không khí lễ hội và vui tươi.

Khổ thơ cuối cùng của bài thơ là sự hoàn thiện cho bức tranh chiều xuân, khi mặt trời đã lặn và bầu trời dần chuyển sang màu cam của hoàng hôn. Hình ảnh "bên núi sương mỏng phai" là biểu tượng cho sự tĩnh lặng và yên bình của cuộc sống nông thôn vào cuối một ngày dài. Cảnh chiều xuân được kết thúc bằng "cảnh quê hương hiền hoà", làm cho độc giả hình dung được hòa mình vào không khí ấm áp và an lành của quê hương.

“Trong đồng lúa xanh rờn và ướt lặng,

Lũ cò con chốc chốc vụt bay ra.

Làm giật mình một cô nàng yếm thắm,

Cúi cuốc cào cỏ ruộng sắp ra hoa.”

Đồng lúa quê hương xanh rờn, như là một biểu tượng của sự mát mẻ, tươi mới, ngập tràn trong những cơn mưa xuân nhẹ nhàng. Những hạt mưa nhỏ rơi như những viên ngọc trên những lá lúa, làm cho cảnh sắc trở nên tinh khôi và bình yên. Lúa lặng lẽ hòa mình trong vị mát dịu của mưa, từng giọt nước ướt đẫm trên lá như là những giọt ngọc lấp lánh, tạo nên bức tranh thiên nhiên tràn ngập sức sống. Những cánh cò trắng, như những nghệ sĩ đang múa bay giữa bức tranh lúa xanh. "Chốc chốc" bay ra từ những vạt lúa xanh tươi, chúng tạo nên điểm nhấn nhẹ nhàng, như muốn chứng minh rằng cả thiên nhiên cũng như là đang thưởng thức vẻ đẹp tuyệt vời của mùa xuân.

Hình ảnh người lao động thôn quê, một cô gái mặc yếm thắm đang cúi cuốc cào, là một biểu tượng cho công việc chăm sóc ruộng đất. Hành động cần mẫn, sự chăm chỉ của họ được tác giả diễn đạt một cách chân thật và gần gũi. Điều này càng làm nổi bật sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Cuối cùng, hình ảnh "ruộng sắp ra hoa" là một hình tượng phong phú và sâu sắc, đại diện cho thành quả của những ngày lao động miệt mài. Tất cả những yếu tố này cùng nhau tạo nên một bức tranh chiều xuân đẹp đẽ, tràn ngập tình yêu quê hương và sự gắn kết với đất đai.