Các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài là phong trào nổi dậy của nông dân miền Bắc nước Đại Việt giữa thế kỷ 18 thời vua Lê chúa Trịnh, hay thời Lê mạt, bắt đầu từ khoảng năm 1739 và kết thúc năm 1769, trong 2 đời vua Lê là Lê Ý Tông và Lê Hiển Tông, 3 đời chúa Trịnh là Trịnh Giang, Trịnh Doanh và Trịnh Sâm

Các cuộc khởi nghĩa này được khởi xướng bởi nông dân Đàng Ngoài vì những lý do như thuế má cao, sưu dịch nặng, cùng với việc chính quyền Trịnh tiêu dùng xa xỉ

Một số cuộc khởi nghĩa lớn của phong trào nông dân Đàng Ngoài

- Khởi nghĩa của Nguyễn Hữu Cầu (1741 - 1751):

+ Địa bàn hoạt động: hoạt động chính ở vùng Đồ Sơn, Văn Đồn... sau đó, mở rộng ra vùng: Kinh Bắc, Thăng Long, Sơn Nam, Thanh Hoá, Nghệ An.

+ Kết quả: năm 1751, quân Trịnh tấn công dồn dập, khởi nghĩa thất bại

- Khởi nghĩa của Hoàng Công Chất (1739 - 1769):

+ Địa bàn hoạt động: vùng Điện Biên, Tây Bắc

+ Kết quả: sau khi Hoàng Công Chất  mất, con trai ông tiếp tục chỉ huy cuộc khởi nghĩa, kéo dài đến năm 1769 thì bị dập tắt.

- Khởi nghĩa của Nguyễn Danh Phương (1740 - 1751):

+ Địa bàn hoạt động: xây dựng căn cứ ở Tam Đảo (Vĩnh Phúc), rồi mở rộng hoạt động ra các trấn Sơn Tây, Tuyên Quang.

+ Kết quả: năm 1751, trước sự tấn công ồ ạt của quân Trịnh, Nguyễn Danh Phương bị bắt. Khởi nghĩa thất bại.

Kết quả, ý nghĩa lịch sử và tác động của phong trào nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII

- Kết quả: các cuộc khởi nghĩa diễn ra sôi nổi, quyết liệt nhưng cuối cùng đều thất bại, nhiều thủ lĩnh bị bắt, bị xử tử.

- Ý nghĩa:

+ Thể hiện ý chí đấu tranh chống áp bức, bất công của nhân dân;

+ Buộc chúa Trịnh phải thực hiện một số chính sách như: khuyến khích khai hoang, đưa nông dân lưu tán về quê làm ăn,....

- Tác động:

+ Đẩy chính quyền Lê - Trịnh lún sâu vào cuộc khủng hoảng sâu sắc, toàn diện;

+ Chuẩn bị "mảnh đất" thuận lợi cho phong trào Tây Sơn phát triển mạnh mẽ ra Đàng Ngoài vào cuối thế kỉ XVIII.

Em thích nhât là Khởi nghĩa của Nguyễn Danh Phương vì nó là một cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài vào giữa thế kỷ 18. Nguyễn Danh Phương, còn có tên là Quận Hẻo, là thủ lĩnh của cuộc khởi nghĩa này . Ông tập hợp nghĩa quân và nổi dậy khởi nghĩa ở Tam Đảo, Vĩnh Phúc, rồi mở rộng hoạt động ở các trấn Sơn Tây, Tuyên Quang

Tuy nhiên, cuộc khởi nghĩa của ông không thành công. Sau nhiều đợt tấn công không kết quả, chúa Trịnh đích thân cầm quân, có các tướng tài như Hoàng Ngũ Phúc làm giám quân, Nguyễn Nghiễm làm tá lý, Đoàn Chú là Hiệp đồng, chia quân làm 4 đạo tiến đánh. Trịnh Doanh phải tập trung lực lượng tiến đánh. Sau đó, ông bị bắt và bị giết