Tranh Đông Hồ có tên gọi đầy đủ là tranh khắc gỗ dân gian Đông Hồ, xuất xứ từ làng nghề nổi tiếng thuộc xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Mặc dù có truyền thống lâu đời nhưng do dân làng không thờ tổ nghề và cũng không có tài liệu nào ghi chép cụ thể nên không ai biết rõ tranh Đông Hồ từ đầu mà có. Em ấn tượng nhất với bức tranh đàn lợn
Trước hết, ngoài bức tranh lợn đàn trong kho tàng tranh dân gian Đông Hồ còn có 2 bức tranh khác về lợn: Tranh lợn đàn: Hình ảnh đàn lợn mẹ con âm dương. Tranh lợn ăn cây ráy: Hình ảnh một chú lợn đang nhai cây ráy và tranh lợn độc: Hình ảnh một chú lợn đang ăn bên máng ăn của mình. Sau mỗi bức tranh Đông Hồ đẹp ấy là cả một thế giới tinh thần vô cùng phong phú của cha ông ta. Mỗi bức tranh dân gian Đông Hồ đều có nội dung có hàm ý và mang tính hình tượng. Có nhiều người gọi đó là tranh Đông Hồ mang chủ đề ẩn dụ.
Hình tượng Lợn béo tròn đứng dáng trông nghiêng để nhìn thấy toàn thân chú lợn béo tốt. Mặt Lợn to, tai lớn, mắt có vành mi. Mõm Lợn nghiêng, nhưng Mũi lại gần như quay ra hướng chính diện, tạo dáng ngồ ngộ và động. Ngấn mõm đều có 3 ngấn, và không quên hai ngấn mép của con Lợn như đang ăn ngấu nghiến thức ăn. Bàn chân Lợn có 3 móng, trông rất vững chân đế. Lưng Lợn với độ cong hơi võng, được thể hiện bằng một hoặc hai nét to bản. Nét ngấn ở phần đầu lợn với chân trước, vòng bụng và nét ngấn của bắp đùi sau là nét to dầy nối vào nét cong lượn của bụng Lợn. Xem rõ ở các chú lợn con.
Riêng đuôi Lợn ở bức Lợn đàn để thẳng xuôi xuống. Còn các bức lợn ăn cây ráy hay lợn độc đuôi xoáy lên. Điều này tạo nên sự sinh động cho mỗi bức tranh lợn khác nhau. Song điểm chung của đuôi lợn vẫn là: Lông cuối đuôi đều được cách điệu như một chiếc quạt hình lá đề, và đều quay ra phía trước. Trên thân mình Lợn đều có hai xoáy Âm – Dương. Hai xoáy âm – dương này nằm phía trên ngang mình Lợn, vị trí (gần vai và mông) giúp hài hòa, cân bằng của đường nét. Lại mang ý nghĩa của thuyết âm dương hòa hợp để có thể phát triển.Điểm thú vị ở bức tranh là dáng lợn trông nghiêng nhưng phần: Lông đuôi và mũi Lợn, kể cả tai Lợn đều theo hướng trông thẳng. Điểm này tạo cho bức tranh sự chuyển động vô cùng sinh động. 5 chú lợn con còn thể hiện yếu tố ngũ hành. 5 chú mỗi chú một dáng vẻ: Chú thì muốn trèo lên lưng, chú lại muốn rúc vào bụng mẹ. Các chú khác đang hướng vào mầm lá khoai để ăn.
Tóm lại, qua hình ảnh chân thực, bố cục rõ ràng và giản dị. Ta thấy ở bức tranh là những chú lợn béo khỏe, vững chắc thể hiện ước muốn tăng gia sản xuất, ước nguyện về một cuộc sống no đủ, sung túc. Ngoài ý nghĩa tình mẫu tử, tình cảm mẹ con ở bức tranh còn mang ý nghĩa của sự sinh sôi nảy nở, con cháu đầy đàn (quy luật sinh tồn của tín ngưỡng phồn thực) và sự hòa hợp âm dương để cùng phát triển.
Như vậy, qua phần thuyết minh trên đã vừa giúp gia đình bạn hiểu tường tận về ý nghĩa tranh dân gian Đông Hồ lợn đàn. Từ đó hiểu được nét văn hoa dân gian đẹp và ý nghĩa triết lý sống của ông cha ta. Những điều thú vị nằm trọn trong một bức tranh thuộc về dân gian đang dần bị mai một giữa nhịp sống hiện đại ngày nay.