Hồ Quý Ly khi làm quan nhà Trần đã có những cải cách gi?

Được vua Trần Nghệ Tông tín nhiệm, Hồ Quý Ly nhanh chóng tăng cường thế lực, loại bỏ dần lực lượng đối nghịch khi làm quan dưới nhà Trần. Tháng 12/1394, Trần Nghệ Tông mất, Quý Ly tự do quyết định mọi việc trong triều. Những chính sách mang tính cải cách được Hồ Quý Ly áp dụng trên mọi phương diện.

Chấn chỉnh đội ngũ quan lại: Tháng 6/1396, Hồ Quý Ly cho định thể thức mũ áo các quan văn võ theo sắc màu. "Quan nhất phẩm áo màu tía, nhị phẩm màu đỏ thẫm, tam phẩm màu hồng nhạt, tứ phẩm màu xanh lục, ngũ phẩm, lục phẩm, thất phẩm màu xanh biếc, bát phẩm, cửu phẩm màu xanh", Đại Việt sử ký toàn thư viết.

Ở các địa phương, tháng 4/1397, Hồ Quý Ly đổi gọi các lộ, phủ làm trấn và đặt thêm hay bãi bỏ một số chức quan. Hồ Quý Ly muốn dời đô về Thanh Hóa nên mới đổi Thanh Hóa làm Thanh Đô trấn. Các lộ, phủ, châu, huyện thì phân cấp rõ lộ chịu trách nhiệm trông coi phủ, phủ coi châu, châu coi huyện.

Xây dựng Tây Đô: Năm 1397, Hồ Quý Ly định dời kinh đô vào Thanh Hóa nên sai quan quân vào xây thành Tây Đô ở động An Tôn. Tháng 3/1397, thành Tây Đô xây xong. Đến tháng 11/1397, Hồ Quý Ly ép vua Trần Thuận Tông phải dời kinh về Tây Đô. Việc dời đô nằm trong âm mưu đoạt ngôi nhà Trần của Hồ Quý Ly. 

Tài chính: Năm 1396, Hồ Quý Ly ban hành lệnh tiêu tiền giấy Thông bảo hội sao để thu tiền đồng trong dân. Ông hạ lệnh cho người đem tiền đến đổi. Mỗi loại tiền được vẽ các hình riêng. Ai làm giả bị tội chém. Ai giấu tiền đồng không nộp, phải tội như tội làm tiền giả.

Các quy chế về tiền giấy và mũ áo trên đều theo đề nghị của Thiếu bảo Vương Nhữ Chu và được Hồ Quý Ly chấp thuận.

Ruộng đất: "Tháng 3/1398, hạ lệnh người nào có ruộng thì tự cung khai số mẫu. Lại hạ lệnh cho dân ghi biển họ tên ở trên bờ ruộng, các phủ, lộ, châu, huyện cộng đồng khám đo làm sổ, 5 năm mới xong. Ruộng nào không có giấy cung kết thì lấy làm ruộng công", Đại Việt sử ký toàn thư chép. Đây là lần đầu tiên trong suốt các thế kỷ 13-14 nhà nước thực hiện việc kiểm kê ruộng đất.

Giáo dục: Tháng 4/1396, Hồ Quý Ly định cách thức thi cử nhân, theo đó bỏ phép thi ám tả, thay bằng phép thi tứ trường văn thể. Việc giáo dục còn được mở mang tới các địa phương nhằm tăng cường giáo hóa.

Như vậy, những cải cách của Hồ Quý Ly khởi đầu từ những năm tháng cuối cùng của triều Trần. Đây cũng chính là cơ sở quan trọng để Hồ Quý Ly và vương triều nhà Hồ tiếp tục xây dựng đất nước trong thời gian nhà Hồ tồn tại.