ĐẾ 1: Đọc văn bản sau: Chiếc lá (Bùi Hiển)
ĐỌC HIÊU THÊ LOẠI TRUYỆN NGẮN
Tôi giờ thì thủ phận, cốt sao đỡ gánh nặng cho xã hội là may rồi... Cái lá tre rụng ngoài ngõ còn có tác dụng hơn tôi. Ngôi trên nên đất, cô gái buông từng tiếng đều đều về phía ngọn lửa bếp có nồi cám lợn đang bốc hơi. Chốc chốc o ta khẽ quay người vơ nắm rạ, dùng que cời gấy gấy cho lửa cháy rần lên, rồi lại trở về với công việc thứ hai của mình, tí tách bẻ những củ khoai chuối bỏ vào chiếc rồ sảo để cạnh.
- O Lựu bi quan thế không nên. Mà không đúng đâu. Sống trên đời, có làm việc là có góp phần cho xã hội, chứ sao lại là gánh nặng. Dứt lời, Hòa cảm thấy ngay câu an ủi của mình sao nhạt nhẽo. Nó có nghĩa lý gì, so với nỗi buồn khổ lắng sâu của người con gái... "Cái lá tre rụng ngoài ngõ còn có tác dụng hơn tôi..." Giọng o ta đều đều bình thản lạ lùng, không vui đã đành, cũng không buồn, o ta chỉ như nói lên một điêu nhận xét hoàn toàn khách quan, một sự thật mà o đã nghiền ngẫm, thấm thía, đã tin rằng không thể nào thay đổi. Chính cái bình thản ấy càng thêm não lòng xiết bao. Hòa im lặng... Anh biết rằng chỉ có cách lặng im, để mặc cho cơn buồn nản của người con gái vợi dần và trôi qua, như trời thu gợn đám mây mù, tự nó sẽ tản nhòà các hướng.
....Hòà vừa đổi về đây chưa được bao lâu. Anh trọ nhà một em học Sinh con một bác quản trị hợp tác xã... Hoa vui vẻ quyết định, và anh lần sang thăm thú một gia đình ở xê xế phía sau vườn, ít ra đê nhờ một chỗ thỉnh thoảng sang ngồi soan hoặc chấm bài, nhà này trông có vẻ văng văng. Quả trong nhà chỉ vén vẹn có hai vợ chống gia và một cô con gái, ông cụ, ông tay áo còn lâm tâm mấy vệt bùn khô, tiếp anh niêm nở, hơi trọng vọng nữa, cứ một thầy hai thầy, hình như ông còn giữ cái nền nếp trọng học của đất nhà nho cũ. Bà mẹ như đẻ giai thịch canh nha neo đơn, kể: có một con trai đầu, hiện đi bộ đội, một người con gái thứ hai đã lấy chồng, hai vợ chồng cùng làm việc ở một nông trường trên miên ngược, còn con Lựu đây là út, lớn rồi mà nhác mần lắm, chỉ ăn rồi nhới thôi, đang phải giữ ở nhà đê kèm cặp đã! Nghe mẹ nói vui, cô gái ngồi xây lưng ở đằng góc bếp thốt lên tiếng cười nhỏ trong cô họng...
- Con tôi, hắn...
Nhưng Lựu không để ông cụ nói hết, o cướp lời:
- Mẹ tôi có chịu cho tôi ra đồng làm đâu thầy! Tôi là một con mù!
Hòà sững đi. Làm sao bây giờ, anh không nhận thấy rằng những cử động của người con gái có vẻ gì hơi chậm chạp, dài dại? Anh hối hận vô cùng về cái câu vừa nói, vô tình nó đượm một ý khiêu khích cay chua.
Về sau Hòa biết thêm: Lựu bị hỏng mắt từ năm lên bốn. Đứa bé mù vượt qua tuổi thơ ấu không đến nỗi khó khăn.
Được cả nhà săn sóc chiều chuộng, trong trí óc đơn giản của nó, có lẽ nó cho rằng mỗi con người ta sống, là tự nhiên có mọi thứ sẵn bên mình, cũng như cơm của nó được đưa tận môi, nước kề tận miệng. Khoảng mười một mười hai, vừng trán con bé Lựu bắt đầu thoáng nét âu sâu. Đó là vào những ngày cả nhà đi làm vắng. Rồi bông một hôm nó nằng nặc đòi theo mẹ đi cấy. Bà mẹ đành phải dắt con cho ra ngồi ở đầu bờ: Ở nhà một mình, nó buôn sợ. Mười tám tuôi, Lựu rât thích được đi chăn trâu thay anh chị. Phải chang không khí thoáng đãng ngoài đồng cỏ đánh loãng được ít nhiều cái đêm tối vô cùng tận đè chụp lên đầu nó. Giờ đây, Lựu vừa chẵn hai mươi...
- Có lẽ chủ nhật này cháu về nhà một tí...
- Hay thế này. Tiện có xe đạp, cháu cho o Lựu lên cho ông ta trực tiếp khám, thế mà lại hơn. Được không mẹ? Bà mẹ cúi cúi mặt, ớp lại cái nùn rơm, đp chậm rãi:
- Được như rứa thì... Giọng bà tan lịm trong nỗi mừng tủi.
Bà cụ lo lắng chuẩn bị cho Lựu đi bệnh viện huyện như cho một chuyến đi xa. Cũng phải thôi, lần đầu tiên cô gái ra quá cổng làng! Hòa lại cũng đã thỏa thuận với gia đình là nếu ý kiến bác sĩ bảo chữa được thì sẽ để Lựu ở lại luôn trên đó, bà cụ sẽ lên chăm sóc sau...
Một tuần sau, Hòà nhận được thư của người anh họ báo tin sắp sửa mô mắt cho Lựu. Bà mẹ vội vàng đeo khăn gói lên bệnh viện đê chăm sóc con gái. Lân này đên lượt ông cụ xa xân vào ra, quân quýt, bận rộn, chuân bị cho bà cụ lên đường. Bà lên chỉ vừa kịp chôn cât cho con gái. Mây thước vải Lựu mang theo, định may áo may mù cho trẻ con hàng xóm, bà mẹ đem dùng để khâm liệm đứa con xấu số. Cái bọc đồ của Lựu vẫn còn nguyên vẹn cả. Lúc máy bay ập đến bắn phá, nhân viên bênh viên trước tiên lo cứu chạy cho bệnh nhân nặng, Lựu và một cô gái khác đang bó bột cánh tay dìu nhau chạy, vừa đến cửa hầm thì bị một quả rốc-két nô trúng, chêt ngay....
l im anh nhói lên. Một nỗi căm phẫn, không phải cháy hực, mà rất sâu, rất thấm thía, quặn trong anh. "Em như chiêc lá, lá đã lìa cành, rung xuống mất rồi - anh thầm thì với Lựu - Chiếc lá ấy chưa bao giờ chịu đành phận làm một chiếc lá thui chột hoặc tàn úa, dính lỏng lệo trên cành. Em muốn góp phần chuyển chút nhựa làm nên hoa trái của cuộc đời. Đối với tôi, em mãi mãi là chiếc lá xanh non căng nhựa, một há vọng hoa thơm và quả ngọt, một khát vọng đẹp tươi không bao giờ tắt, không gì có thể phai mờ".
(Chiếc lá - Bùi Hiển 1969, Tuyển tập truyện ngắn Bùi Hiền - NXB Văn học)
Trả lời câu hỏi/ Thực hiện yêu cầu:
Câu 1: Truyện gồm mấy nhân vật? Kể tên các nhân vật? Nhân vật nào là nhân vật chính?
Cầu 2: "Tôi giờ thì thủ phận, cốt sao đỡ gánh nặng cho xã hội là may rồi... Cái lá tre rụng ngoài ngõ còn có tác dụng hơn tôi" là lời của nhân vật nào? Nội dung ý nghĩa của những câu văn?
Câu 3: Truyện xoay quanh tình huồng nào?
Câu 4: Xác định côt truyện của truyện ngắn "Chiếc lá"
Câu 5: Nhân vật Lựu được tác giả khắc họa trên những phương diện nào?
Câu 6: Nêu ý nghĩa nhan đề của truyện ngắn "Chiếc lá"
Câu 7: Chi tiết nào trong văn bản khiến em ấn tượng nhất? Vì sao?
Cân S: Đ ch hà lá đời cà hỏ ngngiện gà si ấác đi anh thầm thì với Lu - Chiếc lá y chưa bạo siờ chịu đành phận làm một chiếc lá thui chột hoặc tàn úa, dính lỏng lệo trên cành. Em muốn góp phần chuyển chút nhựa làm nên hoa trái của cuộc đời. Đối với tôi, em mãi mãi là chiếc lá xanh non căng nhựa, một há vọng hoa thơm và quả ngọt, một khát vọng đẹp tươi không bạo giờ tắt, không gì có thể phai mờ".

Question

Accepted Answer

Câu 1:

- Truyện gồm 4 nhân vật: Hoà, ông cụ, bà cụ và cô con gái út Lựu.

- Nhân vật chính là Lựu

Câu 2.

- Những câu văn "Tôi giờ thì thủ phận, cốt sao đỡ gánh nặng cho xã hội là may rồi... Cái lá tre rụng ngoài ngõ còn có tác dụng hơn tôi" là lời của nhân vật Lựu.

- Nội dung ý nghĩa: + Thể hiện tâm trạng buồn tủi, mặc cảm của Lựu về bản thân.

+ Lựu so sánh mình với chiếc lá tre rụng ngoài ngõ, cho rằng bản thân vô dụng, không đóng góp được gì cho xã hội.

+ Phản ánh bi kịch của người phụ nữ mù trong xã hội cũ: bị gán cho định kiến, thiếu tự tin và không có cơ hội để phát triển bản thân.

Câu 3. Truyện xoay quanh tình huống: Lựu là một cô gái trẻ mù, mặc dù có khát vọng được sống, được cống hiến nhưng lại bị gán cho định kiến và không có cơ hội để thực hiện ước mơ.

Câu 4. Cốt truyện:

- Mở đầu: Hoà gặp gỡ gia đình Lựu và biết được hoàn cảnh của cô.

- Thân bài:

+ Lựu khao khát được làm việc, được cống hiến cho xã hội.

+ Lựu được đưa đi khám mắt và có hi vọng được chữa khỏi.

+ Lựu lên bệnh viện chuẩn bị cho ca mổ.

- Kết thúc: Lựu hy sinh trong một trận bom Mỹ.

Câu 5. Nhân vật Lựu được tác giả khắc họa trên những phương diện:

+ Ngoại hình: mù lòa.

+ Tính cách: hiếu thảo, lạc quan, yêu đời, có khát vọng sống mãnh liệt.

+ Số phận: bi thảm, chịu nhiều bất hạnh.

Câu 6. Nhan đề "Chiếc lá" mang ý nghĩa:

+ Biểu tượng cho kiếp người mỏng manh, dễ dàng rụng rời.

+ Thể hiện khát vọng sống mãnh liệt, ý chí vươn lên của Lựu.

+ Gợi liên tưởng đến bài thơ "Đây thôn Vĩ Dạ" của Hàn Mặc Tử: "Gió theo lối gió, mây đường mây/Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay".

Câu 7.

- Chi tiết khiến em ấn tượng nhất là: Lựu nằng nặc đòi theo mẹ đi cấy.

- Vì: Chi tiết này thể hiện khát vọng được sống, được hòa nhập với cộng đồng của Lựu.

LIÊN KẾT