* Bộ máy nhà nước Văn minh Chăm pa:
1. Vua:

- Đứng đầu nhà nước, nắm giữ quyền lực tối cao.
- Là con của thần Shiva, được thần linh ban cho quyền cai trị.
2. Quan đại thần:

- Giúp vua cai trị đất nước, gồm:
- Quan văn: phụ trách việc hành chính, lễ nghi.
- Quan võ: phụ trách việc quân sự.
3. Hội đồng quý tộc:

- Gồm các vị quan lại, quý tộc, có vai trò tham mưu cho vua.
4. Các quan chức địa phương:

- Quản lý các cấp hành chính địa phương như châu, huyện, làng.
5. Quân đội:

- Bảo vệ đất nước, chống giặc ngoại xâm.

* SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC VĂN MINH CHAWMPA NHƯ SAU:

* Nhận xét:

- Nhà nước Chăm pa là nhà nước quân chủ trung ương tập quyền.
- Vua có quyền lực tối cao, được thần thánh hóa.
- Vai trò của quý tộc và tôn giáo rất lớn trong bộ máy nhà nước.
* So sánh với Văn minh Âu Lạc:

- Điểm giống nhau:

+ Đều là nhà nước quân chủ trung ương tập quyền.
+ Vua đều có quyền lực tối cao.
+ Đều có các quan đại thần, quan chức địa phương và quân đội.
- Điểm khác nhau:

+ Văn minh Chăm pa:

   Vua được coi là con của thần Shiva, có quyền lực tuyệt đối.
   Vai trò của quý tộc và tôn giáo rất lớn.
   Quân đội được tổ chức theo hệ thống 10 đạo.
+ Văn minh Âu Lạc:

   Vua được suy tôn từ Lạc tướng, có vai trò lãnh đạo cả về quân sự và dân sự.
   Vai trò của quan chức địa phương (Bồ chính) rất quan trọng.
   Quân đội được tổ chức theo hệ thống "làng", "chạ".
* Kết luận:

- Hai nền văn minh Chăm pa và Âu Lạc đều có những đặc điểm riêng biệt trong bộ máy nhà nước.
- Những điểm giống nhau và khác nhau thể hiện sự phát triển và đặc trưng của từng nền văn minh.