Người Việt có truyền thống thờ phụng tổ tiên, thờ phụng những người có công lao đối với Tổ quốc, với nhân dân, trong đó các Vua Hùng được suy tôn là những vị thủy tổ của cả dân tộc, mở ra Nhà nước Văn Lang, khẳng định bờ cõi chủ quyền, và chăm lo đời sống muôn dân, trăm họ. Ý thức thờ phụng các Vua Hùng cũng chính là ý thức về cội nguồn dân tộc, đất nước từ đó hình thành tinh thần tự cường dân tộc, ý thức độc lập tự chủ. Dân tộc ta trải qua thăng trầm của bao cuộc chiến tranh nhưng lòng yêu nước, ý thức độc lập tự chủ được các thế hệ người Việt tiếp nối nhau chưa bao giờ tắt, tạo nên một giá trị đặc trưng nổi bật trong hệ thống giá trị đạo đức của người Việt. Truyền thống ấy được các thế hệ người Việt gìn giữ, tiếp nối và khẳng định như trong bài thơ Thần: “Sông núi nước Nam, vua Nam ở/ Rành rành định phận ở sách Trời” và ngày nay, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước/ Bác cháu ta phải cùng  nhau giữ lấy nước”.Từ lòng biết ơn các Vua Hùng khai sáng dân tộc, người dân Việt Nam biết ơn các các thế hệ tiền nhân đã khai sơn phá thạch, tạo dựng xóm làng; đã ngã xuống trong nhưng cuộc chiến chống xâm lăng từ thế hệ này sang thế hệ khác; biết ơn những người tạo dựng nền văn hiến Việt Nam trong quá trình dựng xây và phát triển đất nước. Có thể nói máu, mồ hôi và nước mắt của các thế hệ đã tạo dựng nên giang sơn cẩm tú ngày nay. Lòng biết ơn ấy mang giá trị của nhân loại, có người nói rằng: "Trái tim không biết ơn sẽ không tìm được hạnh phúc. Khi chúng ta có lòng biết ơn, sẽ tìm thấy hạnh phúc trong từng giờ”. Có lẽ cảm nhận được điều đó nên trong hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, việc hương khói thờ phụng các Vua Hùng  được gìn giữ, trao truyền từ đời này sang đời khác, dù có lúc thăng lúc trầm; và khắp trong cả nước, không nơi nào có không có đền miếu, từ đường thờ phụng những người có công lao, đóng góp cho đất nước, thờ phụng tổ tiên các dòng họ… Tín ngưỡng thờ cúng các Vua Hùng còn là cội nguồn, là điểm tựa của tinh thần đoàn kết dân tộc. Bắt nguồn từ truyền thuyết Lạc Long Quân và Âu Cơ, với 100 người con trai tỏa đi bốn phương, người Việt tự hào vì mình là con Rồng, cháu Tiên và cả nước cùng là anh em, sinh cùng một bọc, hình thành nghĩa “đồng bào” thiêng liêng, sâu nặng. Tinh thần tương thân tương ái, đùm bọc lẫn nhau, chia sẻ, gắn kết ấy cùng củng cố sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc trước những thách thức trong lịch sử như chống giặc ngoại xâm, vượt qua những thử thách trước thiên tai và những hoàn cảnh ngặt nghèo để đất nước trường tồn.