1. Mở bài:
Long thành cầm giả ca hay Bài ca về người gảy đàn ở Thăng Long là bài thơ bằng chữ Hán do Nguyễn Du sáng tác trong quãng thời gian đi sứ sang nhà Thanh (Trung Quốc) từ năm 1813 đến năm 1814. Bài thơ này cùng với Truyện Kiều, Điếu La thành ca giả, Độc Tiểu Thanh ký... được giới chuyên môn đánh giá là một thi phẩm bộc lộ rõ nét nỗi thương xót chân thành của tác giả về những kiếp người bất hạnh, nhất là những phụ nữ khổ đau, bị vùi dập trong xã hội thời phong kiến ở Việt Nam.
2. Thân bài
- Long thành cầm giả ca được xếp đầu tiên trong Bắc hành tạp lục, gồm 131 bài thơ.
- Trong tập thơ chỉ có thi phẩm này và bài "Thăng Long" (gồm hai bài thơ ngắn), mang đề tài trên đất nước Việt Nam. Tất cả số còn lại, Nguyễn Du đều lấy những đề tài lịch sử và những điều tai nghe mắt thấy trên con đường đi sứ sang Trung Quốc trong khoảng thời gian đã ghi trên.
- Vô luận là người con hát La thành, Tiểu Thanh hay là người đánh đàn Nguyễn đất Long thành, họ đều là những người con gái có tài sắc và đều bị đánh vùi. Cũng như Thúy Kiều, những hình ảnh đó đều mang tính điển hình sâu sắc, phản ảnh hiện thực xã hội đương thời và đều đã tố cáo mạnh mẽ tính chất tàn nhẫn của xã hội đó[1].
- Thi phẩm được viết theo thể thơ "ca" và "hành", hoặc gọi chung là "ca hành".Giáo trình Hán Nôm tập II giải thích:
Đây là một thể thơ cổ, có nguồn gốc từ thơ Nhạc phủ đời Hán (Trung Quốc). Cổ Nhạc phủ có những bài như "Đoản ca hành", Trường ca hành", "Phụ bệnh hành"...Thông thường thì nó tường thuật một cảnh ngộ mà nhà thơ bất chợt nhìn thấy hoặc nghe kể lại, đồng thời nó nói lên những cảm nghĩ của nhà thơ trước tình cảnh đó. Nói gọn, thể "ca hành" đều dài, không hạn chế câu chữ, không cần niêm, đối chặt chẽ; và đều có tính tự sự, tính trữ tình.
3. kết bài
Long thành cầm giả ca (Bài ca về người con gái gảy đàn ở kinh thành Thăng Long) chính là tên bài thơ mà Nguyễn Du đã làm trong một đêm dâng trào cảm xúc khi chứng kiến nhan sắc lụi tàn theo thời gian của người con gái tri kỷ mà ông từng yêu tha thiết.