Trong truyện, con lừa là một nhân vật rất thông minh, bình tĩnh, biết cách ứng xử trước khó khăn.

Con lừa đang trong một hoàn cảnh vô cùng khó khăn, cận kề với cái chết. Nó là một con lừa già. "Con lừa của một bác nông dân sẩy chân rơi xuống cái giếng. Nó kêu la hàng giờ liền". Như vậy có thể thấy, chính con lừa cũng nhận thức được bản thân đang gặp nguy hiểm. Nó đã kêu la hàng giờ liền, chứng tỏ con lừa cũng có hoảng sợ và bối rối. Vậy mà, đáng buồn thay, người chủ của nó lại chỉ nghĩ đến việc "chôn sống" chú lừa già của mình, thậm chí gọi vài người nông dân đến giúp. Đây là một tình huống không chỉ nguy hiểm mà còn có chút đau lòng vì sự tàn nhẫn và bạc bẽo của người nông dân

Khi những người đó bắt đầu xúc đấy. "ngay từ đầu, lừa đã hiểu chuyện gì đang xảy ra và nó kêu la thảm thiết nhưng sau đó nó lại im lặng". Có lẽ, nó đã hoảng sợ và thất vọng. Nhưng rồi, lừa ta lại biết mình chẳng thể làm được gì nếu chỉ biết kêu gào. Đây là thể hiện cho sự bình tĩnh và mạnh mẽ của chú lừa già đã trải qua nhiều thăng trầm, sóng gió.

Bên cạnh đó, nó còn rất thông minh, biết cách ứng xử, giải quyết khó khăn" mỗi khi bị một xẻng đất đổ lên lưng, lừa lắc mình cho đất rơi xuống và bước chân lên". Lừa ta đã lợi dụng hoàn cảnh khó khăn để tạo đường thoát cho bản thân. Lợi dụng cái chết cận kề để tìm lối ra. Chú lừa đã vô cùng thông minh và nhanh trí

Tác giả đã xây dựng thành công nhân vật con lừa qua hành động, thái độ, qua cách ứng xử. Qua đó ta thấy được sự bình tĩnh, thông minh, cách ứng xử thật khôn ngoan trước những khó khăn, thử thách.

Qua nhân vật, em nhận thấy trong cuộc sống chúng ta phải bình tĩnh, không bỏ cuộc, không nản chí, biết cách ứng xử, biến những khó khăn, thử thách thành thời cơ để vượt qua. Bài thơ khuyên chúng ta không nên suốt ngày than vãn, không hài lòng với số phận củ mình, thấy khó đã muốn bỏ cuộc. Cuộc sống không bao giờ dễ dàng, thay vì lúc nào cũng đi tìm những môi trường khác tốt hơn thì hãy cố gắng thích nghi với môi trường hiện tại mà mình đang có. Rèn luyện ý chí của bản thân cũng như đứng tính kiên trì nhẫn nại.