“Khỉ ho cò gáy” là một thành ngữ đã dùng quá quen thuộc trong giao tiếp tiếng Việt. Ví dụ: “Phần lớn các gia đình họ Quản vùng này đều khá giả, không hiểu sao một gia đình họ Quản lại phiêu bạt lạc đến vùng đất khỉ ho cò gáy này” (Nguyễn Huy Thiệp, “Những ngọn gió Hua Tát”). Cò là “chim có chân cao, cổ dài, mỏ nhọn, lông thường màu trắng, sống thành bầy ở các vùng ao hồ, sông nước, ăn các loài tôm cá nhỏ”. Là một loài chim nhưng cò không bao giờ “gáy” (phát ra những tiếng làm thành chuỗi âm thanh cao thấp, liên tiếp, nhịp nhàng để gọi nhau) như gà, chim bồ câu hay chim cu gáy. Lũ cò cặm cụi, âm thầm lặn lội kiếm ăn trên các cánh đồng ngập nước. Rõ ràng so với khỉ, cò là con vật quen thuộc, dễ bắt gặp hơn đối với mọi người. Cái làm nên sự lạ lùng, đặc biệt ở đây là chuyện “cò gáy”. Thực tế, các nhà sinh vật học nói cò không có bản năng gáy, như gà, chim cu hay một vài loài chim khác. Chính tổ hợp này (cò gáy) kết hợp với “khỉ ho” làm nên cấu trúc riêng biệt của thành ngữ và tạo nên một biểu trưng mới về sự “xa xôi, hẻo lánh” ở những nơi “đèo heo hút gió”. Vì lý do thuận miệng, thuận tai mà “khỉ ho” kết hợp được với “cò gáy” thông qua hiệp vần và hiệp âm.