Nền văn học Việt Nam phát triển trong các giai đoạn cũng như các thời kì khác nhau, đề tài là những hình ảnh mộc mạc không chỉ của con người mà còn ở những vẻ đẹp bình dị xung quanh chúng ta. Tác giả Tạ Duy Anh là một trong những nhà văn có lối viết như vậy, trẻ trung, giản dị, mộc mạc và giàu tình cảm yêu thương. Trong những tác phẩm đó, “Củ khoai nướng” – một tác phẩm gần gũi, mang đậm hương vị tuổi thơ của trẻ em nơi làng quê yên bình. 

Câu chuyện viết chân thực về hình ảnh một chú bé chăn trâu trên cánh đồng quê hương quen thuộc và con người nơi đó. Những phần đầu của câu chuyện cùng với đó là hoàn cảnh đồng quê Việt Nam thanh bình đầy sức quen thuộc và hình tượng độc đáo của con người chân quê. Tác giả đã khắc họa nhiều nhân vật tạo nên một tổng thể hòa quyện và tuyệt vời trong lòng bạn đọc. Con người tuy nghèo nhưng tấm lòng nhân hậu, ấm áp.

Tình huống truyện đã làm nổi bật vẻ đẹp của những nhân vật cũng như tạo nên ý nghĩa của tác phẩm. Trong đó, nhân vật Mạnh là nhân vật chính và nổi bật nhất trong tác phẩm Củ khoai nướng.

Trong truyện, hình ảnh cậu bé Mạnh, một chàng trai với vẻ đẹp về tâm hồn của một đứa trẻ, trong độ tuổi đi học, sau những buổi học cậu bé có công việc là thả trâu trên những cánh đồng làng. Cậu bé Mạnh hồn nhiên, có tuổi thơ đẹp khi được tác giả khắc họa chân thực như hay đếm con sáo, nhảy nhót, dò la anh bạn khổng lồ, rồi cậu tìm những thức ăn ẩn sâu dưới lòng đất nơi cánh đồng kia – cũng chính là củ khoai còn sót lại cuối cùng.

Với cậu đó là món ngon có thể khiến nước miếng ứa ra, tuy nhiên vào lúc háo hức chờ đợi khoai chín thì có ông lão ăn xin xuất hiện và xin lửa châm điếu thuốc, cậu bối rối “Mùi khoai nướng vẫn ngào ngạt và Mạnh đành ngồi chết gí, không dám động cựa”.

Nhân vật Mạnh là một cậu bé có lòng tự trọng, từ câu chuyện cậu bé đã biết tự xấu hổ về suy nghĩ hẹp hòi tự nhận thức được sự thay đổi về suy nghĩ, tâm lí rõ ràng, thấy được tấm lòng đầy lượng thiện, vị tha, là người biết quan tâm với những người gặp khó khăn, biết yêu thương và quan tâm đến người khác không chỉ nghĩ đến lợi ích cá nhân.

Nhân vật Mạnh đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn đọc, một nhận vật đẹp và ấn tượng, cậu bé ngây thơ, trong sáng, giàu lòng nhân ái dưới ngòi bút tuyệt vời của Tạ Duy Anh. Từ đây, chúng ta cũng rút ra được bài học cho bản thân mình. Mỗi người cần có suy nghĩ, hành động rộng lượng hơn, luôn biết quan tâm chia sẻ với những hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống. Hãy cho đi những tình cảm yêu thương đó, đôi khi không cần sự đền đáp mà chính hành động cho đi đó đã khiến tâm hồn ta được thanh thản và nhẹ nhàng hơn.

Tác phẩm nhẹ nhàng khép lại, bằng tài năng của mình Tạ Duy Anh đã đem đến cho văn đàn Việt Nam một tác phẩm gần gũi nhưng chứa đựng đầy nhiều bài học quý giá. Tác phẩm thật xứng đáng còn hoài còn mãi với thời gian và trong lòng bạn đọc.