*** Một số cuộc kháng chiến thắng lợi tiêu biểu

a) Kháng chiến chống quân Nam Hán (938)

b) Kháng chiến chống quân Tống (981)

c) Kháng chiến chống quân Tống (1075 - 1077)

d) Ba lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên (1258 - 1288)

+ Kháng chiến chống quân Mông Cổ (1258)

+ Kháng chiến chống quân Nguyên (1285)

+ Kháng chiến chống quân Nguyên (1287 - 1288)

e) Kháng chiến chống quân Xiêm (1785)

g) Kháng chiến chống quân Thanh (1789)

*** Nguyên nhân thắng lợi

- Nguyên nhân chủ quan:

+ Thắng lợi của các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm trong lịch sử Việt Nam trước hết bắt nguồn từ tinh thần yêu nước, ý chí bất khuất của người Việt. Lòng yêu nước và tư tưởng không chấp nhận mất nước, không cam chịu làm nô lệ là cội nguồn sức mạnh to lớn của quốc gia, dân tộc khi đối diện với các cuộc chiến tranh xâm lược, can thiệp từ bên ngoài.

+ Các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm trong lịch sử Việt Nam đều mang tính chính nghĩa, nhằm mục đích bảo vệ độc lập dân tộc và chủ quyền lãnh thổ, chống lại hành động xâm lược và ý đồ nô dịch của các thế lực ngoại bang. Tính chính nghĩa là cơ sở để tập hợp và phát huy sức mạnh toàn dân, đưa đến thắng lợi trước những kẻ thù hùng mạnh hơn từ bên ngoài.

+ Thắng lợi của các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm còn gắn liền với tinh thần đoàn kết dân tộc, từ đoàn kết trong nội bộ vương triều, giữa tướng lĩnh và binh sĩ đến đoàn kết giữa triều đình với nhân dân, giữa các tầng lớp nhân dân và các dân tộc.

+ Đường lối chiến lược, chiến thuật đúng đắn, hiệu quả cùng nghệ thuật quân sự sáng tạo, độc đáo và sự chỉ huy tài tình của các tướng lĩnh cũng là những yếu tố quan trọng, góp phần đưa đến thắng lợi của các cuộc kháng chiến.

- Nguyên nhân khách quan: trong quá trình xâm lược Việt Nam, các thế lực ngoại xâm phải đối diện với nhiều khó khăn: hành quân xa, sức lực hao tổn, không thông thuộc địa hình, không quen thuỷ thổ, không chủ động được nguồn lương thực, thực phẩm,... Những yếu tố này khiến quân xâm lược không phát huy được sở trường, rơi vào thế bị động và từng bước suy yếu.

*** Các cuộc kháng chiến không thành công trong lịch sử dân tộc:

a. Kháng chiến chống quân Triệu của An Dương Vương (179 TCN)

b. Kháng chiến chống quân Minh của nhà Hồ (1406 - 1407)

c. Kháng chiến chống thực dân Pháp của triều Nguyễn (1858 - 1884)

d. Phong trào Duy Tân (1906 - 1918): Chống lại thực dân Pháp.
e. Khởi nghĩa Nam Kỳ (1930): Chống lại thực dân Pháp.

*** Nguyên nhân thất bại:

+ Lực lượng quân sự yếu hơn so với kẻ thù.
+ Thiếu trang thiết bị, vũ khí.
+ Chia rẽ nội bộ.
+ Chưa có sự liên kết giữa các cuộc khởi nghĩa.

*** Bài học lịch sử:

+ Cần phải đoàn kết toàn dân tộc để chống giặc ngoại xâm.
+ Phải có lãnh đạo tài ba, sáng suốt.
+ Phải có chiến lược, chiến thuật đúng đắn.
+ Cần phải học hỏi kinh nghiệm từ các cuộc khởi nghĩa, kháng chiến trong lịch sử.