Cuộc sống hòa bình, yên ổn dường như đã quá quen thuộc với con người thời nay. Nhưng để có được bầu trời xanh tự do ngày hôm nay là sự đánh đổi, hi sinh của biết bao thế hệ đi trước. Họ đã bỏ lại sau lưng nhiều ước vọng, hoài bão để vác súng ra trận, đổi "mùa xuân" tuổi trẻ của bản thân lấy "mùa xuân" vĩnh cửu cho dân tộc. Với truyện ngắn "Giang" của Bảo Ninh, ta sẽ được tìm hiểu sâu hơn về đất nước và con người trong thời chiến.
Câu chuyện bắt nguồn từ buổi gặp gỡ tình cờ trong phút chốc của đôi bạn, khi mà cả hai còn rất trẻ, chàng mười bảy và nàng mới mười lăm. Chúng ta gặp nhau khi cả hai còn sự ngây thơ, trong sáng và thuần khiết. Đó chính là khoảng thời gian được đẹp nhất cuộc đời tác giả nhưng cũng vì buổi gặp gỡ đó mà khiến tác giả Bảo Ninh dùng cả cuộc đời còn lại của mình để vấn vương. Cô gái mà khiến ông nhớ nhung cả đời đó có tên là Phạm Nhật Giang, một cô gái với thân hình nhỏ nhắn, cử chỉ ân cần, nhẹ nhàng. Trong phút chốc tác giả đã biết được rằng đây là cô gái mình muốn yêu thương, muốn chở che. Nhưng nhiều chuyện đôi khi không thể theo ý mình được, cuộc sống này vốn dĩ đã vậy, luôn khó khăn và thử thách. Cuộc gặp gỡ ngắn ngủi nhưng gắn liền được hai tâm hồn xa lạ vẫn còn non nớt lại nhau. Sau khi tạm biệt nhau, không để lại chút thông tin cũng không để lại đôi lời nhắn gửi vì họ biết sẽ rất khó có thể gặp lại nhau thêm một lần nào nữa.
Hiện thực là nơi bắt nguồn của văn học, cái chất văn chương của Bảo Ninh cũng không ngoại lệ. Là một người lính thực thụ, ong cảm nhận được những điều nhỏ nhặt nhất trong những năm kháng chiến, từng chi tiết nhỏ nhất cũng đi len lỏi vào trong tâm trí nhà văn một cách thấm nhuần và đầy thăng hoa, để sau này khi hồi ức lại trong những tập truyện của chính mình ông đã thực sự mỉm cười và nhớ mãi.
Phạm Nhật Giang, một mảnh kí ức khó phai của nhà văn trong những tháng ngày tuổi mười bảy, đến nổi ông lấy cái tên ấy đặt bút danh cho mình. Đến độ vậy có lẽ nó hết mực cảm động, cô gái ấy chắc hẳn đã có một vị trí nhất định trong nhịp thở của nhà văn.
Qua tác phẩm "Giang", Bảo Ninh cũng muốn gửi đến độc giả thông điệp về sự hy vọng và lạc quan. Dù đã trải qua những khó khăn và đau đớn trong cuộc sống, Giang vẫn luôn hy vọng và tin rằng cuộc sống sẽ trở nên tốt đẹp hơn. Điều này cho thấy rằng, dù cuộc đời có đưa ta đến đâu, ta vẫn luôn cần phải giữ lấy hy vọng và lạc quan để vượt qua mọi khó khăn. "Giang" là một tác phẩm văn học đầy ý nghĩa với nhiều thông điệp sâu sắc về cuộc sống, chiến tranh và tình yêu.