Ngẫm về thiên chức người cầm bút, nhà văn Nguyễn Minh Châu từng chia sẻ: “Nhà văn tồn tại ở trên đời trước hết để làm công việc giống như kẻ nâng giấc cho những con người bị cùng đường tuyệt lộ, bị cái ác hoặc số phận đen đủi dồn đến chân tường…Nhà văn tồn tại ở trên đời để bênh vực cho những con người không có ai để bênh vực”. Nhà văn cũng từng chia sẻ một quan niệm sâu xa khác về điều này khi cho rằng: Thiên chức của nhà văn là suốt đời đi tìm hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con người. Vậy câu nói trên có ý nghĩa như thế nào? “Nhà văn là người cố gắng đi tìm những hạt ngọt ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn của con người.” là nói về vai trò – sứ mệnh của nhà văn, đó là “người cố gắng đi tìm những hạt ngọc ẩn giấu” bên trong con người. Nhà văn là những người phát hiện vẻ đẹp tâm hồn của con người đằng sau những vẻ bề ngoài có thể thô kệch, xù xì, gai góc; coi đó là những hạt ngọc quý hiếm, lấp lánh, đem lại vẻ đẹp cho cuộc sống. “Vẻ đẹp khuất lấp” là những vẻ đẹp bên trong, cần sự tìm tòi khám phá, đào sâu vào nội tâm nhân vật mới có thể tìm thấy. Nhà văn nói đến hành trình “đi tìm hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con người” phải chăng ý muốn nói đến những vẻ đẹp cao quý, không phô lộ mà khuất lấp, ẩn tàng thậm chí nhiều lúc còn nương náu dưới một cái vỏ xấu xí, thôi ráp như hạt ngọc ẩn sâu trong lòng con trai. Quan điểm của nhà văn Nguyễn Minh Châu đã góp một cái nhìn sâu sắc về “thiên chức của nhà văn trong quá trình sáng tác văn học”.