Cuốn sách “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” kể về tuổi thơ nghèo khó của hai anh em Thiều và Tường cùng cô bạn thân hàng xóm. Mạch truyện tự nhiên, dẫn dắt người đọc chứng kiến những rung động đầu đời của tụi nhỏ, xen vào đó là những nét đẹp của tình anh em và vài nốt trầm của sự đau đớn khi trưởng thành. Truyện Nguyễn Nhật Ánh thường không nói quá nhiều về trắng đen, thiện ác nhưng trong tác phẩm này, tác giả đã đưa vấn đề đạo đức vào sách và khiến người đọc suy ngẫm.

Sách “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” gợi nhớ lại một thời tuổi thơ hồn thiên, mơ mộng. Những ngày Tường trở thành chú chim xanh chuyên giao thư qua lại giữa chú Đàn và chị Vinh nhưng phải thật khéo vì nếu cha chị Vinh biết thì cả ba xong đời.

Hay những lúc nghe chuyện ma, hai anh em sợ đến nỗi bị nhát là sẽ chạy tán loạn, đến khi về nhà còn bị đánh cho một trận vì tội con trai mà lại sợ ma. Dẫu yếu bóng vía là thế nhưng khi nghe kể về xóm Miễu có ma cọp thì hai anh em vẫn nổi máu tò mò và đồi đi khám phá.

Tình yêu trong truyện là những rung động ngây ngô, trong sáng đầu đời. Lần đầu tiên biết đến hoa tay, chú bé Thiều đã chạy khắp làng để xem hoa tay cho từng đứa. Rồi đến khi biết đến thư tình, Thiều cũng mượn thơ của chú Đàn để viết vào mảnh giấy:

Nắng mưa là bệnh của trời

Tương tư là chuyện của tôi yêu nàng.

Cái thời mà smartphone còn chưa xuất hiện, những người yêu nhau sẽ lén trao nhau từng bức thư tay để bày tỏ tâm tình. Thiều thương Mận nhưng không dám nói, viết thư tay còn chưa kịp trao thì đã bị cô giáo bắt được và đọc cho cả lớp nghe. “Những ngày ẩm ương, chưa lớn mà cũng chẳng còn nhỏ, có ai chưa từng dõi mắt nhìn theo một ai”.

Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh còn đem đến cho ta bài học về tình người nơi làng quê ấm áp. Cha của Mận chịu cảnh tù túng, trốn hàng năm trời trong căn gác bí ẩn xấp xệ cùng căn bệnh phong quái lạ. Mận – cô con gái hiếu thảo và tình cảm đã bỏ cả học bài để chăm sóc cha. Và bố mẹ hai anh em Thiều Tường đã ngỏ ý nhận Mận về nuôi khi nhà cô bé bị cháy, dù sự thật là cả gia đình cũng chẳng khá giả gì.

Truyện “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” có nhiều nét trong sáng nhưng có những khúc trắc trở hay trầm buồn. Đó chính là cuộc sống. Có nhiều người nghiện truyện Nguyễn Nhật Ánh, có chăng bởi họ nhớ nhung những ngôn ngữ giản dị, gần gũi, tràn đầy hơi thở tuổi thơ trong từng câu chữ. Nếu có một lúc bạn thấy mệt mỏi vì cuộc sống hiện đại, hãy tìm đến Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh để được thư giãn và trở vể tuổi thơ hồn nhiên, yên bình.