Tuổi trẻ Việt Nam luôn là lá cờ đầu tiên phong cho những nổ lực cống hiến vì quê hương, đất nước. Sự cống hiến ấy còn đáng trân trọng hơn khi đất nước đối mặt với những thử thách sống còn của chiến tranh và họ đã dũng cảm chiến đấu, góp sức cho ngày độc lập. Họ là anh thanh niên trong Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long, là Phương Định trong Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê, là những người anh hùng chúng ta không biết tên đã đem lứa tuổi tươi đẹp nhất hóa thân thành dáng hình xứ sở.

Nhân vật anh thanh niên trong Lặng lẽ Sa Pa làm công tác khí tượng thủy văn kiêm vật lí, địa cầu; làm việc trên đỉnh núi cao và sống một mình với mây núi và cây cỏ Sa Pa. Công việc hằng ngày của anh là đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động địa cầu…để phục vụ cho sinh hoạt, sản xuất và chiến đấu. Anh là người sống có lí tưởng, có cống hiến cho sự phát triển của đất nước và cống hiến một cách thầm lặng. Với công việc anh là người có tinh thần trách nhiệm, anh luôn hoàn thành nhiệm vụ, làm việc đúng kế hoạch mặc dù thời tiết rất khắc nghiệt. Anh xem công việc như một nghĩa vụ thiêng liêng, một người bạn nên không thấy cô đơn “khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình”. Anh thanh niên còn là người sống nề nếp, ngăn nắp, tự lập và tự chủ trong mọi công việc. Nhà cửa của ông không to như gọn gàng, mọi thứ sắp xếp trật tự, anh còn tự trồng hoa, nuôi gà, trồng rau để cải thiện bữa ăn. Không chỉ vậy anh thanh niên luôn học hỏi, trau dồi kiến thức qua sách vở và những người xung quanh. Là người con trai tế nhị, lịch sự, thân thiện và hiếu khách: tặng củ tam thất cho vợ bác lái xe, mời bác họa sĩ và cô kỹ sư đến nhà uống trà, tặng hoa cho cô kĩ sư, biếu trứng cho mọi người trên xe… Chàng trai khiêm tốn, có suy nghĩa chín chắn và sâu sắc: anh không nghĩ mình xứng đáng được bác họa sĩ vẻ vì còn nhiều người hi sinh lặng lẽ hơn như thế; anh có những quan điểm về công việc rất hay, ý nghĩa.

Về nhân vật Phương Định “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Con mắt tôi thì các lái xe bảo: Cô có cái nhìn sao mà xa xăm”, vẻ đẹp ấy của cô đã hấp dẫn bao chàng trai: “các anh pháo thủ và lái xe hay hỏi thăm tôi”- cô gái có ngoại hình đẹp, tự tin về ngoại hình của mình. Công việc của cô là thanh niên xung phong làm nhiệm vụ trinh sát mặt đường cùng với hai đồng đội của mình. Công việc cụ thể của Phương Định là đo và ước tính khối lượng đất đá bị bom địch đào xới, đếm những quả bom chưa nổ và dùng những khối thuốc nổ đặt vào cạnh nó để phá. Làm việc ở trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn, một công việc hết sức nguy hiểm nhưng Phương Định vẫn rất bản lĩnh và hoàn thành nhiệm vụ. Đối mặt với những quả bom không hẹn giờ, thần kinh cô có lúc vô cùng căng thẳng và lúc ấy cô trấn tĩnh bản thân cố gắng vì trách nhiệm. Phương Định là cô gái trẻ Hà Thành nhiều mơ mộng, có lúc hồn nhiên như một đứa trẻ trong cơn mưa đá bất chợt nhưng vẫn là người thanh niên xung phong kiên cường, bản lĩnh, dành tình yêu thương cho đồng đội.
Điểm chung cả hai nhân vật tiêu biểu cho tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến anh hùng chống đế quốc Mĩ cứu nước ; giàu nhiệt huyết, niềm tin và ước vọng ; tự nguyện cống hiến và hi sinh cho đất nước. Về điểm riêng Phương Định trong “Những ngôi sao xa xôi” (Lê Minh Khuê) là cô gái thanh niên xung phong làm nhiệm vụ trinh sát phá bom trên tuyến đường Trường Sơn.Tiêu biểu cho tuổi trẻ Việt Nam trong chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh núi cao ở Sa Pa, tiêu biểu cho lớp trẻ xây dựng tổ quốc

Qua 2 nhân vật trên ta thấy được hình ảnh của thanh niên VN trong 2 thời kì : thời chiến và thời bình . Trong mọi hoàn cảnh nào , trong mọi thời điểm nào thì người thanh niên VN vẫn toát lên những giá trị tốt đẹp . Đó chính là sự dũng cảm , là sự cương quyết , là sự mãnh mẽ , luôn luôn đối đầu với hiểm nguy và gian khó . Dám hy sinh tuổi trẻ của mình cho sự nghiệp giải phóng và xây dựng dân tộc . Hai nhân vật còn là tấm gương, điểm tựa để thế hệ trẻ hôm nay phấn đấu góp một phần sức lực của mình cho đất nước.