Mạnh mẽ và dịu dàng, người con gái ấy với một vóc dáng mới, mỹ miều và thanh thoát, với một sức sống căng tràn, chuyển dòng liên tục, "từ ngã ba Tuần, sông Hương theo hướng nam – bắc qua điện Hòn Chén" rồi đến "Vấp Ngọc Trản, nó chuyển hướng sang tây – bắc", vòng qua Nguyệt Biều, Lương Quán và đột ngột "vẽ một hình cung thật tròn về phía đông – bắc, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, xuôi dần về Huế". Phải, sông Hương mới vừa từ rừng già trở về, vẫn còn "đi trong dư vang của Trường Sơn", vẫn còn chút cá tính của một cô gái nơi hoang hoải, thế nên đến khi qua những "điểm cao đột khởi như Vọng Cảnh, Tam Thai, Lưu Bảo" gập ghềnh, người ta mới thấy nó thật mềm như một tấm lụa, thực sự biến đổi thành một cô gái dịu dàng. Nếu ai đã từng đọc bút kí "Người lái đò sông Đà" của Nguyễn Tuân thì hẳn sẽ hiểu, sông Đà qua thác ghềnh thì hung hãn, hùng vĩ bao nhiêu thì sông Hương, vượt qua thác ghềnh, nó lại trở thành một nàng thơ trong mắt của mọi người. Đi giữa những ngọn đồi, sông Hương cùng những ngọn đồi tạo nên những "mảng phản quang nhiều màu sắc trên nền trời tây – nam thành phố, "sớm xanh, trưa vàng, chiều tím"". Màu sắc của dòng sông không còn mang một màu xanh thăm thẳm nữa mà thay đổi theo từng thời điểm trong ngày. Và mỗi khi đi qua những dòng lăng tẩm của vua chúa, nó lại "trầm mặc" như để tưởng nhớ đến những quá khứ oai hùng xưa kia. Phải, sông Hương mang một vẻ đẹp vô cùng bình dị, vô cùng lắng đọng, dịu êm, thế nhưng lại không hề tầm thường, trầm mặc, dịu dàng nhưng lại không chút ủy mị mà đầy chất trí tuệ, tiềm ẩn sức mạnh sâu kín của thiên nhiên. Kiến thức của Hoàng Phủ Ngọc Tường thật là uyên bác, không chỉ cho người đọc thấy được vẻ đẹp của dòng sông Hương kiều diễm, ông còn in dấu lên nó những địa danh với những lăng tẩm, đền đài, mang nó vào trong từng tiếng chuông chùa Thiên Mụ. Dưới ngòi bút của ông, sông Hương quả thật vừa kiều diễm lại vừa cổ kính, đúng với vẻ đẹp của cố đô Huế.