“Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son”.

Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, với hai nét nghĩa tả thực và ẩn dụ. Chiếc bánh trôi được nhà thơ miêu tả với màu sắc (vừa trắng), hình dáng (vừa tròn). Cùng với đó là cách thức làm bánh - luộc bánh trong nước, khi nào bánh nổi lên mặt nước có nghĩa là đã chín. Bánh trôi khi chín rắn hay nát là do người nặn có được khéo léo. Nhưng qua hình ảnh chiếc bánh trôi, tôi còn thấy được một nét nghĩa khác - hình ảnh ẩn dụ cho cuộc đời của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa. Họ là những con người tài sắc vẹn toàn, mà lại phải chịu kiếp sống long đong. Thành ngữ “bảy nổi ba chìm” đã làm rõ hơn về số phận vất vả, gặp nhiều gian truân. Thậm chí, họ còn không được tự quyết định cuộc đời của mình mà phải “rắn nát mặc dầu tay kẻ nạn” - phụ thuộc vào người khác, không được tự mình quyết định. Điều đó khiến tôi càng thêm thương xót, đồng cảm hơn cho người phụ nữ trong xã hội xưa. Câu thơ cuối như một lời khẳng định: “Mà em vẫn giữ tấm lòng son”. Dù cuộc đời có khổ cực, nhưng người phụ nữ vẫn luôn giữ được tấm lòng thủy chung, son sắc. Nhờ vậy, tôi thấy cảm phục và ngưỡng mộ họ nhiều hơn. Bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương đã giúp tôi hiểu hơn về thân phận của người phụ nữ trong xã hội xưa.