Tế bào thực vật có một số cấu trúc đặc trưng mà tế bào động vật không có, gồm: 1. Thành tế bào (cell wall) - Cấu tạo chính từ cellulose (xenlulozơ), đôi khi pha thêm hemicellulose, pectin và lignin. - Chức năng: • Duy trì hình dạng cố định cho tế bào, chống lại áp suất thẩm thấu (áp suất keo) từ bên trong. • Bảo vệ tế bào trước chấn động cơ học, sự thay đổi áp suất và tấn công của vi sinh vật. • Tham gia vào quá trình phân hóa, xây dựng mô và giao tiếp giữa tế bào qua middle lamella. 2. Lục lạp (chloroplast) - Bào quan có màng kép, bên trong chứa chất nền stroma và hệ màng tilacoid có diệp lục (chlorophyll). - Chức năng: • Nơi diễn ra quang hợp, chuyển đổi năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học (glucose). • Sản sinh oxy và các hợp chất hữu cơ thiết yếu nuôi cơ thể thực vật cũng như động, thực vật khác. 3. Không bào trung tâm (central vacuole) - Vùng chứa dịch không bào chiếm đến 80–90% thể tích tế bào trưởng thành. - Chức năng: • Dự trữ nước, muối khoáng, đường, chất hữu cơ và các sắc tố (anthocyanin, betalain). • Duy trì áp suất thuỷ tĩnh (áp suất thẩm thấu) giúp tế bào căng bền, giữ cho cây đứng thẳng. • Phân giải và lưu giữ các chất thải độc hại. • Tham gia điều chỉnh độ pH và cân bằng ion trong tế bào. 4. Mống bào liên kết (plasmodesmata) - Các kênh nhỏ liên thông qua lỗ thành tế bào giữa hai tế bào thực vật liền kề. - Chức năng: • Cho phép vận chuyển trực tiếp nước, ion, hormone, ARN và nhiều phân tử nhỏ từ tế bào này sang tế bào kia. • Đóng vai trò then chốt trong giao tiếp tế bào và điều phối hoạt động phát triển mô. Tóm lại, chính thành tế bào, lục lạp và không bào trung tâm cùng hệ thống plasmodesmata là những “đặc sản” chỉ có ở tế bào thực vật, giúp chúng thực hiện quang hợp, duy trì áp suất tế bào và liên kết thành mô, khác với tế bào động vật.