Bài 7. Duy trì quan hệ bạn bè - SGK Đạo đức 4 Kết nối tri thức

Khởi động

Trả lời câu hỏi Khởi động trang 43 SGK Đạo đức 4 – Kết nối tri thức

- Em hãy chia sẻ vài điều (về tính cách, sở thích,…) của người bạn mà em yêu quý nhất

- Tình bạn đó mang đến cho em điều gì?

Phương pháp giải:

Em chia sẻ về người bạn thân của mình và đưa ra nhận xét

Lời giải chi tiết:

- Chia sẻ về người bạn yêu quý nhất

+ Tên: Ly

+ Tính cách: hiền lành, thân thiện, chăm chỉ

+ Sở thích: vẽ tranh

- Có Ly làm bạn khiến em cảm thấy rất vui. Chúng em luôn quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau. Chúng em còn chia sẻ với nhau rất nhiều điều thú vị trong cuộc sống

Khám phá 1

Trả lời câu hỏi Khám phá 1 trang 43 SGK Đạo đức 4 – Kết nối tri thức

Khám phá vì sao phải giữ gìn tình bạn

Đọc truyện và trả lời câu hỏi:

Cô chủ không biết quý tình bạn

Ngày xưa, có một cô bé xinh xắn nuôi một con gà trống đẹp mã. Buổi sớm thức dậy, gà trống gáy:

- Ò ó o! Ò ó o! Xin chào cô chủ tí hon!

Gà trống chạy đến vui vẻ nhặt những hạt thóc trong lòng bàn tay cô bé, rồi nhảu lên bờ rào đứng. […]

Vậy mà một hôm nhìn thấy con gà mái của bà hàng xóm, cô bé thích lắm, liền nói với bà:

- Bà đổi cho cháu con gà mái lấy con gà trống của cháu nhé!

Gà trống nghe vậy buồn thiu, cúi đầu xuống, chiếc mào rũ sang một bên. Không làm thế nào được, cô chủ đã quyết định rồi.

Bà hàng xóm bằng lòng. Cô bé mang gà mái về. Con gà mái này có lớp lông tơ dày ấm áp. Cô bé ôm gà mái vào lòng vuốt ve, cho nó một nắm hạt kê và một bình nước.

Một lần khác bà hàng xóm lại mua về một con vịt. Thấy vịt, cô bé rất thích liền gạ gẫm:

- Bà đổi cho cháu con vịt nhét, cháu sẽ đưa bà con gà mái.

Gà mái nghe chuyện buồn lắm, bộ lông tơ xù ra. Còn biết sao nữa, vì cô chủ muốn thế. Cô bé lại làm thân với con vịt. Cả hai cùng đi ra sông tắm.

- Quạc! Quạc! Quạc! Cô chủ của tôi ơi! Cô đừng bơi xa, sông sâu lắm đấy!

Cô bé thích lắm, vùng vẫy bên con vịt. Lúc cô lên bờ, vịt cũng lên theo.\

Thế rồi, một hôm có người bà con đến chơi, dắt theo một con chó con. Cô bé rất thích, liền nói:

- Ôi, cún con tuyệt quá! Bác cho cháu nhé! Cháu sẽ biếu bác con vịt. […]

Cô chủ vuốt ve con cún và kể lể:

- Ta có một con gà trống, ta đem đổi lấy gà mái. Rồi ta lại đổi gà mái lấy vịt. Còn lần này ta đổi vịt lấy chú mày đấy!

Cún con nghe nói vậy bèn cúp đuôi lại, chui vào gầm ghế. Đêm đến, nó lấy chân cạy cửa trốn đi:

- Ta không muốn kết bạn với cô chủ này. Cô ấy không biết quý tình bạn.

Sáng hôm sau, khi bừng tỉnh dậy, cô bé chẳng còn thấy một con vật nhỏ bé nào quấn quýt bên mình nữa.

(Theo Va-lăng-tanh Ô-xê-ê-va, Kể chuyện 3, NXB Giáo dục, 1993)

- Em có nhận xét gì về cách ứng xử của cô chủ nhỏ đối với những người bạn của mình? Cuối cùng, điều gì đã xảy đến với cô bé?

- Em rút ra được bài học gì từ câu chuyện trên?

- Theo em, vì sao chúng ta cần giữ gìn tình bạn?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ câu chuyện và trả lời các câu hỏi

Lời giải chi tiết:

- Cô chủ nhỏ không biết quý trọng tình bạn. Cô dễ dàng đổi bạn của mình để lấy những con vật khác chỉ vì tò mò. Cuối cùng, cô chủ nhỏ không còn người bạn nào cả

- Bài học: cần phải biết quý trọng, giữ gìn tình bạn

- Chúng ta cần giữ gìn tình bạn vì bạn bè là những người luôn quan tâm, chia sẻ và giúp đỡ chúng ta trong cuộc sống. Nếu không có bạn bè thì cuộc sống sẽ trở nên rất tẻ nhạt.

Khám phá 2

Trả lời câu hỏi Khám phá 2 trang 45 SGK Đạo đức 4 – Kết nối tri thức

Tìm hiểu cách duy trì quan hệ bạn bè

Đọc các cách để duy trì quan hệ bạn bè dưới đây và trả lời câu hỏi:

- Em sẽ chọn từ khóa nào để tạo thành bông hoa tình bạn?

- Theo em, còn những cách nào khác để duy trì quan hệ bạn bè?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các cách và trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

- Những từ khóa em sẽ chọn để tạo thành bông hoa tình bạn: tôn trọng, chia sẻ, giúp đỡ, động viên, khích lệ

- Những cách khác để duy trì tình bạn:

• Cùng bạn tham gia các hoạt động
• Thường xuyên trò chuyện với bạn
• An ủi bạn mỗi khi bạn gặp chuyện buồn
• Bảo vệ bạn khi bạn bị bắt nạt

Luyện tập 1

Trả lời câu hỏi Luyện tập 1 trang 45 SGK Đạo đức 4 – Kết nối tri thức

Em lựa chọn cách nào để duy trì quan hệ bạn bè? Vì sao?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các ý kiến và đưa ra quan điểm của mình

Lời giải chi tiết:

a. Không lựa chọn. Vì hành động này là ích kỉ, không giúp cho tình cảm bạn bè trở nên tốt hơn

b. Lựa chọn. Vì việc cùng tham gia các trò chơi sẽ giúp tình bạn trở nên khăng khít hơn

c. Không lựa chọn. Vì trong những trường hợp bạn không đúng cần chỉ ra cho bạn để bạn sửa lỗi

d. Lựa chọn. Vì việc thường xuyên trò chuyện giúp bạn bè hiểu nhau hơn

e. Không lựa chọn. Vì đây là không tôn trọng bí mật của bạn

g. Lựa chọn. Vì việc động viên, an ủi sẽ giúp bạn vượt qua được chuyện buồn

Luyện tập 2

Trả lời câu hỏi Luyện tập 2 trang 46 SGK Đạo đức 4 – Kết nối tri thức

Nhận xét về hành vi của các bạn trong tranh

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các trường hợp và nêu nhận xét của mình

Lời giải chi tiết:

1. Bạn nữ váy xanh đang cổ vũ, động viên bạn váy đỏ trước khi lên sân khấu biểu diễn. Việc làm này thể hiện sự khích lệ. Đây là hành động duy trì tình bạn

2. Bạn áo vàng đang hỏi thăm sức khỏe của bạn váy hồng và hẹn chiều qua nhà bạn váy hồng để cùng học. Việc làm này sẽ giúp tình cảm của hai bạn trở nên tốt hơn

3. Bạn tóc ngắn trong tranh đang tỏ ra khó chịu và trách móc bạn nữ buộc tóc về việc thân thiết với người khác. Hành động của bạn ấy không đúng vì đây là biểu hiện của sự ích kỉ trong tình bạn

4. Bạn nam trong tranh đang bảo vệ bạn của mình khỏi những lời chế giễu từ người khác. Đây là hành động đẹp, giúp tình bạn trở nên tốt hơn.

Luyện tập 3

Trả lời câu hỏi Luyện tập 3 trang 46 SGK Đạo đức 4 – Kết nối tri thức

Đưa ra lời khuyên cho bạn trong các tình huống dưới đây:

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các tình huống và đưa ra lời khuyên phù hợp

Lời giải chi tiết:

1. Em sẽ khuyên bạn nhỏ rằng dù ở xa nhau thì vẫn có thể liên lạc qua điện thoại, internet và vẫn có thể làm bạn thân của nhau.

2. Em sẽ khuyên bạn sao đỏ nên làm đúng theo nội quy của trường, của lớp và giải thích cho bạn nam hiểu rằng bạn bè là phải giúp nhau tốt lên chứ không phải bao biện cho lỗi sai của nhau

Luyện tập 4

Trả lời câu hỏi Luyện tập 4 trang 41 SGK Đạo đức 4 – Kết nối tri thức

Em cùng các bạn trong nhóm xây dựng kịch bản và sắm vai xử lí các tình huống dưới đây:

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các tình huống và xây dựng kịch bản để thực hành trên lớp

Lời giải chi tiết:

a. Với tình huống này em có thể xây dựng kịch bản em biết tin bạn có chuyện buồn, em đến an ủi, động viên bạn cố gắng vượt qua. Đồng thời, em hỏi bạn có cần sự giúp đỡ nào từ em không.

b. Với tình huống này em có thể xây dựng kịch bản em thấy bạn mình bị trêu chọc, em đứng ra bảo vệ bạn khỏi những người đang trêu chọc bạn. Đồng thời, em an ủi và chia sẻ với bạn để bạn không cảm thấy buồn

c. Với tình huống này em có thể xây dựng kịch bản em động viên bạn, chỉ ra những điểm mạnh của bạn và bảo bạn đừng nên tự ti.

Vận dụng 1

Trả lời câu hỏi Vận dụng 1 trang 47 SGK Đạo đức 4 – Kết nối tri thức

Em hãy kể về một tình bạn đẹp của bản thân hoặc của các bạn khác mà em biết. Chia sẻ những việc em đã và sẽ làm để duy trì tình bạn

Phương pháp giải:

Em liên hệ thực tế để thực hiện bài tập

Lời giải chi tiết:

Em đã có một tình bạn đẹp với bạn tên là Dương. Em và Dương quen nhau khi cùng tham gia một đội bóng ở địa phương. Dương đá bóng rất giỏi. Bạn ấy đã giúp đỡ em rất nhiều trong quá trình luyện tập và thi đấu. Nhờ có Dương mà khả năng đá bóng của em đã tốt hơn rất nhiều. Sau khi kết thúc giải đá bóng, em và Dương vẫn còn liên lạc thường xuyên. Dương hay qua nhà em chơi và chúng em thường chia sẻ cho nhau về những chuyện ở lớp.

Những việc em đã và sẽ làm để duy trì tình bạn:

- Thường xuyên trò chuyện với bạn

- Cùng nhau tham gia các trò chơi

- Rủ bạn qua nhà chơi

Vận dụng 2

Trả lời câu hỏi Vận dụng 2 trang 47 SGK Đạo đức 4 – Kết nối tri thức

Em hãy cùng các bạn thảo luận để xây dựng quy tắc ứng xử với bạn bè

Phương pháp giải:

Em thực hành cùng các bạn trên lớp

Lời giải chi tiết:

Một số quy tắc ứng xử em có thể tham khảo:

- Quan tâm, chia sẻ với bạn bè khi có chuyện vui/buồn

- Không trêu chọc bạn

- Cùng giúp đỡ nhau học tập

Vận dụng 3

Trả lời câu hỏi Vận dụng 3 trang 47 SGK Đạo đức 4 – Kết nối tri thức

Sưu tầm các câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn hoặc các câu thơ nói về tình bạn

Phương pháp giải:

Em tìm kiếm trên sách báo, internet hoặc hỏi người thân, bạn bè

Lời giải chi tiết:

- Học thầy không tày học bạn

- Bạn bè là nghĩa tương tri

Sao cho sau trước một bờ mới nên

- Ai ơi nhớ lấy câu này

Tình bạn là mối duyên thừa trời cho