Câu hỏi 1 - Mục Luyện tập trang 138

Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

Đặc điểm cơ bản

Ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội

Địa hình và đất

- Địa hình rất đa dạng; trong đó núi, sơn nguyên, cao nguyên chiếm hơn 70% diện tích lãnh thổ. Trên lục địa, địa hình thấp dần từ tây sang đông.

+ Miền đông: địa hình chủ yếu là đồng bằng và đồi núi thấp. Loại đất chủ yếu ở vùng này là: đất feralit và đất phù sa.

+ Miền Tây: là nơi tập trung nhiều dãy núi cao, đồ sộ; cao nguyên; bồn địa và hoang mạc. Địa hình hiểm trở và chia cắt mạnh. Loại đất phổ biến là: đất xám hoang mạc và bán hoang mạc nghèo dinh dưỡng, khô cằn.

- Các đồng bằng châu thổ là những vùng nông nghiệp trù phú, dân cư đông đúc.

- Phía đông nam có địa hình đồi núi thấp, chủ yếu là đất feralit thuận lợi cho việc trồng cây công nghiệp, cây ăn quả nhiệt đới và cận nhiệt.

- Miền tây có địa hình hiểm trở, đất đai nghèo dinh dưỡng không thuận lợi cho sản xuất nhưng có thể trồng rừng, chăn nuôi gia súc.

Khí hậu

- Phần lớn lãnh thổ có khí hậu ôn đới, phần phía nam có khí hậu cận nhiệt.

- Khí hậu phân hóa đa dạng theo chiều đông - tây, bắc - nam và theo độ cao:

+ Miền Đông có khí hậu gió mùa;

+ Miền Tây có khí hậu ôn đới lục địa khắc nghiệt;

+ Vùng núi và cao nguyên cao có kiểu khí hậu núi cao.

- Miền đông có khí hậu ôn hòa, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và cư trú. Tuy nhiên, mưa tập trung vào mùa hạ gây ra lũ lụt ở hạ lưu sông.

- Miền tây khí hậu khắc nghiệt, không thuận lợi cho sản xuất và cư trú.

Sông, hồ

- Có hàng nghìn con sông. Đa số đều bắt nguồn từ vùng núi phía tây và chảy ra các biển ở phía đông.

- Một số hồ lớn như: Động Đình, Phiên Dương....; bên cạnh đó, ở Trung Quốc cũng có các hồ nước mặn, như: Thanh Hải, Nam-so,...

- Ở miền đông, sông ngòi có giá trị cung cấp nước, nuôi trồng và đánh bắt thủy sản, giao thông đường thủy, tuy nhiên vào mùa hạ nước sông dâng cao gây ra lũ lụt cho ở hạ lưu.

- Các hồ nước ngọt có vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước, phát triển du lịch; các hồ nước mặn thích hợp phát triển du lịch.

Sinh vật

- Hệ thực vật đa dạng phong phú và phân hóa theo chiều bắc - nam và đông - tây.

- Hệ động vật cũng rất phong phú, trong đó có hơn 100 loài đặc hữu và quý hiếm, có giá trị lớn về nguồn gen.

- Rừng cung cấp nguồn nguyên liệu cho công nghiệp chế biến gỗ, thảo nguyên ở miền tây được sử dụng để chăn nuôi gia súc.

- Hệ động vật phong phú có giá trị về nguồn gen, bảo tồn…

Khoáng sản

- Có gần 150 loại khoáng sản, nhiều loại có giá trị kinh tế cao.

- Sự giàu có, phong phú về khoáng sản tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế.

Biển

- Giàu tài nguyên biển.

- Có điều kiện phát triển đa dạng các hoạt động kinh tế biển.