Đọc hiểu - Đề số 77 - THPT

Đề bài

Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:

Mưu cầu cái ăn, cái mặc , chỗ ở ổn định dựa vào hoạt động của khối óc và cơ thể là lẽ thường tình ở con người.

(…) Tất nhiên đối với con người, việc tự lập kiếm kế sinh nhai rất quan trọng. Người xưa thường dạy “Hãy kiếm sống bằng chính mồ hôi của mình”. Thế nhưng theo tôi, cho dù chúng ta có làm đúng theo lời dạy này thì cũng chưa phải là đã làm trách nhiệm và nghĩa vụ với tư cách là con người. Lời dạy này mới dừng lại ở chỗ răn người ta làm người thì đừng để thua kém muông thú và cũng chỉ có thế.

Các loài muông thú, chim choc, tôm cá, côn trùng… tự chúng không kiếm mồi được sao? Ví như loài kiến chẳng hạn. Loài kiến không những biết kiếm mồi mỗi ngày mà còn biết làm hang, làm tổ, tích trữ mồi trong suốt mùa đông giá rét.

Vậy mà trên đời này, có không ít người, hành vi của họ cũng chỉ ngang với đàn kiến thôi mà cũng tự mãn.

(…) Giải quyết được cái ăn, cái mặc, chỗ ở mà đã mãn nguyện, đã cảm thấy hài lòng rồi thì hóa ra cuộc đời con người trên thế gian này chỉ đơn thuần là được sinh ra rồi chết đi thôi hay sao? Tình trạng lúc anh ta chết đi có khác gì lúc được sinh ra? Tức là quanh quẩn vẫn chỉ là chuyện sao cho có nhà cửa, có cuộc sống ổn định và có của ăn của để nữa. Vẻn vẹn chỉ có vậy. Nếu đến thế hệ con cháu cũng lặp lại y hệt cuộc sống của anh ta thì dù có trải qua hàng trăm đời, hàng xóm thị trấn nơi anh ta đã sống xưa thế nào nay chắc cũng vậy, không chút thay đổi.

Không một người nào nghĩ tới sự nghiệp công ích, công cộng, chỉ nghĩ tới lợi ích cá nhân và gia đình. Ngoài ra thì mặc kệ.

Không một người nào có suy nghĩ là phải làm gì , để lại cái gì cho quê hương khi đang còn sống.

Người châu Âu có câu: “Nếu mọi người ai cũng chỉ mong thỏa mãn và an nhàn cho cá nhân mình thì thế gian này, cũng không khác gì khi mới có loài người.

(Fukuzawa Yukichi, Khuyến học hay những bài học về tinh thần độc lập tự cường của người Nhật Bản, NXB Thế giới, Hà Nội, 2015, tr.135-136)

Câu 1.Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.

Câu 2. Nêu tác dụng của phép so sánh được sử dụng trong đoạn trích.

Câu 3. Theo anh chị vì sao tác giả cho rằng ngay cả khi làm đúng lời dạy “Hãy kiếm sống bằng chính mồ hôi của mình” thì chúng ta cũng chưa làm đúng trách nhiệm và nghĩa vụ với tư cách là con người.

Câu 4. Điều anh chị tâm đắc nhất trong đoạn trích trên là gì?

Lời giải chi tiết

Câu 1. Đoạn trích sử dụng thao tác lập luận bình luận.

Câu 2. Tác dụng của biện pháp so sánh được sử dụng trong đoạn trích là:

- Nếu chỉ để thỏa mãn nhu cầu ăn ở, kiếm ăn bằng mồ hôi của mình thì con người cũng chỉ ngang đàn kiến và chỉ có thế mà thôi.

- Để đúng với tư cách là người, con người cần phải biết cống hiến cho cộng đồng thay vì chỉ sống cho mình.

Câu 3. Ngay cả khi làm đúng lời dạy“Hãy kiếm sống bằng chính mồ hôi của mình”thì chúng ta cũng chưa làm đúng trách nhiệm và nghĩa vụ với tư cách là con người. Vì con người không chỉ biết sống vì mình, cho mình mà phải sống vì người khác, cho cộng đồng và xã hội.

Câu 4. Học sinh có thể chọn cho mình điều tâm đắc nhất. Có thể tham khảo:

- Nhắc nhở con người phải lao động thực chất để hoàn thiện cuộc sống của mình, và phải biết cống hiến cho cộng đồng.

- Ý thức để lại cái gì đó cho quê hương ngay khi đang còn sống.

- Sống cho xứng đáng với chức vị làm người trên trái đất.