1. I. Em đọc văn bản "Tuyên ngôn độc lập"

Gợi ý 1

Sau khi "Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tuyên bố như thế nào ?

Lời giải chi tiết:

Sau khi “Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tuyên bố thoát li hẳn quan hệ thực dân với Pháp, xóa bỏ hết những hiệp ước mà Pháp đã kí về nước Việt Nam, xóa bỏ tất cả mọi đặc quyền của Pháp trên đất nước Việt Nam. Bác tuyên bố với toàn thế giới về sự độc lập của dân tộc: "Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy."

Gợi ý 2

Ngày 2 tháng 9 năm 1945, Bác Hồ đã thay mặt Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà (nay là nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam) tuyên bố trước thế giới :

  "Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy".

Em có suy nghĩ gì về lời tuyên bố trên ?

Lời giải chi tiết:

Trước hết đó là một lời tuyên bố đanh thép và hùng hồn, đã kết tinh một cách sáng ngời những nội dung cơ bản của “Tuyên ngôn Độc lập”. Độc lập tự do là khát vọng, là ý chí của đất nước và con người Việt Nam, của dân tộc Việt Nam. Lời tuyên bố vang lên như một lời thề thiêng liêng làm chấn động lòng người. Dân tộc Việt Nam mang sức mạnh đại đoàn kết, triệu triệu con người Việt Nam kết thành một khối mà không một kẻ thù tàn bạo nào có thể khuất phục được. Dân tộc Việt Nam sẽ hi sinh thân mình để giữ nền độc lập tự chủ, tự cường này. Lời khẳng định ấy một lần nữa chứng minh sức mạnh của một dân tộc anh hùng, sức mạnh của sự đoàn kết, ý chí sắt đá về độc lập tự do của dân tộc ta, của nhân dân ta.

Hơn nữa ta có thể thấy đây là bản tuyên ngôn thứ 3 trong lịch sử Việt Nam, và cũng là bản tuyên ngôn chính thức sau Nam quốc sơn hà và Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi. Câu nói giống như mang cả hồn thiêng, sự kiêu hùng của đất nước Việt Nam tuy nhỏ bé nhưng lòng yêu nước và sức mạnh chiến đấu thì chưa bao giờ nhỏ. Câu nói cũng giống như một lời nhắc nhở đến toàn thể người dân Việt Nam cần dốc lòng để bảo vệ những gì chính đáng thuộc về chúng ta, dùng cả sự sống để nuôi dưỡng sự lớn mạnh của tổ quốc.

Văn bản

Dưới đây là đoạn trích trong bản Tuyên ngôn Độc lập do Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tại Quảng trường Ba Đình ngày 2 tháng 9 năm 1945 - khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà (nay là nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam).

Tuyên ngôn độc lập

(Trích)

Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị (1). Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỉ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hoà.

Bởi thế cho nên, chúng tôi, Lâm thời Chính phủ của nước Việt Nam mới, đại biểu cho toàn dân Việt Nam, tuyên bố thoát li hẳn quan hệ thực dân với Pháp, xoá bỏ hết những hiệp ước mà Pháp đã kí về nuớc Việt Nam, xoá bỏ tất cả mọi đặc quyền của Pháp trên đất nước Việt Nam.

Toàn dân Việt Nam, trên dưới một lòng kiên quyết chống lại âm mưu của bọn thực dân Pháp.

{…}

Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do ! Dân tộc đó phải được độc lập!

Vì những lẽ trên, chúng tôi, Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, trịnh trọng tuyên bố với thế giới rằng :

Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.

(HỒ CHÍ MINH, Toàn tập, tập 4,NXB Chính trị Quốc gia, 1995)

(1) Thoái vị : từ bỏ ngôi vua.