Giải bài Chiến thắng Mtao Mxây trang 11 sách bài tập văn 10 - Cánh diều

Câu 1

Đăm Săn giao chiến với Mtao Mxây vì mục đích:

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản Chiến thắng Mtao Mxây để tìm ra mục đích giao chiến của Đăm Săn với Mtao Mxây.

Lời giải chi tiết:

Đáp án C.

Câu 2

Thông tin nào dưới đây nêu đúng những sự kiện chính trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản Chiến thắng Mtao Mxây tóm lược lại những sự kiện chính.

Lời giải chi tiết:

Đáp án A.

Câu 3

Nhân vật Đăm Săn được miêu tả qua những biện pháp nghệ thuật nổi bật nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần miêu tả nhân vật Đăm Săn trong văn bản sau đó đưa ra đáp án chính xác.

Lời giải chi tiết:

Đáp án D.

Câu 4

Phương án nào dưới đây nêu đúng đề tài, chủ đề của văn bản Chiến thắng Mtao Mxây?

Phương pháp giải:

Từ những nội dung chính tóm lược từ văn bản chọn đáp án nêu đúng đề tài, chủ đề của văn bản.

Lời giải chi tiết:

Đáp asnn B.

Câu 5

Những phương án nào dưới đây là lời người kể chuyện trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây?

Phương pháp giải:

Đối chiếu đáp án với nội dung văn bản để đưa ra đáp án chính xác.

Lời giải chi tiết:

Đáp án A, C.

Câu 6

Chỉ ra những chi tiết hoang đường trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ đó xác định các chi tiết hoang đường.

Lời giải chi tiết:

- Đăm Săn nhai miếng trầu sức mạnh lập tức tăng lên gấp bội.

- Đăm Săn được ông trời giúp sức khi chiến đấu với Mtao Mxây.

Câu 7

Liệt kê những chi tiết miêu tả vẻ đẹp khác thường của nhân vật Đăm Săn.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần miêu tả nhân vật Đăm Săn trong văn bản sau đó liệt kê những chi tiết miêu tả vẻ đẹp khác thường của nhân vật Đăm Săn.

Lời giải chi tiết:

- Những chi tiết miêu tả vẻ đẹp khác thường của nhân vật Đăm Săn:

+ Chàng nằm trên võng, tóc thả trên sàn, hứng tóc chàng ở dưới đất là một cái nong hoa; bắp chân chàng to bằng cây xà ngang, bắp đùi chàng to bằng ong bễ, sức chàng ngang với sức voi đực, hơi thở chàng ầm ầm tự sấm dậy, chằng nằm sấp thì gãy rầm sàn, nằm ngửa thì gãy xà dọc.

+ Chàng uống không biết say, ăn không biết no, chuyện trò không biết chán.

+ Một dũng tướng ngực quấn chéo một tấm mền chiến, mình khoác một tấm áo chiến, tai đeo nụ, sát bên mình nghênh ngang đủ giáo gươm, đôi mắt long lanh như mắt chim ghếch ăn hoa tre; đánh đâu đập tan đó.

+ Một tù trưởng mới giàu lên, tràn đấy sức trai, tiếng tăm lừng lẫy.

Câu 8

Màu sắc văn hoá Tây Nguyên được thể hiện qua những chi tiết nào trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản tìm những chi tiết thể hiện màu sắc văn hoá Tây Nguyên.

Lời giải chi tiết:

- Những chi tiết thể hiện màu sắc văn hoá Tây Nguyên:

+ Ngôi nhà của Mtao Mxây.

+ Tục giao chiến và biểu hiện của tinh thần thượng võ, tục ăn mừng chiến thắng (mổ trâu, cúng thần, đánh cồng chiêng, uống rượu cần,..).

+ Trang phục của nhân vật Đăm Săn, Mtao Mxây,…

+ Không gian cộng đồng với những dụng cụ đặc trưng…

+ Ngôn ngữ, xưng hô,…

Câu 9

Hãy làm sáng tỏ một đặc điểm nổi bật của thể loại sử thi được thể hiện trong đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây

Phương pháp giải:

- Đọc và tìm hiểu kĩ tác phẩm để hiểu và thâu tóm được nội dung của văn bản

- Ôn tập lại kiến thức về đặc điểm thể loại của sử thi

- Áp dụng vào văn bản và phân tích ví dụ.

Lời giải chi tiết:

* Tìm hiểu chung về thể loại sử thi

     Sử thi là tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn, sử dụng ngôn ngữ có vần, nhịp, xây dựng những hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng để kể về một hoặc nhiều biến cố lớn diễn ra trong đời sống cộng đồng của cư dân thời cổ đại.” Sử thi Đăm Săn thuộc thể loại sử thi anh hùng. Có đầy đủ các đặc trưng của thể loại sử thi và cụ thể ở đây là kể về cuộc đời của những anh hùng. Kể về các nhân vật anh hùng thời hình thành các dân tộc vối thái độ tôn vinh, có tính chất thần linh, kì ảo.

* Đặc điểm nổi bật của thể loại sử thi trong đoạn trích

- Tính kì ảo được thể hiện qua rất nhiều chi tiết, ví dụ như chi tiết miêu tả về điểm đặc biệt của Đăm Săn, nói về sức mạnh của Đăm Săn, kể về diễn biến trận đấu cảu Đăm Săn và Mtao Mxây.

Câu 10

Phân tích một số câu nói và hành động của dân làng trước chiến thắng của Đăm Săn để làm rõ tình cảm của cộng đồng Ê-dê đối với người anh hùng.

Phương pháp giải:

- Đọc và tìm hiểu kỹ tác phẩm để hiểu và thâu tóm được nội dung của văn bản

- Đánh giá tổng quan toàn bộ chi tiết trong đoạn trích bằng quan điểm các nhân

- Cảm nhận và đánh giá về các chi tiết trong đoạn trích.

Lời giải chi tiết:

Phần cuối đoạn trích chú ý nhiều đến việc miêu tả cảnh ăn mừng chiến thắng của người dân cả hai buôn làng. Điều này nêu lên một số đặc điểm lớn của sử thi và tư tưởng của nhân dân như:

+ Sau khi Mtao Mxây – tù trưởng kém cỏi hơn thua trận, tôi tớ ở làng không hề lo sợ mà phấn khởi, vui mừng và ngay lập tức theo Đăm Săn – tù trưởng tài giỏi hơn về buôn làng mới.

→ Điều này thể hiện tính chất của cuộc chiến tranh thị tộc trong xã hội Ê-đê: Cuộc chiến không gây ảnh hưởng xấu đến xã hội mà giúp cho các bộ tộc nhỏ, rời rạc có thể hợp lại để tạo nên tập thể lớn mạnh.

+ Sự ủng hộ của cả hai phía dân làng cũng thể hiện tư tưởng của dân gian về tầm vóc lịch sử của người anh hùng: mong muốn có được người lãnh đạo tài giỏi, ngợi ca công lao của người anh hùng đã có công thống nhất các buôn làng.

     Đoạn trích gồm hai phần: một phần kể về cuộc chiến đấu giữa hai tù trưởng, một phần miêu tả lễ ăn mừng chiến thắng của Đăm Săn.

     Đoạn trích tuy miêu tả cuộc chiến tranh giữa các thị tộc trong thời nguyên thuỷ, thế nhưng lại không chú trọng miêu tả cảnh chết chóc đau thương. Trái lại, phần cuối tác giả dân gian chủ yếu miêu tả cảnh chiến thắng tưng bừng của phía Đam Săn. Cuộc chiến dừng lại khi Mtao Mxây thất bại. Thế nhưng sự thất bại của Mtao Mxây không làm cho dân làng lo sợ, hoang mang. Họ ngay lập tức theo về phía Đăm Săn, hoà nhập với cuộc đồng mới một cách rất tự nhiên.

     Điều này cho ta thấy sự đồng tình, ủng hộ của tác giả sử thi đối với người anh hùng Đăm Săn. Cuộc chiến mà người anh hùng sử thi Đăm Săn thực hiện không phải là cuộc chiến tranh phi nghĩa mà nó là cuộc chiến vì sự thống nhất và lớn mạnh của cộng đồng tộc người. Do vậy, tầm vóc của người anh hùng Đăm Săn trở thành trung tâm miêu tả, ca ngợi của toàn bộ thiên sử thi.

Câu 11

Đoạn trích phản ánh và ca ngợi điều gì? Điều ấy có còn ý nghĩa với cuộc sống hôm nay không? Vì sao?

Phương pháp giải:

- Đọc và tìm hiểu kĩ tác phẩm để hiểu và thâu tóm được nội dung của văn bản.

- Hiểu ý nghĩa của nội dung đoạn trích.

- Liên hệ thực tế.

Lời giải chi tiết:

 Chiến công của anh hùng Đăm Săn là niềm tự hào, thể hiện lí tưởng, khát vọng của toàn thể cộng đồng. Từ nghệ thuật xây dựng tình tiết, sự kiện, ngôn ngữ cho đến các biện pháp tu từ so sánh và phóng đại trong đoạn trích đều nhằm tô đậm vẻ đẹp, sức mạnh mang tầm vóc sử thi hoành tráng của hình tượng nhân vật người anh hùng Đăm Săn trong chiến công lẫy lừng. Vẻ đẹp của hình tượng người anh hùng Đăm Săn là biểu tượng cho sức mạnh, ý chí của cộng đồng người Ê-đê xa xưa.

     Những ý nghĩa mà sử thi Đăm Săn mang lại cho đến tận ngày hôm nay vẫn mang những giá trị to lớn về cả mặt tinh thần và gái trị đạo đức, có thể nói sử thi Đăm Săn giống như một khuôn mẫu về hình tượng người anh hùng trong tư tưởng của người Ê-đê từ xưa đến nay, thể hiện hi vọng về cuộc sống của cả một cộng đồng dân tộc, đồng thời tôn vinh chuẩn mực về nhân phẩm của người Ê-đê.