Bài tập 3 trang 5 Sách bài tập Ngữ văn 6 - Kết nối tri thức với cuộc sống

Câu 1

Câu văn nào là lời độc thoại của nhân vật “tôi”?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

Câu văn lời độc thoại của nhân vật “tôi”: “Mày tức thì mày cứ tức, mày ghè vỡ đầu mày ra cho nhỏ đi, nhỏ đến đâu thì mày cũng không chui nổi vào tổ tao đâu!”

Câu 2

Nhân vật “tôi” đã làm gì khi chị Cốc lao vào mổ Dế Choắt? Hành động đó thể hiện đặc điểm nào của nhân vật?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

Khi chị Cốc lao vào mổ Dế Choắt, Dế Mèn đã “nằm im thít” => Hành động đó cho thấy sự hèn nhát và vô trách nhiệm của Dế Mèn, không dám đứng ra chiu trách nhiệm cho những việc làm của bản thân.

Câu 3

Khi kể lại sự việc trong đoạn trích, nhân vật “tôi” đã có suy nghĩ và thái độ đánh giá như thế nào về bản thân?

Phương pháp giải:

Chú ý cách Dế Mèn gọi mình là "đứa ích kỉ", cách nhân vật "tôi" miêu tả những hành động, suy nghĩ của bản thân.

Lời giải chi tiết:

Thái độ và suy nghĩ của nhân vật “tôi”khi kể lại sự việc trong đoạn trích:

- Ban đầu: chui tọt vào hang nằm khểnh vắt chân chữ ngũ, hả hê với hành động của mình

- Sự việc chị Cốc lao vào mổ Dế Choắt: sợ hãi, gọi mình là “đứa ích kỉ”, núp tận đáy đất…” => biết ân hận, xấu hổ về lỗi lầm của chính mình

Câu 4

Theo em, nhân vật “tôi” đã học hỏi được điều gì từ trải nghiệm của bản thân? Bài học ấy có ý nghĩa với em không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích

Lời giải chi tiết:

Trò “nghịch ranh” của Dế Mèn xuất phát từ ý nghĩ “vui chơi” tưởng là vô hại nhưng đã gây nên hậu quả nghiêm trọng: Dế Choắt bị mổ chết. Từ trải nghiệm này, nhân vật “tôi” đã rất hối hận, ăn năn và rút ra bài học: hung hăng, hống hách láo chỉ tổ đem thân mà trả nợ những cử chỉ ngu dại của mình; nếu đã trót không suy tính, lỡ xảy ra việc dại dột, dù về sau có hối cũng không thể làm lại được.

Bài học đó vô cùng ý nghĩa với em, bởi đó là bài học về cách làm người, không được ỷ mạnh mà hống hách hung hăng, làm gì cũng phải suy nghĩ đến hệ quả

Câu 5

Tìm và giải thích nghĩa của những từ láy trong các câu sau:

a. Đó là: không trông thấy tôi, nhưng chị Cốc đã trông thấy Dế Choắt đang loay hoay trong cửa hang.

b. Biết chị Cốc đi rồi, tôi mới mon men bò lên.

Phương pháp giải:

Trực quan và giải thích

Lời giải chi tiết:

Từ láy và nghĩa của từ láy trong các câu:

a. Loay hoay: thử đi thử lại bằng nhiều cách để cố làm cho được một việc gì đó.

b. Mon men: tiến đến, nhích lại từng quãng ngắn một cách dè dặt, thận trọng.

Câu 6

Tìm một câu văn có sử dụng biện pháp tu từ so sánh trong đoạn trích và nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích

Lời giải chi tiết:

Câu văn có sử dụng biện pháp tu từ so sánh: "Mỏ Cốc như cái dùi sắt, chọc xuyên cả đất".

=> So sánh mỏ chị Cốc như cái dùi sắt có thể chọc xuyên cả đất có tác dụng tô đậm sự tức giận và sức mạnh ghê gớm của chị Cốc đã dẫn đến cái chết thảm thương của Dế Choắt.