B. Hoạt động thực hành - Bài 32A: Em yêu đường sắt quê em

Câu 1

Đọc mẩu chuyện sau và trả lời câu hỏi:

Có thể đặt dấu chấm hay dấu phẩy vào những chỗ nào ở hai bức thư trong mẩu chuyện sau ?

Dấu chấm và dấu phẩy

Có lần, nhà văn nổi tiếng Bớc-na Sô nhận được tập bản thảo truyện gắn của một người đang tập viết văn, kèm theo một bức thư ngắn. Thư viết : "Thưa ngài tôi xin trân trọng gửi tới ngài một số sáng tác mới của tôi vì viết vội tôi chưa kịp đánh các dấu chấm dấu phẩy rất mong ngài đọc cho và điền giúp tôi những dấu chấm dấu phẩy cần thiết xin cảm ơn ngài."

Vốn là người có khiếu hài hước, Bớc-na Sô bèn viết thư trả lời : "Anh bạn trẻ ạ tôi rất sẵn lòng giúp đỡ anh với một điều kiện là anh hãy đếm tất cả những dấu chấm dấu phẩy cần thiết rồi bỏ chúng vào phong bì gửi đến cho tôi chào anh."                                

TRẦN MẠNH THƯỜNG sưu tầm

Bớc-na Sô (1856 – 1950): nhà văn nổi tiếng người Ai-len, được Giải thưởng Nô-ben về văn học năm 1925.

Phương pháp giải:

Tác dụng của dấu phẩy:

- Ngăn cách các bộ phận cùng chức vụ trong câu.

- Ngăn cách trạng ngữ với chủ ngữ và vị ngữ.

- Ngăn cách các vế câu trong câu ghép.

Từ các tác dụng của dấu phẩy trêm em hãy xét chúng trong nội dung hai bức thư để đặt vào vị trí phù hợp.

Lời giải chi tiết:

Bức thư 1: “Thưa ngài, tôi xin trân trọng gửi tới ngài một số sáng tác mới của tôi. Vì viết vội, tôi chưa kịp đánh các dấu chấm, dấu phẩy. Rất mong ngài đọc cho và điền giúp tôi những dấu chấm, dấu phẩy cần thiết. Xin cảm ơn ngài”.

Bức thư 2: “Anh bạn trẻ ạ, tôi rất sẵn lòng giúp đỡ anh với một điều kiện là anh hãy đếm tất cả những dấu chấm, dấu phẩy cần thiết rồi bỏ chúng vào phong bì, gửi đến cho tôi. Chào anh”.

Câu 2

Viết vào vở một trong hai bức thư trong mẩu chuyện trên sau khi đã đặt đúng dấu chấm, dấu phẩy (lưu ý viết đúng chữ cái đầu câu)

Lời giải chi tiết:

Bức thư 1: “Thưa ngài, tôi xin trân trọng gửi tới ngài một số sáng tác mới của tôi. Vì viết vội, tôi chưa kịp đánh các dấu chấm, dấu phẩy. Rất mong ngài đọc cho và điền giúp tôi những dấu chấm, dấu phẩy cần thiết. Xin cảm ơn ngài”.

Câu 3

Viết một đoạn văn khoảng 3 – 5 câu nói về các hoạt động của học sinh trong giờ ra chơi ở sân trường em?

Phương pháp giải:

- Vào giờ ra chơi, sân trường như thế nào?

- Các học sinh trong trường thường chơi những trò chơi gì?

- Em thường chơi trò chơi gì? Chơi với ai?

Lời giải chi tiết:

(1) Tiếng trống trường vừa vang lên, học sinh từ các lớp ùa ra bên ngoài như ong vỡ tổ. Sân trường nhộn nhịp hẳn lên. (2) Góc này, một nhóm bạn đang chơi đá cầu. (3) Góc kia, một nhóm bạn đang chơi nhảy dây. (4) Dưới gốc câu bàng, hai ba bạn tụm lại trò chuyện ríu rít. (5) Giữa sân, các bạn đang xếp vòng tròn cùng nhau ca hát. (6) Tiếng nói, tiếng cười vang lên không ngớt.

Câu 4

Nêu tác dụng của từng dấu phẩy được dùng trong đoạn văn em vừa viết.

Lời giải chi tiết:

- Ngăn cách các bộ phận cùng chức vụ trong câu: câu 6,

- Ngăn cách trang ngữ với chủ ngữ và vị ngữ: câu 5, câu 2, câu 3, câu 4

- Ngăn cách các vế câu trong câu ghép: câu 1

Câu 5

a) Nhớ và viết vào vở 14 dòng đầu bài Bầm ơi.

(Chú ý: trình bày bài thơ theo thể lục bát)

b) Đổi bài với bạn để soát và sửa lỗi

Lời giải chi tiết:

Bầm ơi

Ai về thăm mẹ quê ta

Chiều nay có đứa con xa nhớ thầm…

Bầm ơi có rét không bầm?

Heo heo gió núi, lâm thâm mưa phùn

Bầm ra ruộng cấy bầm run

Chân lội dưới bùn, tay  cấy mạ non

Mạ non bầm cấy mấy đon

Ruột gan bầm lại thương con mấy lần

Mưa phùn ướt áo tứ thân

Mưa bao nhiêu hạt, thương bầm bấy nhiêu!

Bầm ơi, sớm sớm chiều chiều

Thương con, bầm chớ lo nhiều bầm nghe!

Con đi trăm núi ngàn khe

Chưa bằng muôn lỗi tái tê lòng bầm

Câu 6

Phân tích tên mỗi cơ quan, đơn vị dưới đây thành các bộ phận cấu tạo ứng với các ô trong bảng

Phương pháp giải:

Tên các cơ quan, đơn vị, tổ chức được viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó.

Từ gợi ý trên em có thể phân tách các tên riêng thành các bộ phận và điền vào chỗ trống.

Lời giải chi tiết:

Câu 7

Viết vào vở rên các cơ quan, đơn vị sau đây cho đúng

- Nhà hát tuổi trẻ

- Nhà xuất bản giáo dục việt nam

- Trường mầm non sao mai

Phương pháp giải:

Tên các cơ quan, đơn vị, tổ chức được viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó.

Lời giải chi tiết:

a)   Nhà hát Tuổi trẻ.

b)   Nhà xuất bản Giáo dục.

c)  Trường Mầm non Sao Mai.