3. Bài 20. Từ trường Trái Đất - Sử dụng la bàn

20.1

Vì sao có thể nói Trái Đất là một thanh nam châm khổng lồ?

A. Vì Trái Đất hút tất cả các vật về phía nó.

B. Vì Trái Đất hút các vật bằng sắt thép mạnh hơn các vật làm bằng vật liệu khác.

C. Vì không gian bên trong và xung quanh Trái Đất tồn tại từ trường.

D. Vì trên bề mặt Trái Đất có nhiều mỏ đá nam châm.

Lời giải chi tiết:

Chọn C.

20.2

Từ trường Trái Đất mạnh nhất ở

Lời giải chi tiết:

Chọn B. (Từ trường Trái Đất mạnh ở phía địa cực và yếu hơn ở vùng xích đạo.)

20.3

Phát biểu nào sau đây là đúng?

A. Cực Bắc địa từ trùng với cực Nam địa lí.

B. Cực Bắc địa từ trùng với cực Bắc địa lí.

C. Cực Nam địa từ trùng với cực Nam địa lí.

D. Cực Bắc địa từ và cực Bắc địa lí không trùng nhau.

Lời giải chi tiết:

Chọn D.

20.4

La bàn là một dụng cụ dùng để xác định

Lời giải chi tiết:

Chọn B. (Sử dụng la bàn để tìm hướng địa lí.)

20.5

Bộ phận chính của la bàn là

Lời giải chi tiết:

Chọn C.

20.6

Dựa vào các tư liệu tham khảo trên mạng Internet, em hãy nêu một giả thuyết của các nhà khoa học giải thích vì sao chim bồ câu có thể định hướng bay trở về chỗ ban đầu mà không bị lạc.

Lời giải chi tiết:

Các nhà khoa học cho rằng, chim bồ câu ngoài có đặc điểm bay của loài chim nói chung ra, chỗ lồi lên giữa 2 mắt của chúng trong khi bay đường dài có thể đo lường được sự biến đổi của từ trường Trái Đất.

Giả thuyết: Họ đã đưa ra thử nghiệm 20 con chim bồ câu đã qua huấn luyện, trên cánh của 10 con trong đó có đặt một miếng nam châm nhỏ, trên cánh của 10 con khác đặt lên miếng đồng, kết quả khi thả chim ra là: 2 ngày có 8 con chim bồ câu được đặt miếng đồng sau trở về, còn những con chim bồ câu mang nam châm thì sau 4 ngày chỉ có một con trở về và tỏ ra rất mệt mỏi. Điều này cho thấy, nam châm được đặt trên cánh của chim bồ câu đã sinh ra từ trường gây nhiễu với từ trường vốn có của Trái Đất, làm cho chim bồ câu không thể nhận biết được phương hướng để bay về nhà mình.

20.7

Hãy chỉ ra các bộ phận của la bàn trong hình dưới đây.

Lời giải chi tiết:

20.8

a) Vì sao trong lúc sử dụng la bàn để xác định phương hướng, ta không để la bàn nằm gần các la bàn khác?

b) Một bạn ngồi cạnh loa ti vi trong lúc tìm phương hướng bằng la bàn. Em có lời khuyên nào đối với bạn này?

Lời giải chi tiết:

a) Trong lúc sử dụng la bàn để xác định phương hướng, ta không để la bàn nằm gần các la bàn khác vì: Các kim la bàn có từ tính nên chúng sẽ bị ảnh hưởng lẫn nhau khiến việc xác định phương hướng kém chính xác.

b) Em sẽ khuyên bạn đó đi ra xa loa, vì loa có nam châm sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của kim la bàn và có thể gây ra sự sai trong việc định hướng của la bàn.

20.9

Vì sao khi sử dụng la bàn để xác định phương hướng, cần đặt la bàn ở xa các dây dẫn đang có dòng điện chạy qua?

Lời giải chi tiết:

Cần đặt la bàn ở xa các dây dẫn đang có dòng điện chạy qua vì la bàn có thể chỉ sai hướng do chịu ảnh hưởng của từ trường do dòng điện tạo ra.

20.10

Tại vùng Florida (Hoa Kỳ), các nhà khoa học tìm cách đưa cá sấu ra xa khỏi gần khu dân cư nhưng sau một thời gian, cá sấu quay lại vị trí cũ. Sau đó, vào năm 2004, các nhà khoa học đã tìm ra một phương pháp để xử lý là gắn hai thanh nam châm vào hai bên đầu của cá sấu thì chúng không thể tìm lại vị trí cũ. Em hãy thảo luận và đưa ra lời giải thích cho hiện tượng này.

Lời giải chi tiết:

Các nhà khoa học cho rằng cá sấu có thể trở về chỗ cũ vì chúng có khả năng định hướng nhờ vào từ trường Trái Đất. Vì vậy, đeo các nam châm và hai bên đầu sinh ra từ trường gây nhiễu với từ trường Trái Đất, làm chúng không còn phân biệt từ trường của Trái Đất và không thể trở lại chỗ cũ.