1. Hai cây phong

Câu 1

Câu 1 (trang 76 VBT Ngữ văn 8, tập 1)

Căn cứ vào đại từ nhân xưng của người kể chuyện, hãy xác định hai mạch kể phân biệt lồng vào nhau trong Hai cây phong. Nhân vật người kể chuyện có vị trí thế nào với từng mạch kể ấy? Vì sao có thể nói mạch kể của người kể chuyện xưng "tôi" quan trọng hơn?

Phương pháp giải:

Trong truyện, người kể truyện lúc xưng "tôi", khi xưng "chúng tôi". Hai cách xưng hô đó tương ứng với hai mạch kể. Ở mạch kể thứ nhất, người kể nhân danh bản thân mình (xưng tôi), ở mạch kể thứ hai, nhân danh bọn con trai (xưng chúng tôi). Như vậy, tôi có ở cả trong hai mạch kể.

Lời giải chi tiết:

a.

- Căn cứ vào đại từ nhân xưng người kể chuyện (tôi hoặc chúng tôi) để phân biệt hai mạch kể:

+ Từ đầu… mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh: mạch kể xưng "tôi"

+ Từ năm học… sau chân trời xanh biêng biếc: mạch kể xưng "chúng tôi"

+ Đoạn còn lại: mạch kể trở về xưng "tôi"

b.

- Trong mạch kể xưng “tôi”, tôi là người kể chuyện. “Tôi” tự giới thiệu mình là họa sĩ.

- Trong mạch kể xưng là “chúng tôi" vẫn là người kể chuyện trên nhưng lại nhân danh cả bọn con trai ngày trước để kể. Người kể chuyện chính là một trong đám con trai thời đó.

=> Trong hai mạch kể, mạch kể của người kể chuyện xưng “tôi” quan trọng hơn trong văn bản này.

Câu 2

Câu 2 (trang 77 VBT Ngữ văn 8, tập 1)

Trong mạch kể của người kể chuyện xưng "chúng tôi", cái gì thu hút người kể chuyện cùng bọn trẻ và làm cho chúng ngây ngất? Tại sao có thể nói người kể chuyện đã miêu tả hai cây phong và quang cảnh nơi đây bằng ngòi bút đậm chất hội họa?

Phương pháp giải:

Muốn hiểu cái gì thu hút bọn trẻ và làm cho chúng ngây ngất, em đọc đoạn gần cuối truyện, từ Chúng tôi cứ leo lên cao nữa, cao nữa... mở ra trước mắt chúng tôi cả một thế giới đẹp đẽ vô ngần của không gian bao la và ánh sáng đến lẩn sau chân trời xa thẳm biêng biếc kia. Bên cạnh đó, muốn hiểu ngòi bút đậm chất hội họa, em chú ý cách miêu tả cảnh vật của tác giả trong truyện này.

Lời giải chi tiết:

- Điều thu hút bọn trẻ:

+ Kỉ niệm bọn trẻ chạy ào lên phá tổ chim. Chân đất, bám vào các mắt mấu… chấn động cả vương quốc loài chim. Ngồi dưới cành cây suy nghĩ… lắng nghe tiếng gió.

+ Hai cây phong khổng lồ, nghiêng ngả đung đưa như muốn chào mời chúng tôi đến với bóng râm mát rượi và tiếng lá xào xạc dịu hiền.

- Ngòi bút đậm chất hội họa:

+ Đường nét phóng khoáng: đất, dải thảo nguyên, dòng sông, đám mây, đồng cỏ.

+ Màu sắc vừa chứa đầy sức sống vừa huyền ảo, thơ mộng: sương trắng mờ đục, xanh thẳm biếc, sông bạc lấp lánh.

Câu 3

Câu 3 (trang 77 VBT Ngữ văn 8, tập 1)

Trong mạch kể chuyện của người kể chuyện xưng "tôi", nguyên nhân nào khiến hai cây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc động sâu sắc cho người kể chuyện? Tại sao có thể nói trong mạch kể xen lẫn tả này, hai cây phong được miêu tả hết sức sống động, như hai con người và không chỉ thông qua sự quan sát của người họa sĩ. 

Phương pháp giải:

Có nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu do hai cây phong gắn với những kỉ niệm tuổi thơ, với tình yêu quê hương, với thầy Đuy-sen. Ở đây, hai cây phong còn được tả bằng trí tưởng tượng và tâm hồn của người nghệ sĩ.

Lời giải chi tiết:

- Hai cây phong khơi nguồn vì: hai cây phong đã gắn bó với “tôi” từ thuở thơ ấu, gắn với tình yêu quê hương da diết. Hai cây phong đứng ở vị trí đặc biệt, đi từ phía nào đến làng đều thấy chúng hiện ra hệt như những ngọn hải đăng.

- Hai cây phong được miêu tả sống động như hai con người bởi nhân vật “tôi” đã hóa thân vào hai cây phong để hiểu được linh hồn của nó chứ không phải chỉ là sự quan sát của người nghệ sĩ bình thường.

⟹ Hai cây phong được miêu tả sống động, có hồn gây xúc động và tạo dư vị cho người đọc.

Câu 4

Câu 4 (trang 78 VBT Ngữ văn 8, tập 1)

Tùy chọn trong bài một đoạn khoảng mươi dòng liên quan đến hai cây phong để học thuộc lòng.

Phương pháp giải:

Em tự chọn đoạn văn mà mình thích.

Lời giải chi tiết:

Học sinh có thể chọn một trong hai đoạn sau đây:

a) “Trong làng tôi... ngọn lửa bốc cháy rừng rực”.

b) “Vào năm học cuối cùng... không gian bao la và ánh sáng” để học thuộc.