Luyện từ và câu - Từ đồng âm trang 31, 32

Câu 1

Phân biệt nghĩa của những từ đồng âm trong các cụm từ dưới đây:

a) Nghĩa của các từ đồng

- Cánh đồng : khoảng đất rộng và bằng phẳng dùng để cày cấy, trồng trọt.

- Tượng đồng : ............

- Một nghìn đồng : ............

b) Nghĩa của các từ đá

- Hòn đá   : ............

- Đá bóng : ............

c) Nghĩa của các từ ba

- Ba và má : ............

- Ba tuổi : số tiếp theo số 2 trong dãy số tự nhiên.

Phương pháp giải:

Em làm theo yêu cầu của đề bài.

Lời giải chi tiết:

a) Nghĩa của các từ đồng

- Cánh đồng: Khoảng đất rộng và bằng phẳng, dùng để cày cấy, trồng trọt.

- Tượng đồng: Kim loại có màu đỏ, dễ dát mỏng và kéo sợi, thường dùng làm lõi dây điện và chế hợp kim.

- Một nghìn đồng: Đơn vị tiền Việt Nam

b) Nghĩa của các từ đá

- Hòn đá: Khoáng vật có thể đặc, rắn, thường kết thành tảng lớn, hợp phần của vỏ trái đất, dùng lát đường, vật liệu xây dựng nhà cửa, công trình kiến trúc.

- Đá bóng: Đưa nhanh chân và hất mạnh bóng cho xa ra hoặc đưa bóng vào khung thành đối phương.

c) Nghĩa của các từ ba

- Ba và má: Bố, cha, thầy - một trong những cách xưng hô đối với người sinh ra mình.

- Ba tuổi: Số tiếp theo số 2 trong dãy số tự nhiên.  

Câu 2

Đặt câu để phân biệt các từ đồng âm bàn, cờ, nước.

M : - Nhà nhà treo cờ mừng ngày Quốc khánh.

      - Cờ vua là một môn thể thao đuợc nhiều người yêu thích

Phương pháp giải:

Em tìm những từ có chứa các tiếng bàn, cờ, nước nhưng mang nghĩa khác nhau rồi đặt câu với các tiếng vừa tìm được.

Lời giải chi tiết:

bàn

- Sau khi học bài xong, em dọn dẹp sách, vở, xếp bàn ghế cẩn thận.

- Nhóm bạn của Lan đang bàn nhau tìm cách giúp đỡ Hoàng học tốt môn Toán.

cờ

- Cờ đỏ sao vàng là quốc kì của nước ta.

- Ông nội và ông Tư hàng xóm thường đánh cờ tướng vào mỗi sáng.

nước

- Uống nhiều nước rất tốt cho sức khỏe.

- Nước ta có hình cong như chữ S.

Câu 3

Đọc mẩu chuyện vui Tiền tiêu (Tiếng Việt 5, tập một, trang 52) và cho biết vì sao Nam tưởng ba mình đã chuyển sang làm việc tại ngân hàng. Ghi lời giải thích của em vào chỗ trống. 

Tiền tiêu

Nam: - Cậu biết không, ba mình mới chuyển sang ngân hàng làm việc đấy!

Bắc: - Sao cậu bảo ba cậu là bộ đội?

Nam: - Đúng rồi, thư trước ba mình báo tin: "Ba đang ở hải đảo." Nhưng thư này ba mình nói là ba đang giữ tiền tiêu cho Tổ quốc!

Bắc: !!!

Phương pháp giải:

Con chú ý đến từ "tiền tiên" theo cách hiểu của Nam và theo các hiểu đúng nghĩa công việc của bố Nam.

Lời giải chi tiết:

- Nam nhầm lẫn từ “tiêu” trong cụm từ “tiền tiêu” (tiền để tiêu) với tiếng “tiêu” trong từ đồng âm “tiền tiêu” (vị trí quan trọng, nơi có bố trí canh gác ở phía trước khu vực trú quân, hướng về phía địch).

Câu 4

Giải các câu đố sau :

a)

Trùng trục như con chó thui

Chín mắt, chín mũi, chín đuôi, chín đầu.

Là con........

b) 

Hai cây cùng có một tên

Cây xoè mặt nước, cây trên chiến trường

Cây này bảo vệ quê hương

Cây kia hoa nở soi gương mặt hồ.

Là cây.....

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ câu đố để giải.

Lời giải chi tiết:

a) Là con: Chó thui

b) Là cây: hoa súng và cây súng