Cô Tô

Nội dung chính

Trước khi đọc 1

Câu 1 (trang 109 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Nhớ lại nơi em đã được tham quan cùng nhà trường hoặc gia đình và chia sẻ cùng thầy cô và các bạn những điều em biết.

Lời giải chi tiết:

- Những nơi em đã từng đến tham quan là: Bến Nhà Rồng, Bảo tàng chứng tích chiến tranh, Bảo tàng Hồ Chí Minh…

- Một trong những nơi ấn tượng nhất với em đó là Viện Bảo tàng chứng tích chiến tranh. Em đã cảm thấy thật đau xót và từ trong trái tim em thật sự biết ơn rất nhiều Bác Hồ kính yêu cùng các chiến sĩ cách mạng xưa kia đã ngã xuống để chúng em có được bầu trời hòa bình của ngày hôm nay.

Trước khi đọc 2

Câu 2 (trang 109 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Em xác định trên bản đồ Việt Nam.

Lời giải chi tiết:

Cô Tô là một quần đảo trong vịnh Bắc Bộ thuộc tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam. Về hành chính quần đảo thuộc huyện Cô Tô, tỉnh Quảng Ninh, có diện tích 47,3 km², dân số hơn 4.985 người.

Đọc văn bản 1

Câu 1 (trang 110 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Em xem lại chú thích “trận địa” và trả lời câu này.

Lời giải chi tiết:

Từ “trận địa” khiến em hình dung cơn bão biển nguy hiểm, được bố trí giống như một trận chiến thực thụ.

Đọc văn bản 2

Câu 2 (trang 110 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc lại hai đoạn đầu của văn bản và làm câu hỏi này.

Lời giải chi tiết:

Tác giả quan sát và cảm nhận trận bão bằng những giác quan:

- Xúc giác: Mỗi viên cát bắn vào má vào gáy lúc này buốt như một viên đạn mũi kim, gió bắn rát từng chập.

- Thị giác: nhiều khuôn cửa kính bị gió vầy và dồn, bung hết. Kính bị thứ gió cấp 11 ép, vỡ tung.

- Thính giác: Tiếng gió càng ghê rợn mỗi khi nó thốc vào, vuốt qua những gờ kính nhọn còn dắt ở ô cửa vỡ. Nó rít lên rú lên như cái kiểu người ta vẫn thường gọi là quỷ khốc.

=> Tác giả đã vận dụng nhiều giác quan để cảm nhận trận bão, thể hiện sự tinh tế, nhạy bén, tài hoa của một nhà văn.

Sau khi đọc 1

Câu 1 (trang 113 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Nhớ lại nội dung bài kí.

Lời giải chi tiết:

- Qua bài kí Cô Tô, nhà văn đã đưa người đọc đến cảnh biển Cô Tô từ lúc bình minh đến hoàng hôn:

+ Vẻ đẹp của đảo Cô Tô sau cơn bão: Bầu trời trong sáng, cây thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc, đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa.

+ Cảnh mặt trời mọc trên biển: Mặt trời nhú lên dần dần, rồi lên cho kì hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn.

+ Cảnh sinh hoạt và lao động trên đảo: những người dân chài gánh nước ngọt từ giếng xuống thuyền, nhịp điệu của cuộc sống lao động khẩn trương, tấp nập, đông vui.

Sau khi đọc 2

Câu 2 (trang 113 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc lại hai đoạn đầu văn bản và tìm các từ ngữ.

Lời giải chi tiết:

Những từ ngữ miêu tả sự dữ dội của trận bão: cát bắn vào mắt như một viên đạn mũi kim, gió bắn rát từng chập, chốc chốc gió ngừng trong tích tắc như để thay băng đạn, gió liên thanh quạt lia lịa, sóng thúc lẫn nhau vào bờ. 

Sau khi đọc 3

Câu 3 (trang 113 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Chú ý các đoạn văn miêu tả ngày thứ năm và thứ sáu.

Lời giải chi tiết:

Phong cảnh Cô Tô sau khi cơn bão đi qua:

- Trên cái nền là bầu trời xanh tươi sáng và mặt nước màu lam biếc, nổi bật lên màu xanh mượt của cây, màu vàng giòn của cát và màu trắng của sóng xô dào dạt vào đảo.

- Cảnh mặt trời mọc trên biển Đông:

+ Sau trận bão, chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi.

+ Mặt trời sau khi lên tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn… Xa xa, vài chiếc nhạn mùa thu chao đi chao lại… một con hải âu bay ngang, là là nhịp cánh báo hiệu bắt đầu một ngày mới tốt lành.

=> Bức tranh với đủ màu sắc: đỏ, hồng, xanh, bạc… lấp lánh đan xen tạo nên vẻ đẹp muôn hồng ngàn tía.

Sau khi đọc 4

Câu 4 (trang 113 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản và hình dung điểm nhìn của nhà văn và thời điểm của cảnh vật.

Lời giải chi tiết:

- Cảnh Cô Tô được miêu tả từ cao xuống thấp và vào thời điểm sau trận bão. Từ nóc đồn trên đảo, Nguyễn Tuân nhìn ra bao la Thái Bình Dương bốn phương tám hướng, quay gót 180 độ mà ngắm toàn cảnh đảo Cô Tô.

Sau khi đọc 5

Câu 5 (trang 113 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản và chọn câu văn thể hiện cảm xúc của tác giả.

Lời giải chi tiết:

Câu văn thể hiện sự yêu mến của tác giả đối với Cô Tô: Nhìn rõ cả Tô Bắc, Tô Trung, Tô Nam, mà càng thấy yêu hòn đảo như bất cứ người chài nào đã từng đẻ ra và lớn lên theo mùa sóng ở đây. 

Sau khi đọc 6

Câu 6 (trang 113 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Thử bỏ đoạn miêu tả này để xem văn bản thế nào và đưa ra nhận xét.

Lời giải chi tiết:

- Nếu không có khung cảnh giếng nước ngọt và hoạt động của con người quanh giếng thì bài kí sẽ rất thiếu sót.

- Người dân chài gánh nước ngọt từ giếng xuống thuyền, chuẩn bị cho mười tám thuyền lớn nhỏ cùng ra khơi đánh cá hồng.

Sau khi đọc 7

Câu 7 (trang 113 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần kết thúc văn bản.

Lời giải chi tiết:

Cách kết thúc mà tác giả nêu thể hiện tình mẫu tử của người mẹ, tô thêm vẻ đẹp cho đảo Cô Tô. Từ cái giếng nước ngọt “đậm đà mát nhẹ” tới hình ảnh của chị Châu Hòa Mẫn địu con, đoạn văn đã giới thiệu cho người đọc nhận ra sự cần mẫn, tình người chan hòa vui vẻ và đậm đà của con người trên đảo.

Viết kết nối với đọc

Trong Cô Tô, mặt trời lúc bình minh được ví như lòng đỏ quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Viết đoạn văn khoảng (5-7 câu) chỉ ra ý nghĩa của hình ảnh so sánh đó (có thể liên hệ với cách miêu tả mặt trời lúc bình minh của các tác phẩm khác mà em biết). 

Phương pháp giải:

Viết đoạn văn đáp ứng hình thức theo yêu cầu và tập trung nói về vẻ đẹp mặt trời mọc trong văn bản.

Lời giải chi tiết:

       Trong văn bản Cô Tô, hình ảnh mặt trời thiên nhiên đã được tác giả miêu tả vô cùng chân thực, sinh động và là hình ảnh đặc sắc nhất trong văn bản. Tác giả đã sử dụng hình ảnh so sánh đặc sắc để so sánh mặt trời trên đảo sau cơn bão với lòng đỏ quả trứng thiên nhiên đầy đặn tròn trĩnh, phúc hậu. Hình ảnh mặt trời huy hoàng rực rỡ ấy hiện lên trên làn mây màu bạc và nước biểu màu hồng tựa như một mâm lễ phẩm. Nhờ có hình ảnh so sánh đặc sắc và cách so sánh tài hoa của nhà văn Nguyễn Tuân, hình ảnh mặt trời hiện lên thực sự chân thực, biểu cảm, gây ấn tượng với người đọc. Người đọc có thể hình dung được hình ảnh của một vầng thái dương không chỉ huy hoàng rực rỡ mà còn tượng trưng cho cuộc sống ấm no, bình dị trên đảo Cô Tô thân thương. Trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá, hình ảnh "Mặt trời đội biển nhô màu mới" cũng thể hiện được sự huy hoàng của bình minh trên biển. Tóm lại, nhờ có hình ảnh so sánh mà mặt trời lúc bình minh trên đảo Cô Tô hiện lên sinh động, gấy ấn tượng với bạn đọc.

Bài đọc

>> Xem chi tiết: Văn bản Cô Tô