Cửu Long Giang ta ơi

Nội dung chính

Câu 1

Câu 1 (trang 121 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Theo em, nhan đề bài thơ có gì đặc biệt? Nhan đề ấy gợi lên ấn tượng, cảm xúc gì?

Phương pháp giải:

Chú ý cấu tạo của nhan đề.

Lời giải chi tiết:

Nhan đề bài thơ Cửu Long Giang ta ơi rất đặc biệt:

- Nhan đề như một tiếng gọi trìu mến. Từ “ơi” đặt ở cuối câu thể hiện tiếng gọi thân tình, như gọi một người thân yêu và thể hiện tình cảm tha thiết của tác giả.

- Nhan đề nổi bật với phép nhân hóa dòng sông Cửu Long, khiến sự vật hiện lên sinh động, cũng có hơi thở, linh hồn, tình cảm như một con người.

- Nhan đề còn thể hiện niềm tự hào về dòng sông Cửu Long, ở đó còn có những con người Nam Bộ hiền lành, chất phác.

Câu 2

Câu 2 (trang 121 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Em hình dung thế nào về "tấm bản đồ rực rỡ"? Nhân vật trong bài thơ có cảm xúc như thế nào khi nhìn tấm bản đồ ấy.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ khổ thơ đầu và chú ý hàm ý của tác giả

Lời giải chi tiết:

- Tấm bản đồ rực rỡ được tác giả nhắc trong bài chính là tấm bản đồ quê hương xứ sở của tác giả. Từ láy “rực rỡ” thể hiện vẻ đẹp lớn lao, nổi bật của tấm bản đồ tái hiện hình ảnh đất nước và cũng thể hiện tấm lòng yêu mến của nhân vật trữ tình.

- Nhân vật trữ tình cảm thấy hạnh phúc khi nhìn tấm bản đồ qua phép so sánh “như đồng hoa gặp một đêm mơ”. Trong niềm hứng thú của cậu học trò ngẩng lên cõi mộng, bài địa lí bỗng có một chiều sâu không ngờ. Có con sông không chỉ chảy từ đỉnh núi mà còn bắt nguồn từ các bộ tiểu thuyết du kí, võ hiệp danh tác, từ các kì quan thế giới, từ thăm thẳm một miền văn hóa Đông phương.

Câu 3

Câu 3 (trang 121 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Tìm những chi tiết miêu tả vẻ đẹp của dòng sông Mê Kong.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản và tìm ý.

Lời giải chi tiết:

Những chi tiết miêu tả vẻ đẹp của dòng sông Mê Kong:

- Mê Kong chảy, Mê Kong cũng hát

- Chín nhánh Mê Kong phù sa nổi váng

- Ruộng bãi Mê Kong trồng không hết lúa

- Bến nước Mê Kong tôm cá ngợp thuyền

- Mê Kong quặn đẻ, chín nhánh sông vàng

Câu 4

Câu 4 (trang 121 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Hình ảnh người nông dân Nam Bộ được tác giả khắc họa qua chi tiết nào? Những chi tiết đó gợi cho em cảm nhận gì về con người nơi đây?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản và tìm ý về người nông dân.

Lời giải chi tiết:

- Hình ảnh người nông dân Nam Bộ được tác giả khắc họa qua chi tiết: Nông dân Nam Bộ gối đất nằm sương/Mồ hôi vã bãi lầy thành đồng lúa

- Qua đó, em thấy nông dân Nam Bộ là những con người chịu nhiều vất vả nhưng luôn chịu thương chịu khó, cần cù, chất phác, thật thà.

Câu 5

Câu 5 (trang 122 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Bài thơ Cửu Long Giang ta ơi có nhiều hình ảnh sinh động, giàu sức gợi. Em thích những hình ảnh nào? Tại sao?

Phương pháp giải:

Em xem lại bài, chọn hình ảnh mà mình ấn tượng nhất và trình bày lí do mình thích.

Lời giải chi tiết:

Bài thơ Cửu Long Giang ta ơi có nhiều hình ảnh sinh động, giàu sức gợi. Trong số đó, em thích các hình ảnh:

- “Mê Kong quặn đẻ/ Chín nhánh sông vàng”: hình ảnh này thể hiện sự đoàn kết, đùm bọc, yêu thương như ruột thịt của đồng bào sông Cửu Long. Dòng sông Mê Kong được nhân hóa như một người mẹ đã sinh ra các nhánh sông để chảy trôi đi mọi miền đem lại nguồn sống đến với khắp nơi.

- “Cha ông ta nhắm mắt/ Truyền cháu con không bao giờ chia cắt”: thể hiện công ơn của cha ông đi trước đã ngã xuống để đất nước được vẹn tròn và là nhắc nhở thế hệ mai sau về tình yêu, sự đoàn kết, yêu thương đối với dân tộc.

Câu 6

Câu 6 (trang 122 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Nêu những cảm nhận của em về tình yêu của tác giả đối với dòng Mê Kong, với quê hương đất nước thể hiện trong bài thơ.

Phương pháp giải:

Dựa trên những câu từ mà tác giả thể hiện, em trình bày cảm nhận của mình.

Lời giải chi tiết:

Tình yêu dòng sông Mê Kong, yêu quê hương đất nước của tác giả như dòng mạch chảy ngầm. Đó là cảm xúc lâng lâng của một cậu bé mười tuổi đến lúc cởi áo, thoát xác, nhập vào hào khí núi sông. Tình yêu dòng sông, quê hương, đất nước được thể hiện chân thật và sinh động từ những cảm xúc ngây ngô thuở bé cho đến khi trưởng thành, cầm vũ khí bảo vệ dân tộc. Đó là một tình cảm cảm quý, thiêng liêng của một người con đất Việt oai hùng.

Bài đọc

>> Xem chi tiết: Văn bản Cửu Long Giang ta ơi