Sọ dừa

Nội dung chính

Chuẩn bị đọc 1

Câu 1 (trang 39 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Đã bao giờ em đánh giá người khác chỉ qua hình thức bên ngoài? Cách đánh giá như vậy có chính xác không?

Phương pháp giải:

Nhớ lại xem từ trước đến nay em đã từng đánh giá ai qua vẻ bề ngoài như đầu tóc, trang phục, dáng đi của họ chưa.

Lời giải chi tiết:

Có những khi em đánh giá người khác qua hình thức bên ngoài, ví dụ như nhìn vào cách ăn mặc, đầu tóc của bạn đó để nhận xét. Cách đánh giá như vậy không hoàn toàn chính xác, vì hình thức bên ngoài không thể hiện hết được hết về một con người.

Chuẩn bị đọc 2

Câu 2 (trang 39 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Nhan đề văn bản gợi cho em liên tưởng gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ nhan đề xem có điều gì khác lạ.

Lời giải chi tiết:

Nhan đề văn bản gợi cho em liên tưởng về một người có ngoại hình không giống như những con người bình thường, mà có vẻ ngoài khác lạ.

Trải nghiệm cùng VB 1

Câu 1 (trang 39 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Những chi tiết trong phần mở đầu giúp em biết được gì về nhân vật Sọ Dừa?

Phương pháp giải:

Đọc đoạn văn đầu, xem đoạn văn đã giới thiệu những gì về xuất thân, hoàn cảnh của nhân vật Sọ Dừa.

Lời giải chi tiết:

Phần mở đầu đã giới thiệu về sự ra đời kì lạ của Sọ Dừa: bà mẹ vào rừng hái củi, thấy cái sọ dừa bên gốc cây to đựng đầy nước đã uống và rồi có mang. Bà sinh ra một đứa bé không chân không tay, tròn như quả dừa, cất được tiếng nói xin người mẹ nuôi mình.

=> Sọ Dừa là một nhân vật kì lạ, không giống với những người phàm trần khác.

Trải nghiệm cùng VB 2

Câu 2 (trang 40 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Theo em, Sọ Dừa tìm được lễ vật hay không?

Phương pháp giải:

Em thử dự đoán theo ý kiến riêng của bản thân mình.

Lời giải chi tiết:

Theo em, Sọ Dừa sẽ tìm được lễ vật vì cậu vốn dĩ không phải người bình thường và cậu là con người hiền lành, lương thiện nên sẽ nhận được những đền đáp xứng đáng.

Suy ngẫm và phản hồi 1

Câu 1 (trang 42 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Truyện cổ tích thường kể về nhân vật bất hạnh (người mồ côi, người mang lốt vật...), nhân vật dũng sĩ, nhân vật thông minh. Theo em, Sọ Dừa thuộc kiểu nhân vật nào?

Phương pháp giải:

Xét xem trong các kiểu nhân vật đã nêu thì Sọ Dừa thuộc kiểu nhân vật nào.

Lời giải chi tiết:

Theo em, Sọ Dừa thuộc kiểu nhân vật bất hạnh - người có hình dạng xấu xí.

Suy ngẫm và phản hồi 2

Câu 2 (trang 42 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Sắp xếp lại các sự việc theo đúng trình từ xảy ra trong truyện:

a. Bà mẹ đi hái củi, uống nước trong sọ dừa rồi có mang, sinh ra Sọ Dừa dị hình dị dạng.

b. Sọ Dừa chăm lo học hành, đỗ trạng và đi sứ.

c. Sọ Dừa đi sứ về, hết sức vui mừng khi gặp lại vợ trên đảo.

d. Ở nhà phú ông, Sọ Dừa gặp được cô út và kết hôn với cô, trút bỏ lốt xấu xí.

đ. Hai người chị hại em, đẩy vợ Sọ Dừa xuống biển.

e. Nhờ làm theo lời dặn của chồng, người vợ thoát nạn và sống trên đảo hoang.

g. Hai người chị xấu hổ bỏ đi biệt xứ.

h. Sọ Dừa xin đi chăn bò ở nhà phú ông để phụ giúp mẹ già.

Em có nhận xét gì về cách sắp xếp thứ tự các sự việc trong truyện cổ tích?

Phương pháp giải:

Nhớ lại thứ tự nội dung và sắp xếp theo đúng trình tự.

Lời giải chi tiết:

Sắp xếp các sự việc theo trình tự đúng: a - h - d - b - đ - e - c – g

a. Bà mẹ đi hái củi, uống nước trong sọ dừa rồi có mang, sinh ra Sọ Dừa dị hình dị dạng.

h. Sọ Dừa xin đi chăn bò ở nhà phú ông để phụ giúp mẹ già.

d. Ở nhà phú ông, Sọ Dừa gặp được cô út và kết hôn với cô, trút bỏ lốt xấu xí.

b. Sọ Dừa chăm lo học hành, đỗ trạng và đi sứ.

đ. Hai người chị hại em, đẩy vợ Sọ Dừa xuống biển.

e. Nhờ làm theo lời dặn của chồng, người vợ thoát nạn và sống trên đảo hoang.

c. Sọ Dừa đi sứ về, hết sức vui mừng khi gặp lại vợ trên đảo.

g. Hai người chị xấu hổ bỏ đi biệt xứ.

=> Các sự việc trong truyện cổ tích được sắp xếp theo thứ tự tự nhiên, theo trình tự thời gian, sự việc gì xảy ra trước kể trước, việc gì xảy ra sau kể sau.

Suy ngẫm và phản hồi 3

Câu 3 (trang 42 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phẩm chất của nhân vật trong truyện cổ tích thường được bộc lộ qua chuỗi hành động xuyên suốt tác phẩm. Điều này được thể hiện như thế nào qua nhân vật Sọ Dừa?

Phương pháp giải:

Em xem những hành động của nhân vật Sọ Dừa trong truyện, xem nhân vật này đã bộc lộ những phẩm chất gì.

Lời giải chi tiết:

Phẩm chất của nhân vật Sọ Dừa được bộc lộ qua chuỗi hành động xuyên suốt tác phẩm, Sọ Dừa rất tài giỏi, thông minh được thể hiện qua các chi tiết:

- Chàng chăn bò rất giỏi: ngày nắng cũng như ngày mưa, bò con nào con nấy bụng no căng.

- Tài thổi sáo rất hay (tiếng sáo véo von).

- Giục mẹ hỏi con gái phú ông làm vợ và sắm đủ lễ vật theo yêu cầu của phú ông (một chĩnh vàng cốm, mười tấm lụa đào, mười con lợn béo, mười vò rượu tăm).

- Đỗ trạng nguyên (Sọ Dừa tỏ ra thông minh khác thường, ngày đêm miệt mài đèn sách và đỗ trạng nguyên).

- Sọ Dừa có tài dự đoán, lo xa mọi chuyên (khi chia tay vợ, chàng đưa cho vợ một hòn đá lửa, một con dao và hai quả trứng gà, dặn dắt theo người phòng khi dùng đến).

Suy ngẫm và phản hồi 4

Câu 4 (trang 42 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Hãy chỉ ra các yếu tố kì ảo được sử dụng trong truyện Sọ Dừa. Theo em, các yếu tố kì ảo trong truyện này có vai trò gì?

Phương pháp giải:

Em tìm hiểu như thế nào là kì ảo, sau đó đọc lại văn bản, liệt kê những chi tiết kì ảo có trong truyện.

Lời giải chi tiết:

- Các yếu tố kì ảo được sử dụng trong truyện Sọ Dừa:

+ Sự ra đời của Sọ Dừa: bà mẹ uống nước từ cái sọ dừa bên gốc cây to và có mang, sinh ra Sọ Dừa không có tay chân, tròn như quả dừa.

+ Chàng đi chăn bò cho phú ông, không có chân tay nhưng chăn bò rất giỏi.

+ Sọ Dừa biến thành chàng trai khôi ngô, thổi sáo chăn bò, có tiếng động chàng trai biến mất, chỉ còn lại Sọ Dừa nằm lăn lóc ở đấy.

+ Vợ Sọ Dừa bị hai cô chị hại đẩy xuống biển, cô lấy dao đâm chết cá và mổ bụng chui ra.

- Vai trò của các yếu tố thần kì:

+ Giúp thể hiện bản chất tốt đẹp của Sọ Dừa ẩn và giúp cho cuộc đời của Sọ Dừa đẹp đẽ hơn.

+ Thể hiện được ước mơ của nhân dân về những người hiền lành, lương thiện sẽ gặp được những điều tốt đẹp trong cuộc sống.

+ Giúp cho truyện trở nên hấp dẫn, gây hứng thú với người đọc.

Suy ngẫm và phản hồi 5

Câu 5 (trang 42 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Câu chuyện này viết về đề tài gì?

Phương pháp giải:

Từ nội dung văn bản, em lọc ra đề tài mà văn bản này thể hiện.

Lời giải chi tiết:

Đề tài của truyện: Đề cao giá trị đích thực, vẻ đẹp bên trong của con người. Khẳng định giá trị đích thực của con người là các phẩm chất tinh thần bên trong.

Suy ngẫm và phản hồi 6

Câu 6 (trang 42 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Cho biết chủ đề của truyện.

Phương pháp giải:

Từ đề tài văn bản, em tìm ra chủ đề cụ thể của văn bản rồi trình bày.

Lời giải chi tiết:

Truyện thể hiện ước mơ, nguyện vọng của nhân dân về sự đổi đời cho người thiệt thòi đau khổ, mơ ước cho sự công bằng xã hội. Người tài giỏi đức độ phải được sống hạnh phúc, còn kẻ ác tham lam sẽ bị trừng trị thích đáng.

Suy ngẫm và phản hồi 7

Câu 7 (trang 42 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Qua truyện Sọ Dừa, em học gì về cách nhìn nhận, đánh giá con người?

Phương pháp giải:

Từ câu chuyện đầy giá trị nhân văn này, em suy nghĩ xem chúng ta sẽ học được gì về cách nhìn nhận, đánh giá con người.

Lời giải chi tiết:

Qua truyện Sọ Dừa, em học được bài học đó là không nên nhìn nhận, đánh giá con người chỉ qua vẻ bề ngoài mà cần coi trọng phẩm chất, tính cách, vẻ đẹp bên trong và tiếp xúc lâu để hiểu thêm về tâm hồn của họ.

Bài đọc

>> Xem chi tiết: Văn bản Sọ Dừa