Tập làm văn: Thế nào là kể chuyện trang 10 SGK Tiếng Việt 4 tập 1

I. Nhận xét

1. Kể lại câu chuyện Sự tích hồ Ba Bể và cho biết :

a) Câu chuyện có những nhân vật nào ?

b) Các sự việc xảy ra và kết quả của các sự việc ấy.

M : - Sự việc 1 : Bà cụ đến lễ hội xin ăn ⟶ không ai cho

c) Ý nghĩa của câu chuyện.

Gợi ý:

Con xem lại câu chuyện và trả lời các câu hỏi.

Trả lời: 

 Sự tích hồ Ba Bể

a) Câu chuyện có những nhân vật: bà lão ăn xin, mẹ con bà góa.

b) Các sự việc xảy ra và kết quả:

- Trong ngày hội cúng Phật, bà lão đi xin ăn nhưng chẳng ai cho.

- Hai mẹ con bà góa thương tình cho bà lão ăn và ngủ lại trong nhà.

- Về khuya, bà lão hiện hình một con giao long lớn.

- Sáng sớm, bà lão cho hai mẹ con bà góa tốt bụng gói tro và hai mảnh vỏ trấu, rồi ra đi.

- Nước lụt lên cao, mẹ con bà góa thoát nạn, chèo thuyền cứu người.

c) Ý nghĩa

- Ca ngợi những tấm lòng nhân ái, sẵn lòng cứu giúp người hoạn nạn, khó khăn.

- Khẳng định: Lòng nhân ái nhất định sẽ được đền đáp xứng đáng.

- Giải thích nguồn gốc, sự hình thành hồ Ba Bể.

2. Bài văn sau có phải là bài văn kể chuyện không ? Vì sao ?

Hồ Ba Bể

Hồ Ba Bể nằm giữa bốn bề vách đá, trên độ cao 1200 mét so với mực nước biển. Chiều dài của hồ bằng một buổi chèo thuyền độc mộc. Hai bên hồ là những ngọn núi cao chia hồ thành ba phần liền nhau: Bể Lầm, Bể Lèng, Bể Lù.

Mỗi hòn đá, gốc cây, mỗi loài thú, loài chim, cho đến từng loài thủy tộc nơi đây đều gắn với một sự tích li kì, sắc nước, hương trời ở đây cũng mang màu sắc huyền thoại. Các cô gái ngồi bên khung cửi dệt thổ cẩm soi bóng xuống hồ. Người Việt Bắc nói rằng : "Ai chưa biết hát bao giờ đến Ba Bể sẽ biết hát. Ai chưa biết làm thơ đến Ba Bể sẽ làm được thơ". Ai chưa tin điều đó xin hãy đến Ba Bể một lần.

Theo DƯƠNG THUẤN

- Thuyền độc mộc : thuyền dài và hẹp, làm bằng một cây gỗ to khoét trũng.

- Thủy tộc : các loài vật sống dưới nước.

- Huyền thoại: câu chuyện lạ kì, hoàn toàn do tưởng tượng.

- Thổ cẩm : vải dệt bằng sợi nhiều màu sặc sỡ, tạo thành những hình đa dạng.

Gợi ý:

Con đọc kĩ bài văn để xem có nhân vật, có người kể chuyện xuất hiện trong bài không?

Trả lời:

Bài văn Hồ Ba Bể không phải là bài văn kể chuyện mà chỉ là bài văn giới thiệu về hồ Ba Bể.

3. Theo em, thế nào là kể chuyện ?

Gợi ý:

Con suy nghĩ và trả lời.

Trả lời:

Kể chuyện là kể các sự việc xảy ra đối với nhân vật nhằm nói lên một điều có ý nghĩa.

II. Luyện tập

1 .Trên đường đi học về, em gặp một phụ nữ vừa bế con vừa mang nhiều đồ đạc. Em đã giúp cô ấy xách đồ đi một quãng đường. Hãy kể lại câu chuyện đó.

Gợi ý:

- Nhân vật xuất hiện: em, người phụ nữ, con của người phụ nữ ấy.

- Tình huống: em gặp một người phụ nữ vừa bế con vừa mang nhiều đồ đạc. Em giúp cô ấy xách đồ đi một quãng đường.

Trả lời:

Trưa hôm đó, tan trường về. Trời nắng gắt. Vừa rẽ vào đường làng, em gặp một cô tuổi độ ngoài ba mươi, tay bồng em bé - chắc là con của cô. Đã thế vai cô còn khoác túi, tay lại xách thêm cái giỏ. Bởi vậy, cô bước chậm rãi, mồ hôi mồ kê nhễ nhại, trông thật ái ngại. Thấy vậy, em cất tiếng chào:

Cô về xóm Tây phải không? Cháu cũng về đó, cô đưa cháu mang giúp cô một ít cho.

Nghe em nói vậy, cô mừng rỡ đưa em chiếc giỏ.

Chiếc giỏ cũng không phải là nhẹ. Hai cô cháu vừa đi vừa trò chuyện em mới biết cô từ quê chồng trở về quê mình thăm gia đình ba mẹ. Đi đường xa, chắc hai mẹ con đều mệt. Cháu bé đã ngoẹo đầu ngủ trên vai cô.

Mải nói chuyện, chẳng mấy chốc mà mẹ con cô và em đã về đến cổng xóm.

 2. Câu chuyện em vừa kể có những nhân vật nào ? Nêu ý nghĩa của câu chuyện.

Gợi ý:

Con đọc lại câu chuyện mình vừa kể và trả lời.

Trả lời:

Câu chuyện trên có ba nhân vật: người kể chuyện (bạn học sinh), và hai mẹ con người phụ nữ. Ý nghĩa câu chuyện: Thể hiện lòng thương người, biết giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn.