Trả lời câu hỏi 15 - Mục V trang 112

1. Nội dung câu hỏi

Quan sát Hình 17.15, hãy mô tả quá trình hình thành phản xạ tiết nước bọt ở chó khi có ánh sáng. Xác định rõ đâu là trung khu tiếp nhận kích thích không điều kiện và trung khu tiếp nhận kích thích có điều kiện.

2. Phương pháp giải

Dựa vào kiến thức về cơ chế hình thành phản xạ có điều kiện.

3. Lời giải chi tiết

Quá trình hình thành phản xạ tiết nước bọt ở chó khi có ánh sáng:

(a) Khi cho chó ăn, thông tin từ các thụ thể vị giác ở lưỡi sẽ truyền về trung khu phản xạ tiết nước bọt không điều kiện và làm trung khi này hưng phấn. Xung thần kinh xuất phát từ trung khi phản xạ tiết nước bọt truyền đến gây hưng phấn trung khu dinh dưỡng ở vỏ não và kích thích tuyến nước bọt tiết nước bọt.

(b) Khi bật đèn, ánh sáng được tiếp nhận bởi thụ thể thị giác ở mắt và thông tin được truyền về trung khu thị giác ở thùy chẩm (thuộc vỏ não) làm trung khu này hưng phấn.

(c) Trước tiên, đèn được bật gây hưng phấn trung khu thị giác, sau đó, chó dược cho ăn để gây hưng phấn trung khi dinh dưỡng. Sự hưng phấn đồng thời ở hai trung khu này đã dần hình thành đường liên hệ thần kinh tạm thời từ trung khu thị giác đến trung khu dinh dưỡng. Quá trình này được lặp lại nhiều lần để củng cố đường liên hệ tạm thời.

(d) Sau khi đường liên hệ thần kinh tạm thời được hình thành, chỉ cần bật đèn thì chó sẽ tiết nước bọt.

- Trung khu tiếp nhận kích thích không điều kiện là trung khu phản xạ tiết nước bọt. Trung khu tiếp nhận kích thích có điều kiện là trung khu thị giác.