Trả lời câu hỏi - Mục I trang 39

1. Nội dung câu hỏi

 Khai thác thông tin, tư liệu và các hình từ 9.1 đến 9.3, mô tả những nét chính về quá trình hình thành của chủ nghĩa đế quốc.

2. Phương pháp giải 

Dựa vào kiến thức mục I SGK trang 38, 39.

3. Lời giải chi tiết

♦ Vào khoảng 30 năm cuối của thế kỉ XIX, chủ nghĩa tư bản chuyển dần sang chủ nghĩa đế quốc. Quá trình này gắn liền với sự ra đời của chủ nghĩa tư bản độc quyền và sự mở

rộng thị trường, xâm chiếm thuộc địa.

- Sự ra đời của chủ nghĩa tư bản độc quyền

+ Nhờ ứng dụng những thành tựu cách mạng công nghiệp, nền kinh tế các nước tư bản Âu - Mỹ phát triển nhanh chóng. Để có nhiều nguồn vốn cho sản xuất và đủ sức cạnh

tranh, các nhà tư bản có xu hướng tập trung sản xuất, tập trung tư bản. Từ đó, các tổ chức độc quyền ra đời, từng bước chi phối và lũng đoạn đất nước.

+ Ở mỗi nước, tổ chức độc quyền tồn tại dưới một hình thức khác nhau, như: các-ten, xanh-đi-ca (ở Anh, Pháp, Đức), tơ-rớt (ở Mỹ),...

+ Sự kết hợp giữa tư bản ngân hàng với tư bản công nghiệp đã đưa đến sự hình thành của tầng lớp tư bản tài chính, có khả năng thao túng về kinh tế, tài chính,… của quốc gia.

- Sự mở rộng thị trường và xâm chiếm thuộc địa: từ cuối thế kỉ XIX, các nước tư bản Âu - Mỹ đẩy mạnh mở rộng thị trường và xâm chiếm thuộc địa.

+ Anh và Pháp đã có nhiều thuộc địa nhưng vẫn muốn mở rộng thêm.

+ Đức và Mỹ đang trên đà phát triển nhanh, nhưng lại có quá ít thuộc địa, rất khao khát thị trường.

=> Mâu thuẫn giữa các nước tư bản trong giai đoạn này diễn ra gay gắt.